Hội chứng kháng phospholipid: Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị

Hội chứng kháng phospholipid là một bệnh lý liên quan đến hệ thống miễn dịch của cơ thể. Đây là một trạng thái mà cơ thể sản xuất các loại kháng thể chống lại phospholipid, một loại chất có vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh quá trình đông máu. Hội chứng này có thể gây ra các vấn đề về đông máu, gây nguy hiểm cho sức khỏe.

Hội chứng kháng phospholipid là gì?

Hội chứng kháng phospholipid (Antiphospholipid syndrome - APS, hội chứng kháng thể kháng phospholipid hoặc hội chứng Hughes) là một rối loạn tự miễn dịch trong đó hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công các protein liên kết với phospholipid, một loại chất béo nhất định có trong tất cả các tế bào trong cơ thể bạn.

Những kháng thể này khiến bạn có nhiều khả năng bị đông máu trong động mạch hoặc tĩnh mạch, sảy thai và/hoặc các biến chứng thai kỳ khác, chẳng hạn như tiền sản giật.

Nguyên nhân gây ra hội chứng kháng phospholipid

Hội chứng kháng phospholipid là một rối loạn tự miễn dịch. Nó phát triển khi hệ thống miễn dịch của cơ thể bạn tạo nhầm kháng thể tấn công các protein liên kết phospholipid trong tế bào của bạn. Nguyên nhân gây ra hội chứng kháng phospholipid vẫn chưa được làm rõ.

Các nhà nghiên cứu không chắc chắn chính xác điều gì khiến hệ thống miễn dịch đột nhiên tấn công các protein trong máu của chính nó. Nhưng có một vài ý kiến cho rằng nó có liên quan đến đột biến gen và các yếu tố môi trường.

Triệu chứng hội chứng kháng phospholipid

Các triệu chứng và dấu hiệu của hội chứng kháng phospholipid có thể bao gồm:

• Có cục máu đông.
• Trải qua sẩy thai lặp đi lặp lại (tái phát).
• Có lượng tiểu cầu trong máu thấp.
• Bị thiếu hồng cầu (thiếu máu).
• Có vết màu đỏ hoặc tím giống như ren trên da (livedo reticularis).
• Có bất thường về van tim.

Hội chứng kháng phospholipid thường gây ra cục máu đông. Các triệu chứng của cục máu đông phụ thuộc vào vị trí cục máu đông trong cơ thể bạn. Các triệu chứng và dấu hiệu có cục máu đông có thể bao gồm:

• Bị đau ngực và khó thở.
• Cảm thấy đau, tấy đỏ và sưng tấy ở cánh tay hoặc chân.
• Trải qua những cơn đau đầu thường xuyên.
• Cảm thấy khó chịu ở cánh tay, lưng, cổ và/hoặc hàm.
• Đau bụng.

Chẩn đoán hội chứng kháng phospholipid

Hội chứng kháng phospholipid là một rối loạn miễn dịch trong đó kháng thể kháng phospholipid được sản xuất quá mức, dẫn đến các triệu chứng như cục máu đông và/hoặc sẩy thai tái phát. Để chẩn đoán hội chứng này, cần thực hiện ba loại xét nghiệm máu để kiểm tra kháng thể kháng phospholipid. Ba loại xét nghiệm này bao gồm:

• Xét nghiệm kháng thể kháng cardiolipin.
• Xét nghiệm kháng thể beta-2-glycoprotein.
• Xét nghiệm lupus anticoagulant.

Mỗi loại xét nghiệm riêng lẻ không thể phát hiện tất cả các kháng thể có thể có, vì vậy cần sử dụng các xét nghiệm cùng nhau để đảm bảo chẩn đoán chính xác. Nếu một trong ba loại xét nghiệm máu cho kết quả dương tính trong hai lần khác nhau, cách nhau ít nhất ba tháng, người đó sẽ được chẩn đoán mắc hội chứng kháng phospholipid.

Tuy nhiên, việc có kháng thể kháng phospholipid không đồng nghĩa với việc mắc hội chứng kháng phospholipid. Một số người có kháng thể này mà không bao giờ gặp phải triệu chứng của hội chứng. Để được chẩn đoán mắc hội chứng kháng phospholipid (APS), người đó cần có kháng thể APS kèm theo tiền sử các vấn đề sức khỏe liên quan như cục máu đông và/hoặc sẩy thai thường xuyên.

Điều trị hội chứng kháng phospholipid

Mục tiêu chính của điều trị hội chứng kháng phospholipid là ngăn ngừa các các biến chứng mà nó gây ra, bao gồm các cục máu đông và sẩy thai. Dưới đây là các loại thuốc được sử dụng trong điều trị hội chứng kháng phospholipid:

Thuốc chống đông máu

Thuốc chống đông máu thường được sử dụng để ngăn ngừa cục máu đông. Các loại thuốc chống đông máu mà người mắc hội chứng kháng phospholipid có thể sử dụng bao gồm:

• Heparin tiêm tĩnh mạch: Được sử dụng trong trường hợp máu đông cấp tính.
• Warfarin đường uống (Coumadin): Là thuốc làm loãng máu dùng để ngăn ngừa cục máu đông. Những người mắc hội chứng kháng phospholipid thường cần uống thuốc làm loãng máu trong thời gian dài.
• Aspirin: Những người mắc hội chứng kháng phospholipid có cục máu đông trong động mạch có thể dùng aspirin, loại thuốc này có thể giúp ngăn ngừa cục máu đông.

