Hay quên có phải chỉ là dấu hiệu của tuổi già?
Hay quên xuất hiện không chỉ ở người già mà gặp ở cả những người trẻ. Theo các thống kê gần đây số lượng người trẻ gặp tình trạng hay quên tăng dần qua các năm. Vậy hay quên là dấu hiệu của bệnh gì, biểu hiện như thế nào và chúng ta cần làm gì để đối phó?
Biểu hiện của chứng hay quên
Những dấu hiệu của chứng hay quên có thể từ nhẹ đến nặng, như là:
- Quên những sự việc, hiện tượng vừa xảy ra.
- Hỏi đi hỏi lại những câu hỏi giống nhau.
- Bị lạc ở những nơi đã từng biết rõ.
- Gặp khó khăn khi làm theo công thức nấu ăn hoặc được chỉ dẫn nhiều lần.
- Trở nên bối rối hơn về thời gian, con người và địa điểm
- Không chăm sóc bản thân - ăn uống kém, không tắm rửa hoặc cư xử không an toàn
Khi các biểu hiện của chứng hay quên xảy ra với tần suất thường xuyên và ảnh hưởng đến cuộc sống sinh hoạt hằng ngày, người bệnh nên đến gặp bác sĩ để được tư vấn và tìm nguyên nhân gây nên hay quên.
Hay quên là dấu hiệu của bệnh gì?
Trí nhớ thay đổi theo độ tuổi. Khi con người già đi, quá trình lão hóa diễn ra, thay đổi xảy ra ở tất cả các bộ phận của cơ thể, bao gồm cả não bộ. Kết quả là, một số người nhận thấy rằng họ không nhớ thông tin tốt như trước đây và không thể nhớ lại thông tin đó một cách nhanh chóng. Đôi khi họ cũng có thể để nhầm đồ hoặc quên thanh toán hóa đơn. Đây thường là dấu hiệu của chứng hay quên nhẹ, không phải là vấn đề nghiêm trọng về trí nhớ hay bệnh lý nguy hiểm.
Tuy nhiên khi tình trạng hay quên trở nên thường xuyên hơn, gây ảnh hưởng đến sinh hoạt và công việc hằng ngày, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo một bệnh lý.
Hay quên ở người cao tuổi
Đối với người lớn tuổi hay quên có thể là dấu hiệu của các bệnh lý sau đây:
- Tăng huyết áp: một nghiên cứu trên gần 20.000 người cho thấy, huyết áp cao có liên quan đến suy giảm trí nhớ ở những người trên 45 tuổi, huyết áp tâm trương quá cao có thể làm hỏng một số động mạch nhỏ trong não.
- Bệnh suy giảm trí nhớ người già, bệnh thường diễn ra thầm lặng, từ từ theo thời gian, lâu dần có thể dẫn đến các bệnh bệnh sút trí tuệ
- Sa sút trí tuệ
- Bệnh Alzheimer
Hay quên ở người trẻ
Nếu như hay quên ở người già có thể là kết quả của quá trình lão hóa và không nguy hiểm, thì hay quên xuất hiện ở người trẻ cần thận trọng và lưu ý. Hay quên có thể là là dấu hiệu của một trong các bệnh lý dưới đây:
- Mất ngủ: giấc ngủ không đảm bảo, khiến người bệnh ban ngày khó tập trung và hay quên.
- Trầm cảm: các dấu hiệu phổ biến của trầm cảm bao gồm sự khó chịu, ngột ngạt, thiếu động lực và giảm bớt niềm vui trong những điều vẫn thường thích. Sự quên lãng cũng có thể là dấu hiệu của trầm cảm hoặc là hậu quả của nó. Khi bị trầm cảm nồng độ Serotonin và Norepinephrine cũng thấp hơn bình thường, hai chất này đóng vai trò quan trọng trong dẫn truyền thần kinh.
- Thoái hóa đốt sống cổ: thoái hóa đốt sống cổ dẫn đến lưu lượng máu qua cổ giảm, gây ra tình trạng cung cấp máu cho não không đủ, khiến người bệnh xuất hiện các triệu chứng chóng mặt, hay quên.
- Suy giáp: hormone tuyến giáp kiểm soát quá trình trao đổi chất, quá trình cơ thể bạn chuyển đổi những gì bạn ăn thành năng lượng và nếu ở mức thấp, các chất dinh dưỡng trong thức ăn sẽ mất nhiều thời gian hơn để đến não, khiến não thiếu năng lượng, điều này có thể ảnh hưởng đến trí nhớ.
- Các bệnh lý mạn tính: suy gan, suy thận, phổi mạn tính gây thiếu oxy cũng gây triệu chứng hay quên.
- Do dùng một số thuốc: thuốc an thần, thuốc chống trầm cảm, một số loại thuốc huyết áp và các loại thuốc khác có thể ảnh hưởng đến trí nhớ, thường gây buồn ngủ hoặc lú lẫn. Điều đó có thể gây khó khăn cho việc chú ý đến những điều mới, nhanh quên.
- Rượu bia: uống quá nhiều rượu có thể cản trở trí nhớ ngắn hạn.
- Chấn thương não và các bệnh ở não: mất trí nhớ tạm thời dễ xảy ra ở những người bị viêm não, viêm màng não, sau đột quỵ, hay sau các chấn thương não. Ngoài ra, còn có những trường hợp teo vỏ não do mắc một bệnh di truyền hoặc bệnh lý thoái hóa não... cũng gây mất trí nhớ và hay quên.
Đối phó chứng hay quên
Điều trị chứng hay quên phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Vì thế khi không chắc chắn về lí do khiến hay quên, người bệnh nên đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị.
Một số biện pháp đối phó chứng hay quên hỗ trợ giúp cải thiện trí nhớ mà người hay quên có thể tham khảo, như là:
- Học một kỹ năng mới.
- Thực hiện theo một thói quen hàng ngày.
- Lập kế hoạch nhiệm vụ, lập danh sách việc cần làm và sử dụng các công cụ ghi nhớ như lịch và ghi chú.
- Đặt ví, chìa khóa, điện thoại và kính,… ở cùng một nơi mỗi ngày.
- Hãy tham gia vào các hoạt động có thể giúp ích cho cả tinh thần và cơ thể.
- Dành thời gian với bạn bè và gia đình.
- Ngủ đủ giấc, thường từ bảy đến tám giờ mỗi đêm.
- Tập thể dục, đi bộ, tập vận động cổ, vận động ngón tay là các biện pháp giúp duy trì sự tập trung và cải thiện trí nhớ.
- Ăn uống đủ chất, đảm bảo dinh dưỡng.
- Ngăn ngừa hoặc kiểm soát huyết áp cao.
- Tránh hoặc hạn chế uống rượu.
- Nhận trợ giúp từ người thân khi cảm thấy khó khăn trong việc ghi nhớ một mình.
Hay quên có thể là một phần của quá trình lão hóa theo tuổi tác nhưng cũng có thể là biểu hiện của một bệnh lý nào đó. Khi lo lắng về chứng hay quên của mình, hãy đến gặp bác sĩ để được thăm khám và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.