Tổn thương dây chằng cổ chân: triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
Bong gân cổ chân là một chấn thương thường gặp, đặc biệt là ở những người chơi thể thao hoặc hoạt động mạnh. Chấn thương này xảy ra khi các dây chằng ở cổ chân bị kéo căng hoặc rách do tác động từ bên ngoài. Bong gân cổ chân có thể gây đau, sưng, bầm tím và khó đi lại.
Vậy triệu chứng của bong gân cổ chân là gì và cách điều trị như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết này.
Triệu chứng của bong gân cổ chân
Các dấu hiệu và triệu chứng của bong gân cổ chân khác nhau tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của chấn thương.
- Đau, đặc biệt là khi chịu sức nặng ở bàn chân bị chấn thương.
- Đau khi chạm vào mắt cá chân.
- Sưng tấy.
- Bầm tím.
- Phạm vi chuyển động bị hạn chế.
- Sự bất ổn ở mắt cá chân.
- Cảm giác hoặc có âm thanh phát ra tại thời điểm bị thương.
Nguyên nhân dẫn tới bong gân cổ chân
Nguyên nhân gây bong gân cổ chân có thể bao gồm:
- Một cú ngã khiến cổ chân của bạn bị trẹo.
- Tiếp đất lúng túng bằng chân sau khi nhảy hoặc xoay.
- Đi bộ hoặc tập thể dục trên bề mặt không bằng phẳng.
- Một người khác giẫm hoặc đáp lên chân trong khi tham gia hoạt động thể thao.
Các yếu tố làm tăng nguy cơ bị bong gân cổ chân bao gồm:
- Tham gia thể thao: Bong gân cổ chân là một chấn thương thể thao phổ biến, đặc biệt là trong các môn thể thao đòi hỏi phải nhảy, lăn hoặc vặn bàn chân như bóng rổ, quần vợt, bóng đá và chạy địa hình.
- Bề mặt không bằng phẳng: Đi bộ hoặc chạy trên bề mặt không bằng phẳng hoặc điều kiện sân đấu kém có thể làm tăng nguy cơ bong gân mắt cá chân.
- Chấn thương mắt cá chân trước đó: Khi từng bị bong gân mắt cá chân hoặc gặp một loại chấn thương mắt cá chân khác trước đó, người bệnh có nhiều khả năng bị bong gân lần nữa.
- Tình trạng thể chất kém: Sức mạnh hoặc sự linh hoạt ở mắt cá chân kém có thể làm tăng nguy cơ bị bong gân khi tham gia thể thao.
- Giày không phù hợp: Những đôi giày không vừa vặn hoặc không phù hợp cho một hoạt động cũng như giày cao gót nói chung khiến mắt cá chân dễ bị chấn thương hơn.
Điều trị bong gân cổ chân
Điều trị bong gân cổ chân tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của chấn thương. Mục tiêu điều trị là giảm đau và sưng, thúc đẩy quá trình lành dây chằng và phục hồi chức năng của cổ chân.
- Nghỉ ngơi: Tránh các hoạt động gây đau, sưng tấy hoặc khó chịu.
- Chườm đá: Chườm đá tại vị trí sưng nề. Mỗi lần chườm 20 - 30 phút, mỗi ngày chườm 3 - 4 lần. Không đặt đá trực tiếp lên da mà dùng túi đá chườm qua lớp vải hoặc khăn. Nếu người bệnh mắc bệnh mạch máu, tiểu đường hoặc giảm cảm giác, hãy nói chuyện với bác sĩ trước khi chườm đá.
- Băng nén: Để giúp hết sưng, hãy nén mắt cá chân bằng băng thun cho đến khi hết sưng. Không quấn quá chặt sẽ ảnh hưởng lưu thông máu.
- Kê cao chân: Để giảm sưng, hãy nâng mắt cá chân lên cao hơn tim.
- Có thể sử dụng nạng hoặc nẹp để hỗ trợ cổ chân cho đến khi cơn đau giảm bớt.
- Dùng thuốc giảm đau không kê đơn để kiểm soát cơn đau do bong gân cổ chân.
- Sau khi giảm sưng và đau đủ để tiếp tục cử động, bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh bắt đầu một loạt bài tập để khôi phục phạm vi chuyển động, sức mạnh, tính linh hoạt và ổn định của mắt cá chân để hỗ trợ khớp và giúp ngăn ngừa bong gân tái phát.
- Phẫu thuật: Một số ít trường hợp, phẫu thuật được thực hiện khi vết thương không lành hoặc cổ chân không ổn định sau một thời gian dài tập vật lý trị liệu và tập phục hồi chức năng. Phẫu thuật có thể được thực hiện để:
- Sửa chữa dây chằng không lành.
- Tái tạo dây chằng bằng mô từ dây chằng hoặc gân gần đó.
Phòng ngừa
Những lời khuyên sau đây có thể giúp bạn ngăn ngừa bong gân mắt cá chân hoặc bong gân tái phát:
- Khởi động trước khi tập thể dục hoặc chơi thể thao.
- Hãy cẩn thận khi đi bộ, chạy hoặc làm việc trên bề mặt không bằng phẳng.
- Sử dụng nẹp hoặc băng hỗ trợ mắt cá chân trên mắt cá chân yếu hoặc bị thương trước đó.
- Mang giày vừa vặn và được thiết kế cho hoạt động.
- Hạn chế đi giày cao gót.
- Đừng chơi thể thao hoặc tham gia các hoạt động mà bạn không đủ điều kiện sức khỏe.
- Duy trì sức mạnh cơ bắp tốt và tính linh hoạt.
- Thực hành rèn luyện sự ổn định, bao gồm các bài tập giữ thăng bằng.
Nếu không điều trị bong gân cổ chân đúng cách, tham gia các hoạt động quá sớm sau khi bị bong gân hoặc bong gân cổ chân nhiều lần có thể dẫn đến các biến chứng sau:
- Đau cổ chân mãn tính
- Mất ổn định khớp mắt cá chân mãn tính
- Viêm khớp ở khớp mắt cá chân
Khi có dấu hiệu bị bong gân người bệnh nên đến thăm khám với bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị bong gân phù hợp.
