Viêm màng não: triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị

Viêm màng não là căn bệnh thần kinh nguy hiểm nhưng lại khá phổ biến. BookingCare nhận thấy, rất nhiều bệnh nhân có nhu cầu đặt lịch khám viêm màng não với các bác sĩ Thần kinh.

Dưới đây là những thông tin cần biết về bệnh viêm màng não, bạn đọc nên tham khảo để sớm phát hiện nếu như có dấu hiệu bệnh.

Viêm màng não là gì?

Viêm màng não là tình trạng viêm của màng xung quanh não và tủy sống, thường là do sự lây lan của nhiễm trùng. Hầu hết các trường hợp viêm màng não là do nhiễm virus, nhưng bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn và nấm cũng có thể dẫn đến viêm màng não.

Tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra nhiễm trùng, viêm màng não có thể tự giải quyết trong một vài tuần - hoặc có thể là một trường hợp khẩn cấp đe dọa tính mạng.

Triệu chứng viêm màng não

Dấu hiệu viêm màng não ở người lớn

Các triệu chứng viêm màng não có thể cấp tính trong vòng vài giờ, vài ngày hoặc hàng tuần.

Đôi khi, biểu hiện viêm màng não cũng không cụ thể, đầy đủ, đặc biệt là viêm màng não ở người cao tuổi hoặc những người có bệnh lý nền (đái tháo đường, bệnh thận, bệnh gan),bệnh nhân giảm bạch cầu trung tính, suy giảm miễn dịch.

Một số triệu chứng viêm màng não điển hình:

• Sốt cao
• Đau đầu dữ dội
• Nhạy cảm với ánh sáng
• Đau cổ, cứng cổ gáy
• Nôn hoặc buồn nôn với đau đầu
• Động kinh
• Buồn ngủ hoặc khó thức dậy
• Rối loạn chức năng não (hôn mê, lú lẫn, lơ mơ)

Dấu hiệu viêm màng não ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

Vì trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ có thể chưa biết nói, chưa biết thể hiện và diễn tả cụ thể nên cha mẹ cần hết sức chú ý để nhận biết được trẻ bị viêm màng não. Các triệu chứng viêm màng não ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ: 

• Sốt cao
• Khóc liên tục
• Quá buồn ngủ hoặc khó chịu
• Không hoạt động hoặc trì trệ
• Ăn kém
• Thóp phồng
• Cứng trong cơ thể của bé và cổ
• Động kinh

Nguyên nhân viêm màng não

Viêm màng não có hai nguyên nhân chính: Nhiễm khuẩn và không nhiễm khuẩn. Các bệnh lý không nhiễm khuẩn thường có bệnh cảnh và tên gọi riêng nên khi đề cập đến viêm màng não thường nói đến viêm màng não nhiễm trùng do vi khuẩn, virut, nấm, ký sinh trùng.

Thời gian, địa điểm phát bệnh có ảnh hưởng nhiều đến việc chẩn đoán nguyên nhân viêm màng não. Nhiều mầm bệnh viêm màng não xuất hiện theo khí hậu, đặc biệt là tại các khu vực nhiệt đới như Việt Nam.

Các nguyên nhân gây bệnh viêm màng não gồm:

• Viêm màng não do nhiễm virus: Bệnh rất khó phát hiện và thường bị nhầm lẫn với bệnh cảm cúm thông thường. Bệnh có diễn biến nhẹ, có thể hồi phục nhanh chóng và điều trị đơn giản.
• Viêm màng não vi khuẩn: Một trong những dạng nguy hiểm của nhất của viêm màng não, dễ gây tử vong dù được phát hiện sớm. Trong vòng 24h, vi khuẩn gây ra viêm màng não tiến triển nhanh làm tăng nguy cơ tử vong.
• Viêm màng não do HI (Vi khuẩn Haemophilus influenzae type B): Bệnh có thể lây truyền từ người này sang người khác thông qua hắt hơi, ho và tuyến nước bọt.
• Viêm màng não do mô cầu: Xuất hiện nhiều nhất vào mùa đông và mùa xuân, có thể lây qua đường hô hấp hoặc tiếp xúc với bộ phận, vật dụng nhiễm vi khuẩn của người bệnh.
• Viêm màng não do phế cầu: Có nguy cơ cao ở người nghiện rượu, viêm xoang, đái tháo đường, viêm tai giữa vết thương sọ não,...

