Triệu chứng sốt xuất huyết ở trẻ em và cách phòng ngừa hiệu quả
Sốt xuất huyết là một căn bệnh nguy hiểm, đặc biệt phổ biến ở trẻ em. Triệu chứng của bệnh này có thể biến đổi và phức tạp, do đó, việc nhận biết và hiểu rõ các triệu chứng là rất quan trọng để có thể phát hiện và điều trị kịp thời cho trẻ.
Dưới đây là một số triệu chứng chính của sốt xuất huyết ở trẻ em cũng như cách điều trị và phòng tránh hiệu quả.
Triệu chứng sốt xuất huyết ở trẻ em
Triệu chứng bệnh sốt xuất huyết ở trẻ em đa dạng và phức tạp, diễn biến nhanh từ nhẹ đến nặng. Bệnh thường khởi phát đột ngột và diễn biến qua ba giai đoạn: giai đoạn sốt, giai đoạn nguy hiểm và giai đoạn hồi phục.
1. Triệu chứng trong giai đoạn sốt
Giai đoạn đầu tiên của sốt xuất huyết là giai đoạn sốt. Trẻ có thể bị sốt cao đột ngột, liên tục. Trẻ nhỏ có thể trở nên quấy khóc và bứt rứt, trong khi trẻ lớn hơn thì có thể có cảm giác đau đầu, chán ăn, buồn nôn và mệt mỏi.
Ngoài ra, trẻ cũng có thể trải qua các triệu chứng như đau cơ khớp, nhức ở hai hố mắt. Thường có chấm xuất huyết dưới da và có thể có chảy máu chân răng hoặc chảy máu mũi.
2. Triệu chứng trong giai đoạn nguy hiểm
Sau giai đoạn sốt, trẻ sẽ đi vào giai đoạn nguy hiểm. Giai đoạn này thường xảy ra từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 7 của bệnh. Trẻ có thể vẫn còn sốt hoặc sốt đã giảm đi, nhưng có thể xuất hiện các triệu chứng nguy hiểm do bị thoát huyết tương.
Nếu tình trạng thoát huyết tương nặng sẽ dẫn đến sốc, với các biểu hiện dễ nhận thấy như: vật vã, bứt rứt, lờ đờ, lạnh đầu chi, da lạnh ẩm, mạch nhanh nhỏ, tiểu ít, tụt huyết áp hoặc không thể đo được huyết áp.
Đặc biệt, trẻ bị xuất huyết dưới da hoặc xuất hiện các mảng bầm tím, các nốt xuất huyết nằm rải rác hoặc tập trung ở mặt trước hai cẳng chân và mặt trong hai cánh tay, bụng, đùi, mạng sườn; xuất huyết ở niêm mạc như chảy máu mũi, chảy máu chân răng, tiểu ra máu…
3. Giai đoạn hồi phục hay còn gọi là giai đoạn hạ sốt
Đến giai đoạn phục hồi, sau giai đoạn nguy hiểm 48 - 72 giờ, trẻ hết sốt, tổng trạng tốt lên, thèm ăn, huyết áp ổn định và tiểu nhiều.
Xét nghiệm máu số lượng bạch cầu máu thường tăng lên sớm sau giai đoạn hạ sốt, số lượng tiểu cầu dần trở về bình thường, nhưng muộn hơn so với số lượng bạch cầu.
Cách điều trị sốt xuất huyết ở trẻ em
Hiện tại, chưa có thuốc đặc trị cho sốt xuất huyết. Tuy nhiên, các biện pháp điều trị dưới đây có thể được áp dụng để giảm triệu chứng và chăm sóc, hỗ trợ quá trình phục hồi cho trẻ:
Điều trị triệu chứng
- Để giảm sốt, trẻ có thể được sử dụng các loại thuốc hạ sốt an toàn cho trẻ em như paracetamol. Tuy nhiên, trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ.
- Tuyệt đối không dùng nhóm thuốc hạ sốt Ibuprofen hoặc aspirin để hạ sốt cho trẻ vì thuốc này khiến tình trạng chảy máu trầm trọng lên, có thể gây xuất huyết dạ dày dữ dội, nguy hiểm đến tính mạng.
- Không tự ý ra hiệu thuốc mua kháng sinh cho con dùng vì bệnh này do virus Dengue gây ra. Dùng kháng sinh không những không hiệu quả mà còn làm ảnh hướng chức năng gan, thận.
Hỗ trợ chăm sóc
- Đảm bảo trẻ được nghỉ ngơi đầy đủ và uống đủ nước để giữ cho cơ thể không bị mất nước và duy trì sự cân bằng điện giải.
- Không cho trẻ ăn thức ăn quá nóng hoặc quá lạnh, không uống các loại nước có ga, nước hoặc thức ăn có màu đỏ hoặc màu nâu để tránh nhầm lẫn tình trạng xuất huyết tiêu hóa
- Theo dõi triệu chứng của trẻ và báo cáo ngay cho bác sĩ nếu có bất kỳ dấu hiệu nguy hiểm nào như chảy máu nhiều, sự suy giảm nhanh chóng của tình trạng sức khỏe hoặc triệu chứng sốc.
Khi nào trẻ cần nhập viện điều trị?
Khi xuất hiện một trong các dấu hiệu sau thì trẻ cần nhập viện điều trị:
- Đau bụng
- Li bì/ kích thích và nôn liên tục
- Trẻ bắt đầu xuất hiện chảy máu mũi, chân răng, tiểu máu, phân máu hoặc da niêm xanh tái
- Chân tay trẻ lạnh, ẩm
- Đau bụng, ấn tức vùng bụng
Đặc biệt với các trẻ càng nhỏ càng phải theo dõi sát vì nguy cơ diễn tiến và trở nặng của bệnh vì trẻ càng nhỏ sẽ không biết mô tả rõ triệu chứng.
Phòng bệnh sốt xuất huyết ở trẻ em
Để phòng ngừa sự lây lan của sốt xuất huyết và bảo vệ sức khỏe của trẻ, bạn có thể tham khảo các biện pháp phòng bệnh sau:
- Rửa tay thường xuyên với xà phòng và nước sạch, đặc biệt trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
- Tránh tiếp xúc với những người mắc sốt xuất huyết và tránh tiếp xúc với côn trùng gây bệnh như muỗi.
- Đảm bảo vệ sinh cá nhân cho trẻ, bao gồm tắm sạch và thay quần áo sạch hàng ngày.
- Không cho trẻ chơi ở những chỗ tối, ẩm ướt. Nên cho trẻ mặc quần áo dài tay, dùng kem, dầu chống muỗi.
- Giữ vệ sinh trong nhà cửa, đảm bảo vệ sinh môi trường sống sạch sẽ, không để nước đọng, cắt tỉa cỏ, đặc biệt là trong mùa mưa.
- Sử dụng các biện pháp phòng muỗi như dùng kem chống muỗi, treo màn chống muỗi và sử dụng cửa lưới.
Nhìn chung, ở trẻ em, đa số bệnh nhân sốt xuất huyết thường tự khỏi trong vòng 7 ngày nhưng có một số trẻ sẽ có biểu hiện nặng như: chảy máu hoặc thoát huyết tương gây sốc do giảm thể tích, suy hô hấp, suy tim, suy thận, rối loạn đông máu, tổn thương gan, rối loạn tri giác. Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời sẽ có nguy cơ tử vong.
