Chụp PET/CT chẩn đoán khối u

Kỹ thuật chụp PET/CT là gì?

PET/CT là sự kết hợp của 2 phương pháp PET và CT để mang lại một hình ảnh lý tưởng cho phép các bác sĩ chẩn đoán sớm, toàn diện các tổn thương bệnh lý từ đó quyết định các phương pháp điều trị hiệu quả cho bệnh nhân.

• PET (Positron Emission Tomography – ghi hình cắt lớp positron) cung cấp thông tin về chức năng của các cơ quan trong cơ thể
• CT (Computed Tomography - chụp cắt lớp vi tính) cung cấp các hình ảnh về giải phẫu và cấu trúc cơ thể.

Dựa trên đặc điểm hấp thu và chuyển hoá Glucose của tế bào u. Khối u ác tính do tăng sinh phát triển mạnh tế bào u tăng nhu cầu chuyển hoá năng lượng, tổ chức u tăng tưới máu do đó mức độ hấp thu chuyển hoá glucose tăng cao hơn nhiều lần so với tổ chức lành.

Tiêm 18FDG tĩnh mạch, dùng máy PET/CT để ghi sự hấp thu, phân bố hoạt độ phóng xạ trong cơ thể người bệnh sẽ thu được hình ảnh tổn thương u và di căn trong toàn thân có sự tăng hấp thu thuốc phóng xạ bất thường.

Ứng dụng của chụp PET/CT

• Chẩn đoán ung thư sớm
• Phân loại giai đoạn bệnh
• Phát hiện tái phát và di căn
• Xác định vị trí sinh thiết sinh thiết u
• Mô phỏng lập kế hoạch xạ trị
• Theo dõi và đánh giá hiệu quả các phương pháp điều trị.
• Phân biệt tổ chức xơ sẹo hay u tồn dư, tái phát sau điều trị.

Các trường hợp chống chỉ định

• Chống chỉ định với phụ nữ có thai

Các chỉ định cần lưu ý:

• Phụ nữ đang cho con bú (nếu cần thiết phải chụp PET và/hoặc PET/CT thì ngưng cho con bú trong vòng 24 giờ sau khi chụp).
• Người bệnh có tiền sử dị ứng thuốc cản quang, suy thận. Trong những trường hợp này chụp PET/CT không dùng thuốc cản quang.
• Người bệnh tiểu đường: điều chỉnh đường huyết về mức ổn định trước khi  tiêm 18FDG chụp hình.

Chuẩn bị bệnh nhân

• Nhịn ăn 4 - 6 giờ.
• Được thăm khám lâm sàng, hỏi tiền sử bệnh, đo nhiệt độ, huyết áp, chiều cao cân nặng.
• Đo đường máu mao mạch trước khi tiêm thuốc (đảm bảo < 8mmol/l)
• Với người bệnh có chỉ định chụp phát hiện các tổn thương trong ổ bụng, cho uống thuốc làm sạch ruột trước khi chụp có thể dùng Bisacodyl 10mg uống  trước khi tiêm thuốc 6-8 giờ.

Các bước chụp PET/CT

• Sau tiêm thuốc người bệnh vào phòng cách ly nằm nghỉ, hạn chế nói chuyện và vận động trước khi chụp PET/CT, uống nhiều nước (tối thiểu ½ lít).
• Người bệnh đi tiểu hết trước khi lên máy chụp hình.
• Tiến hành chụp PET/CT sau tiêm thuốc 45-60 phút
• Người bệnh lên bàn máy, nằm ngửa thẳng
• Cố định người bệnh bằng dải băng.
• Chụp CT toàn thân (từ đỉnh đầu đến 1/3 trên cẳng chân)
• Chụp PET toàn thân.
• Người bệnh cần lưu giữ, cách ly 6-8 giờ sau tiêm thuốc, uống nhiều nước và đi tiểu vào bể chứa chất thải phóng xạ theo quy định.
• Hình ảnh PET/CT được chuyển vào phần mềm chuyên dụng để xử trí và phân tích kết quả.

Theo dõi và xử lý tai biến

• Người bệnh được theo dõi trong suốt quá trình ghi hình. Chú ý các trường hợp người bệnh tiểu đường, tăng huyết áp cần theo dõi chặt chẽ để xử trí kịp thời.
• Chụp PET/CT hầu như không có biến chứng ngoại trừ phản ứng dị ứng với thuốc cản quang nếu có sử dụng phối hợp khi chụp CT. Khi có biểu hiện dị ứng, bác sĩ xử trí bằng các thuốc chống dị ứng, tùy mức độ.