Việc hình thành sỏi mật là một vấn đề phổ biến và có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng. Điều quan trọng là hiểu rõ về nguyên nhân gây sỏi mật để có thể ngăn chặn và điều trị kịp thời. Nếu không được chăm sóc và điều trị đúng cách, sỏi mật có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như viêm nhiễm, tắc nghẽn dẫn đến viêm túi mật cấp tính, thậm chí là viêm túi mật mãn tính.
Nguyên nhân gây sỏi mật
Túi mật là một cơ quan nhỏ màu xanh lam, nằm dưới thùy gan phải và kết nối với đường mật. Nhiệm vụ của túi mật là lưu trữ và cô đặc dịch mật tiết ra từ gan. Khi ăn thức ăn có chứa chất béo, túi mật sẽ co bóp để đẩy dịch mật vào đường mật, từ đó giúp tiêu hóa chất béo.
Sỏi túi mật (sỏi mật) có nguồn gốc từ dịch mật kết tinh, trong đó sỏi túi mật ở phương Tây chủ yếu là sỏi cholesterol, còn ở Việt Nam chủ yếu là sỏi sắc tố từ trứng và xác ký sinh trùng đường ruột.
Nguyên nhân gây sỏi mật nói chung có thể bao gồm:
- Nhịn ăn: gây ra sự không tiết túi mật như bình thường.
- Giảm cân nhanh: khiến gan sản xuất thêm cholesterol, dẫn đến sỏi mật.
- Nồng độ cholesterol trong máu cao.
- Béo phì: là yếu tố nguy cơ lớn, có thể tăng mức cholesterol và gây khó khăn trong việc làm rỗng túi mật.
- Sử dụng thuốc tránh thai hoặc liệu pháp thay thế nội tiết tố: có thể tăng nồng độ cholesterol trong máu và gây nguy cơ sỏi mật.
- Bệnh mãn tính như bệnh đái tháo đường.
- Bệnh lý huyết học như thiếu máu tán huyết.
Nguyên nhân tạo sỏi cholesterol:
- Tuổi cao.
- Ăn nhiều thức ăn có hàm lượng cholesterol cao và chất béo động vật.
- Sinh đẻ nhiều (đối với phụ nữ).
- Biến chứng từ một số bệnh tiêu hoá như bệnh Crohn, cắt đoạn ruột, ...
- Sử dụng một số loại dược phẩm như clofibrate, estrogen, ...
Nguyên nhân tạo sỏi sắc tố mật:
- Tuổi cao.
- Bệnh lý đường mật: ứ đọng dịch mật, nhiễm vi trùng hoặc ký sinh trùng đường mật.
- Bệnh lý khác: xơ gan, thiếu máu tán huyết, thiếu máu Địa Trung Hải, thiếu máu hồng cầu hình liềm.
Tóm lại, việc hiểu rõ về nguyên nhân gây sỏi mật và thực hiện các biện pháp phòng ngừa là vô cùng quan trọng để duy trì sức khỏe của hệ thống tiêu hóa. Hãy chú ý đến chế độ ăn uống, tăng cường vận động và duy trì cân nặng lý tưởng để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh sỏi mật.
