Nhiệt miệng: Triệu chứng, nguyên nhân và cách phòng ngừa

Nhiệt miệng do nhiều nguyên nhân gây nên, bao gồm rối loạn nội tiết tố, thiếu hụt vitamin và dưỡng chất dinh dưỡng, nhiễm khuẩn răng miệng,.. Không chỉ gây ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày, nhiệt miệng còn tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm khác nếu không được điều trị đúng cách. 

Nhiệt miệng là gì? 

Nhiệt miệng hay còn được gọi là loét miệng, là bệnh phổ biến hiện nay, biểu hiện bằng những vết loét nhỏ, nông ở niêm mạc miệng. Thông thường, các vết loét ban đầu sẽ có màu trắng, sau chuyển dần sang vàng với phần viền đỏ xung quanh. Hình dạng các vết loét thường là tròn hoặc oval, có kích thước chừng 1mm. 

Nhiệt miệng không lây lan nhưng gây cảm giác vô cùng khó chịu cho người bệnh khi giao tiếp hoặc ăn uống. Trường hợp không điều trị kịp thời, đúng cách, nhiệt miệng có thể gây tình trạng viêm cấp, rối loạn tiêu hoá,... Vậy làm sao để biết bản thân có bị nhiệt miệng hay không?

Hoàn toàn có thể xác định tình trạng nhiệt miệng qua những triệu chứng điển hình sau: 

• Xuất hiện những vết lở, loét tại các vị trí: lưỡi, nướu, vòm trên của khoang miệng hoặc mặt trong của má và môi,...
• Đau, xót khi ăn uống hoặc giao tiếp. 
• Trong một số trường hợp điển hình khác có thể đi kèm triệu chứng sốt, hạch bạch huyết sưng,...

Nguyên nhân gây nhiệt miệng 

Nguyên nhân gây ra nhiệt miệng có thể do: 

• Dinh dưỡng không khoa học, thường xuyên ăn đồ cay nóng hoặc có nhiều gluten gây tổn thương niêm mạc miệng.
• Hình thành từ những vết thương do thủ thuật nha khoa, va chạm mạnh, đánh răng quá mạnh, vô tình cắn phải má,...
• Sử dụng nước súc miệng hoặc kem đánh răng có chứa hàm lượng natri lauryl sulfate cao. 
• Thiếu hụt vitamin và dưỡng chất dinh dưỡng: vitamin B12, B6, kẽm và acid folic. 
• Phản ứng với một số vi khuẩn trong miệng. 
• Rối loạn nội tiết tố trong thời kỳ kinh nguyệt hoặc mang thai. 
• Căng thẳng thường xuyên trong thời gian dài.

Bên cạnh những nguyên nhân điển hình kể trên, nhiệt miệng cũng có thể hình thành do một số bệnh sau: 

• Viêm ruột, viêm loét đại tràng. 
• Nhiễm HIV/AIDS. 
• Số ít khác có thể gặp tình trạng nhiệt miệng do rối loạn tự miễn dịch Celiac (rối loạn đường ruột do nhạy cảm với gluten).
• Ung thư miệng. 

Nhiệt miệng có nguy hiểm không?

Thực tế, nhiệt miệng không được xem là bệnh lý nguy hiểm và thường sẽ tự khỏi sau 1 - 2 tuần (kể từ thời điểm xuất hiện triệu chứng đầu tiên). Tuy nhiên, trong một vài trường hợp điển hình, nhiệt miệng có thể là biểu hiện của ung thư miệng và một số bệnh lý nguy hiểm khác như HIV/AIDS, viêm loét đại tràng,... Vì vậy, để bảo đảm an toàn cho sức khoẻ, bạn nên đi thăm khám nếu có những biểu hiện sau: 

• Nhiệt miệng gây cảm giác đau đớn và khó khăn trong sinh hoạt, ăn uống hàng ngày.
• Sốt cao đột ngột. 
• Nốt loét miệng có kích thước to bất thường. 
• Vết loét kéo dài quá 2 tuần và không có dấu hiệu hồi phục. 
• Nhiệt miệng tái phát nhiều lần. 

Trường hợp nhiệt miệng không được điều trị đúng cách, có thể gây nhiễm trùng và ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người bệnh. Thậm chí, còn có thể làm hoại tử khu vực bị loét. 

Cách phòng ngừa nhiệt miệng

Chúng ta có thể phòng ngừa nhiệt miệng bằng những cách dưới đây. 

• Chăm sóc răng miệng đúng cách: Nên sử dụng bàn chải lông mềm có phần đầu thuôn gọn để tránh làm tổn thương niêm mạc miệng. Tuyệt đối không dùng nước súc miệng hoặc kem đánh răng có chứa sodium lauryl sulfate vì sẽ làm tăng nguy cơ nhiệt miệng.
• Dinh dưỡng lành mạnh, cân đối dưỡng chất: Cần duy trì chế độ dinh dưỡng lành mạnh, khoa học, đầy đủ 4 nhóm chất tinh bột, đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất để tăng cường sức đề kháng bảo vệ cơ thể khỏi sự xâm nhập của vi khuẩn. Bữa ăn nên đa dạng thực phẩm giúp hấp thụ dưỡng chất tốt hơn, bảo đảm cho cơ thể khỏe mạnh.  
• Hạn chế ăn thực phẩm cay nóng: Không ăn đồ cay nóng hoặc chứa nhiều axit, bởi sẽ làm tăng nguy cơ bị nhiệt miệng cũng như ảnh hưởng đến chức năng tiêu hoá cơ thể. 
• Duy trì sự thoải mái, tránh căng thẳng quá mức: Thư giãn nhẹ nhàng với những bộ môn như thiền hoặc yoga sẽ giúp giải tỏa căng thẳng cho bạn cũng như giảm nhẹ các triệu chứng nhiệt miệng nếu có. 

Hy vọng qua những chia sẻ chi tiết về nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa nhiệt miệng trên đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về triệu chứng này. Từ đó, xây dựng được kế hoạch chăm sóc hợp lý giúp hạn chế những biến chứng không mong muốn cho sức khỏe. Để bảo đảm an toàn, khi phát hiện những dấu hiệu nhiệt miệng bất thường như vết loét có kích thước lớn, sốt cao đột ngột,... bạn nên đến ngay các cơ sở y tế để được thăm khám và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp, hiệu quả.