Nhịp tim chậm: triệu chứng, nguyên nhân, cách đi khám và điều trị hiệu quả

Các bệnh lý về tim mạch có chiều hướng ngày càng gia tăng trên thế giới. Tại Việt Nam, theo các chuyên gia về tim mạch, các bệnh lý về tim mạch hoặc liên quan là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong cho người bệnh. 

Vậy nhịp tim chậm là gì, có gây nguy hiểm không, cách đi khám và điều trị thế nào? Vui lòng tham khảo nội dung sau.

Nhịp tim chậm là bệnh gì?

Nhịp tim chậm là nhịp tim quá chậm so với nhịp tim bình thường. Nhịp tim thường giữa 60 và 100 lần một phút ở người lớn. Nếu nhịp tim ít hơn 60 lần một phút là nhịp tim chậm.

Nhịp tim chậm có nguy hiểm không?

Khi tim co bóp dưới 60 lần/phút. Nếu nhịp tim quá chậm, lưu lượng máu đi nuôi cơ thể đặc biệt là não sẽ không đủ. Khi đó người bệnh thường có dấu hiệu mệt, chóng mặt thậm chí là ngất hoặc xỉu.

Tuy nhiên, với những người luyện tập thể thao, nhịp tim có thể chậm dưới 60 lần/phút lại bình thường và không có biểu hiện gì.

Các triệu chứng của nhịp tim chậm

Nếu có nhịp tim chậm, nếu nhịp tim quá chậm, lưu lượng máu đi nuôi cơ thể đặc biệt là não sẽ không đủ. Kết quả là, có thể gặp những triệu chứng nhịp tim chậm:

• Gần như ngất xỉu hay ngất xỉu.
• Chóng mặt
• Yếu đuối
• Mệt mỏi
• Khó thở
• Đau ngực
• Khó ngủ
• Lẫn lộn hoặc trí nhớ suy giảm
• Dễ dàng mệt mỏi trong quá trình hoạt động thể chất

Khi chúng ta gặp các triệu chứng trên hãy đến ngay địa chỉ khám Tim uy tín để được thăm khám và có phương án điều trị nếu như có bệnh. 

Trước khi đi khám, người bệnh cần nắm rõ quy trình các bước khám Tim mạch để quá trình thăm khám được hiệu quả hơn. 

Nguyên nhân nhịp tim chậm

• Thoái hóa mô tim liên quan đến lão hóa
• Tổn thương mô tim do bệnh tim hoặc đau tim
• Tăng huyết áp
• Tim bẩm sinh
• Viêm cơ tim
• Biến chứng của phẫu thuật tim
• Suy giáp
• Sự mất cân bằng chất điện giải, chất khoáng cần thiết
• Ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ, sự gián đoạn lặp đi lặp lại hơi thở trong khi ngủ
• Bệnh viêm, như sốt thấp khớp hay lupus
• Nhiễm sắc tố sắt mô, sự tích tụ của sắt trong cơ quan
• Thuốc men, bao gồm cả một số loại thuốc cho các rối loạn nhịp tim, Tăng huyết áp và rối loạn tâm thần

Các nguyên nhân làm rối loạn nhịp chậm như:

• Làm giảm tần số phát xung động (chủ nhịp) của nút xoang, có thể do kìm hoãn sự động lên hệ thần kinh giao cảm hoặc tổn thương trực tiếp tại nút xoang.
• Tắc nghẽn (block) đường dẫn truyền xung động từ tâm nhĩ xuống tâm thất
• Nhịp chậm xoang

Điện sinh lý của tim

Tim được tạo thành bốn buồng, hai trên và hai dưới. Nhịp điệu của tim bình thường điều khiển bởi hệ thống tạo nhịp tim tự nhiên - nút xoang - nằm ở tâm nhĩ phải. Nút xoang tạo xung điện khi bắt đầu mỗi nhịp đập của tim.

Từ nút xoang, xung điện đi qua nhĩ, gây ra co các nhĩ và bơm máu vào tâm thất. Các xung điện sau đó đến cụm tế bào được gọi là nút nhĩ thất (AV).

Nút AV truyền tín hiệu đến các tế bào gọi là bó his. Những tế bào này truyền tín hiệu xuống nhánh trái phục vụ tâm thất trái và nhánh bên phải phục vụ tâm thất phải. Khi các xung điện đi xuống các nhánh, các tâm thất co và bơm máu, tâm thất phải đưa máu nghèo ôxy vào phổi và tâm thất trái đưa máu giàu ôxy cho các cơ quan của cơ thể.

