Nội soi đại tràng ống mềm không sinh thiết

Nội soi đại tràng toàn bộ ống mềm không sinh thiết là kỹ thuật đưa một ống mềm qua hậu môn đi ngược lên đến manh tràng để quan sát toàn bộ niêm mạc đại tràng. Nếu cần thiết có thể tiến hành sinh thiết tổn thương ở đại tràng và một số thủ thuật như cắt polyp, lấy dị vật, tiêm cầm máu.

Nội soi đại tràng ống mềm là một trong những thủ thuật thường quy trong Tiêu hóa. Qua nội soi, bác sĩ chuyên khoa có thể quan sát, đánh giá tình trạng đại tràng và xử lý các tổn thương nếu có. 

Nội soi đại tràng ống mềm khi nào?

Chẩn đoán bệnh 

• Đi ngoài phân đen
• Thiếu máu chưa rõ nguyên nhân
• Test tìm hồng cầu trong phân dương tính
• Tiêu chảy kéo dài chưa rõ nguyên nhân
• Rối loạn phân, rối loạn đại tiện
• Kiểm tra những bất thường trên phim XQuang khung đại tràng
• Đau bụng không rõ nguyên nhân
• Xuất huyết tiêu hóa thấp không rõ nguyên nhân
• Soi kiểm tra định kỳ người bệnh có polyp, ung thư đại trực tràng
• Bệnh túi thừa, các bệnh viêm đại tràng

Nội soi đại tràng điều trị

• Cắt polyp
• Lấy dị vật
• Cầm máu
• Nong chỗ hẹp
• Điều trị xoắn đại tràng

Theo dõi sau điều trị 

• Sau cắt polyp
• Có loạn sản nặng

Chống chỉ định trong các trường hợp 

• Thủng đại tràng
• Viêm phúc mạc
• Người bệnh nhồi máu cơ tim mới, suy tim
• Mới phẫu thuật ở đại tràng, mổ ở tiểu khung
• Phình lớn động mạch chủ bụng
• Bệnh túi thừa cấp tính
• Người bệnh có tắc mạch phổi
• Tình trạng shock
• Người bệnh đang có thai (3 tháng đầu và 3 tháng cuối)

Chuẩn bị nội soi

Cán bộ thực hiện

• 01 bác sĩ đã được đào tạo về nội soi đại tràng và được cấp chứng chỉ nội soi
• 2 điều dưỡng đã được đào tạo về phụ giúp nội soi

Phương tiện thực hiện 

• Máy nội soi đại tràng ống mềm có video hoặc không có video, có chiều dài 130 - 140 cm hoặc 165 - 180cm.
• Thuốc nhuộm màu để phát hiện tổn thương nghi ngờ ác tính xanh methylene, Indigocarmin.

Bệnh nhân nên

• Ngừng các thuốc có chứa sắt 3 - 4g ngày trước soi
• Ăn chế độ ăn không có chất xơ 1 ngày trước soi

Làm sạch đại tràng bằng 2 cách:

• Dùng thuốc nhuận tràng: Có nhiều loại thuốc nhưng hiện nay dùng PGE, Fleet. Dùng 3 gói thuốc pha vào 3 lít nước đun sôi để nguội uống trước khi soi 6 giờ. Chú ý: nếu bệnh nhân có bán tắc hay tắc ruột không dùng thuốc nhuận tràng.

• Phương pháp thụt rửa: Nếu bệnh nhân không uống được thuốc nhuận tràng hoặc bệnh nhân có bán tắc ruột, thụt sạch nhiều lần trước khi soicho đến khi bệnh nhân đi ngoài ra nước trong. Chú ý: đối với bệnh nhân bị táo bón, cần dùng thuốc nhuận tràng 3 ngày trước khi soi: Forlax, Duphalac theo liều khuyến cáo.

Thăm khám và hỏi bệnh: hỏi ký tiền sử dị ứng với các thuốc tiền mê, giảm đau, giảm nhu động.

Quy trình nội soi đại tràng 

Nguyên tắc chung

• Bơm hơi tối thiểu và hút hơi sau khi đã quan sát kỹ đại tràng để tránh chướng hơi.
• Luôn kiểm soát tốt và phối hợp được chuyển động đưa máy sang phải hay sang trái. Đưa đèn vào nhẹ nhàng và chỉ đưa máy khi đã nhìn rõ đường.
• Phải rút bớt máy và làm ngắn lại, tháo cuộn mỗi khi có thể thực hiện được.
• Khi khó đưa máy phải thay đổi tư thế bệnh nhân áo cuộc và ép bụng để tháo cuộn.

Các vùng cần quan sát

• Đại tràng lên
• Đại tràng ngang
• Đại tràng xuống
• Đại tràng Sigma
• Trực tràng.

Theo dõi trong và sau nội soi

• Bệnh nhân trong và sau khi quá trình nội soi được theo dõi liên tục trên monitoring về tình trạng huyết động và độ bão hòa oxy.
• Nếu bệnh nhân có dùng thuốc tiền mê theo dõi cho đến lúc tỉnh hoàn toàn
• Theo dõi mạch huyết áp và những triệu chứng như: đau bụng, chướng bụng, buồn nôn.
• Bệnh nhân có thủ thuật cần theo dõi các triệu chứng báo động: đau bụng, đại tiện ra máu.

Tai biến trong nội soi đại tràng

Thủng đại tràng: hay gặp nhất (0.14 - 0.2 %)

• Vị trí hay thủng: đại tràng Sigma
• Điều trị ngoại khoa là chính
• Điều trị bảo tồn trong trường hợp đại tràng chuẩn bị rất sạch: hút sạch dịch, kháng sinh, nuôi dưỡng đường tĩnh mạch. Theo dõi sát để phẫu thuật kịp thời.

Nhiễm khuẩn huyết: kháng sinh dự phòng ở bệnh nhân có nguy cơ cao: bệnh nhân phải thay van nhân tạo, bệnh nhân có suy giảm miễn dịch, xơ gan cổ trướng

Trướng hơi nhiều: hút hết hơi.

Phản xạ dây X: Atropin.