Xem thêm video:

Cẩn thận với viêm màng não mủ ở trẻ

• Thực hiện: VTC1
• Thời lượng: 2:04

Xét nghiệm và chẩn đoán viêm màng não

Sau khi khám lâm sàng với bác sĩ Thần kinh, bệnh nhân có thể cần làm thêm một số xét nghiệm cận lâm sàng:

• Chọc dịch não tủy, lấy dịch não tủy xét nghiệm nhằm xác định tình trạng viêm, tác nhân gây bệnh và sự nhạy cảm của vi sinh vật đối với các sản phẩm thuốc.
• Xét nghiệm máu nhằm đánh giá mức độ nhiễm trùng.
• Chụp CT, MRI để chẩn đoán các biến chứng của viêm màng não.
• Sinh thiết nhằm phân biệt phát ban viêm màng não và phát ban da.

Điều trị viêm màng não

Phương pháp điều trị viêm màng não phụ thuộc vào nguyên nhân, tình trạng của bệnh lý, đồng thời xem xét đến các yếu tố bệnh lý nền, biến chứng.

Bệnh nhân mắc viêm màng não nhẹ có thể điều trị ngoại trú. Với những bệnh nhân viêm màng não nặng, cần nhập viện để điều trị ngay để được các bác sĩ và chuyên gia về Thần kinh theo dõi liên tục.

Điều trị viêm màng não dựa trên những nguyên tắc:

• Điều trị nguyên nhân: Cần phân biệt nguyên nhân gây bệnh là vi khuẩn, virus hay nấm để sử dụng thuốc kháng sinh điều trị phù hợp. 
• Giảm áp lực nội sọ: sử dụng thuốc lợi tiểu nhằm giảm sự phù nề mô và làm giảm áp lực trong hệ thống dịch não tủy.
• Sử dụng thêm thuốc điều trị triệu chứng như hạ sốt, giảm đau, chống nôn,...

Phòng bệnh viêm màng não

Viêm màng não là căn bệnh nguy hiểm, mỗi người nên chủ động thực hiện các biện pháp phòng bệnh viêm màng não.

• Tiêm phòng viêm màng não ở tuổi 11 - 12 và tiêm nhắc lại ở tuổi 16 - 18. Ngoài ra, tiêm phòng sởi, quai bị, rubella và thủy đậu cũng có thể giúp ngăn ngừa các bệnh có thể dẫn đến viêm màng não.
• Không dùng chung đồ dùng cá nhân với người khác: Viêm màng não có thể lây qua đường hô hấp hoặc khi tiếp xúc với bàn tay, vật dụng, đồ dùng có nhiễm vi khuẩn của người bệnh.
• Giữ khoảng cách nhất định với bệnh nhân: Vi khuẩn trong dịch tiết mũi và cổ họng cũng có thể lây lan qua ho và hắt hơi. Nên giữ khoảng cách tối thiểu 1m.
• Rửa tay sạch sẽ sau khi sử dụng nhà vệ sinh công cộng, thay tã, hoặc sau khi ở nơi đông người, ho và hắt hơi.
• Ăn uống lành mạnh để bảo vệ và tăng cường hệ miễn dịch, bổ sung trái cây, rau, protein nạc, ngũ cốc nguyên hạt.
• Tập luyện thể dục thể thao, tăng cường sức khỏe.
• Thăm khám ngay với bác sĩ Thần kinh giỏi để được chẩn đoán và điều trị sớm.

Trên đây là những chia sẻ của BookingCare về viêm màng não. Bạn đọc có thể xem thêm các bài viết khác về Bệnh Thần kinh tại chuyên mục Cẩm nang của BookingCare.

Xem thêm bài viết:

• 8 bác sĩ Thần kinh giỏi và uy tín tại TP HCM
• 9 bác sĩ Thần kinh giỏi và nhiều kinh nghiệm ở Hà Nội