Nhịp tim chậm xảy ra khi các tín hiệu điện chậm hoặc là bị chặn.

Các rối loạn nhịp chậm

Khi tim co bóp dưới 60 lần/phút. Nếu nhịp tim quá chậm, lưu lượng máu đi nuôi cơ thể đặc biệt là não sẽ không đủ. Khi đó người bệnh thường có dấu hiệu mệt, chóng mặt thậm chí là ngất hoặc xỉu.

Tuy nhiên, với những người luyện tập thể thao, nhịp tim có thể chậm dưới 60 lần/phút lại bình thường và không có biểu hiện gì.

Nghẽn tim (Block tim)

Block tim hay còn gọi là block nhĩ thất là sự tắc nghẽn hoặc hoàn toàn hoặc gần hoàn toàn xung động lan truyền từ tâm nhĩ xuống tâm thất để quả tim đập được nhịp nhàng. Gồm 3 cấp độ: Block nhĩ thất cấp I,II và III.

Block nhánh

Block nhánh là tình trạng dẫn truyền xung động từ bó His chung vào các thất bị gián đoạn một phần hoặc hoàn toàn. Hậu quả dẫn đến hai tâm thất co bóp không đồng thời với nhau, tức là bên thất nào có đường dẫn truyền bị tắc nghẽn sẽ co bóp sau.

Tuy vậy, block nhánh thường không biểu hiện triệu chứng và được phát hiện khi ghi điện tâm đồ với một mục đích khác. Khi xuất hiện block nhánh bên trái cùng với dấu hiệu đau ngực thì có thể là biểu hiện của nhồi máu cơ tim cấp.

Nhịp chậm xoang

Trong trường hợp này, nút xoang vẫn là chủ nhịp của quả tim nhưng phát ra các xung động chậm hơn bình thường và đa số không phải là bệnh lý.

Tuy nhiên, nhịp chậm xoang sẽ là bất thường nếu xuất hiện triệu chứng chóng mặt hoặc ngất, kèm theo suy tim ứ huyết hoặc đau ngực.

Các biến chứng

Các biến chứng của nhịp tim chậm không được điều trị khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân làm chậm nhịp tim, nơi mà các vấn đề dẫn điện xảy ra và những loại thiệt hại có thể có mặt trong mô tim.

Nếu nhịp tim chậm đáng kể, đủ để gây ra các triệu chứng, biến chứng có thể của nhịp tim chậm có thể bao gồm:

• Thường xuyên ngất xỉu.
• Tim không có khả năng bơm đủ máu (suy tim).
• Ngừng tim đột ngột hoặc tử vong.

Yếu tố nguy cơ

Một yếu tố nguy cơ chính cho nhịp tim chậm là tuổi tác. Việc thoái hóa của mô liên kết với nhiều trường hợp nhịp tim chậm phổ biến hơn ở người lớn tuổi.

Liên quan đến bệnh tim. Nhịp tim chậm thường gắn liền với thiệt hại mô tim từ một số loại bệnh tim. Vì vậy, yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim cũng có thể làm tăng nguy cơ nhịp tim chậm.

Phong cách sống thay đổi hoặc điều trị y tế có thể làm giảm nguy cơ bệnh tim liên quan đến các yếu tố sau:

• Tăng huyết áp
• Cholesterol máu cao
• Hút thuốc lá
• Uống rượu nhiều
• Sử dụng các loại thuốc giải trí
• Tâm lý căng thẳng hoặc lo âu

Những người có các yếu tố nguy cơ trên thì nên đi khám ngay tại địa chỉ khám Tim mạch uy tín để khám các bệnh liên quan về tim trong đó có nhịp tim chậm.

Xét nghiệm và chẩn đoán

• Điện tâm đồ (ECG)
• Holter theo dõi
• Thử nghiệm bàn nghiêng
• Thử nghiệm gắng sức
• Xét nghiệm máu

Phương pháp điều trị và thuốc

• Điều trị các rối loạn tiềm ẩn
• Thay đổi thuốc
• Máy tạo nhịp

Phòng chống nhịp tim chậm

• Ngăn ngừa bệnh tim
• Tập thể dục và ăn uống lành mạnh
• Duy trì trọng lượng khỏe mạnh
• Kiểm soát huyết áp và cholesterol
• Không hút thuốc
• Hạn chế uống rượu bia
• Kiểm soát căng thẳng
• Kiểm tra theo lịch trình
• Theo dõi và điều trị bệnh tim hiện có
• Sử dụng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ
• Báo cho bác sĩ ngay lập tức nếu có triệu chứng bất thường.