Điều trị sẩy thai (tái phát)

Những người đã từng sẩy thai tái phát và được chẩn đoán mắc hội chứng kháng phospholipid có thể dùng các loại thuốc sau để ngăn ngừa sẩy thai lần nữa và sinh con khỏe mạnh:

• Tiêm Heparin trọng lượng phân tử thấp - LMWH (enoxaparin) và aspirin liều thấp: Tiêm enoxaparin và aspirin liều thấp là phương pháp điều trị tiêu chuẩn để ngăn ngừa sẩy thai cho những người mắc hội chứng kháng phospholipid. Liệu pháp phối hợp bắt đầu khi bắt đầu mang thai và tiếp tục trong giai đoạn ngay sau khi sinh em bé.
• Truyền globulin miễn dịch qua đường tĩnh mạch: Trong những trường hợp sảy thai tái phát khó khăn hơn, có thể sử dụng truyền globulin miễn dịch qua đường tĩnh mạch. Truyền globulin miễn dịch được sử dụng để điều trị rối loạn hệ thống miễn dịch.
• Corticosteroid (prednisone): Có thể được sử dụng trong những trường hợp hợp sẩy thai tái phát khó khăn hơn.

Hiện tại không có cách chữa trị hội chứng kháng phospholipid. Tuy nhiên, điều trị bằng thuốc có thể giúp ngăn ngừa các tình trạng bệnh lý mà hội chứng kháng phospholipid có thể gây ra, bao gồm cục máu đông và sẩy thai.

Quá trình điều trị hội chứng phospholipid phụ thuộc vào triệu chứng và tình trạng của từng người kèm theo sự theo dõi chặt chẽ bởi bác sĩ chuyên khoa.

Sống chung với hội chứng kháng phospholipid

Để sống chung với hội chứng kháng phospholipid, có một số yếu tố quan trọng cần được lưu ý để ngăn ngừa cục máu đông. Dưới đây là chi tiết về các yếu tố này:

• Bệnh tiểu đường: Nếu bạn mắc bệnh tiểu đường, quản lý tốt bệnh là rất quan trọng để giảm nguy cơ cục máu đông. Điều này bao gồm kiểm soát đường huyết, tuân thủ chế độ ăn uống và lựa chọn thuốc phù hợp.
• Huyết áp cao: Kiểm soát huyết áp là một yếu tố quan trọng để ngăn ngừa cục máu đông. Điều này có thể được kiểm soát thông qua việc duy trì lối sống lành mạnh, ăn uống cân đối, tập thể dục đều đặn và tuân thủ đúng quy trình điều trị.
• Cholesterol cao: Kiểm soát cholesterol là một phần quan trọng trong việc ngăn ngừa cục máu đông. Hãy theo dõi mức cholesterol của bạn thông qua các xét nghiệm định kỳ và tuân thủ chế độ ăn uống lành mạnh.
• Béo phì: Giữ cân nặng trong khoảng phù hợp là một yếu tố quan trọng để giảm nguy cơ cục máu đông. Hãy duy trì một lối sống hoạt động và ăn uống cân đối để kiểm soát cân nặng của bạn.
• Hút thuốc: Hút thuốc làm tăng nguy cơ phát triển cục máu đông và gây hại cho hệ thống mạch máu. Nếu bạn hút thuốc và mắc hội chứng kháng phospholipid, hãy ngừng hút thuốc để giảm nguy cơ.
• Liệu pháp estrogen và ngừa thai: Estrogen có thể tăng nguy cơ cục máu đông. Nếu bạn mắc hội chứng kháng phospholipid, hãy thảo luận với bác sĩ về các phương pháp ngừa thai và liệu pháp mãn kinh thích hợp.
• Bệnh tự miễn và rối loạn thấp khớp khác: Nếu bạn mắc các bệnh tự miễn hoặc rối loạn thấp khớp khác, quản lý tốt bệnh là quan trọng để giảm nguy cơ cục máu đông. Hãy tuân thủ kế hoạch điều trị và theo dõi sức khỏe của bạn theo chỉ dẫn từ bác sĩ.

Hội chứng kháng phospholipid là một bệnh lý nghiêm trọng và cần được theo dõi và điều trị bởi các chuyên gia y tế. Việc hiểu rõ về triệu chứng, chẩn đoán và điều trị của hội chứng này sẽ giúp người bệnh có được một cuộc sống khỏe mạnh và an lành.