6 câu hỏi và lưu ý quan trọng về Trào ngược dạ dày thực quản

Bệnh trào ngược dạ dày - thực quản là tình trạng các chất từ dạ dày trào lên thực quản, bệnh không chỉ gây khó chịu mà còn có nguy cơ gây ra những biến chứng nặng nề như viêm, loét, hẹp, chảy máu thực quản, thậm chí dẫn tới ung thư.

Việc chẩn đoán sớm, điều trị hợp lý và kịp thời bệnh sẽ tiến triển tốt và khỏi hẳn, cũng như giảm thiểu được các biến chứng nguy hiểm. Hiểu rõ về trào ngược dạ dày thực quản sẽ giúp mọi người phòng bệnh, giảm thiểu các triệu chứng của bệnh và có thói quen ăn uống, sinh hoạt phù hợp hơn.

Dưới đây là nội dung tổng hợp về bệnh trào ngược dạ dày thực quản được truyền tải qua 6 câu hỏi và lưu ý để người đọc dễ dàng nắm bắt vấn đề hơn.

1. Vì sao bị trào ngược dạ dày thực quản?

Theo các chuyên gia Tiêu hóa, nguyên nhân chủ yếu gây trào ngược dạ dày thực quản là do co thắt thực quản dưới (đóng mở không đều, không đóng kín) làm cho dịch dạ dày trào lên thực quản.

Các tác nhân làm yếu hoặc gây giãn cơ vòng thực quản gồm: uống rượu, hút thuốc; thức ăn chứa nhiều gia vị, mỡ, cà phê, sô-cô-la; béo phì, đái tháo đường, phụ nữ có thai, thoát vị hoành; dùng các thuốc chẹn kênh canxi…

2. Trào ngược dạ dày có triệu chứng gì

• Ợ nóng: Là triệu chứng thường gặp nhất, axit trong dịch dạ dày tiếp xúc với niêm mạc thực quản gây cảm giác nóng hoặc nóng rát. Các triệu chứng này tăng lên sau khi ăn no, uống rượu bia, ăn thức ăn nhiều mỡ béo, đồ chua hoặc khi cúi gập người về phía trước, khi nằm nghỉ.
• Ợ chua: Là hiện tượng do các thành phần axit của dịch dạ dày trào ngược lên vùng hầu họng.
• Nuốt khó: Xuất hiện ở 1/3 số bệnh nhân trào ngược, đó là cảm giác thức ăn hay nước uống dừng lại phía sau xương ức ngay sau khi nuốt. Nuốt khó, hay nghẹn là triệu chứng cần cảnh giác với ung thư thực quản.
• Ho khan, khàn giọng: do dịch axit trào lên vùng hầu họng lâu ngày gây tổn thương niêm mạc, viêm họng. Đây cũng là một trong những triệu chứng thường gặp của trào ngược dạ dày thực quản.

Ngoài các triệu chứng trên, người bệnh có thể gặp các triệu chứng không điển hình hoặc do biến chứng như nuốt đau, nôn, ợ hơi, tăng tiết nước bọt, hen phế quản… Người bệnh cần đi khám chuyên khoa Tiêu hóa và điều trị sớm. 

3. Chữa trào ngược dạ dày thực quản như thế nào

Việc chữa trị trào ngược dạ dày thực quản nhằm mục đích:

• Loại trừ nguyên nhân gây bệnh và phục hồi lại tổn thương do bệnh trào ngược dạ dày thực quản gây ra. Phòng tránh các biến chứng.
• Phòng tránh bệnh tái phát.

Hiện nay, bệnh nhân cần phải kết hợp giữa:

• Điều trị không dùng thuốc (thay đổi lối sống, giờ giấc sinh hoạt, thói quen ăn uống).
• Điều trị dùng thuốc.

Ngoài ra, một số trường hợp nặng, bác sĩ chuyên khoa có thể chỉ định điều trị bằng phẫu thuật hoặc một số kỹ thuật can thiệp qua nội soi (thủ thuật Stretta, tiêm Enteryx, Endo Cinch).

4. Trào ngược dạ dày thực quản nên ăn gì

Nên lựa chọn những thực phẩm có thể trung hòa bớt axit:

• Bánh mỳ, bột yến mạch: Đây là những lựa chọn hàng đầu cho người bị trào ngược, đặc biệt khi đói. Cả bánh mỳ và bột yến mạch đều có khả năng “hút” bớt lượng axit dư thừa trong dạ dày nên giúp giảm nhanh hiện tượng ợ nóng, đau rát.
• Các loại đỗ đậu: Các loại đậu đỗ chứa nhiều chất xơ, các amino axit cần thiết. Tuy nhiên, một số đậu như đậu tương, đậu Hà Lan, đậu xanh, đậu đen… chứa carbohydrat phức hợp có thể gây hiện tượng đầy hơi.
• Các loại đạm dễ tiêu: Đạm dễ tiêu tốt cho người trào ngược là thịt thăn lợn, thịt lưỡi lợn, tim lợn và thịt ngan. Người bệnh không nên ăn nhiều thịt vịt và thịt gà. Thịt vịt tính hàn lạnh, thịt gà tính nóng đều không tốt.
• Gừng: Gừng là một trong những thực phẩm tốt cho bệnh trào ngược. Do gừng có tác dụng chống viêm tự nhiên, giúp nhanh liền vết thương.

Tránh những thực phẩm gây tăng tiết axit hoặc kích thích tới co thắt thực quản dưới: cà phê, rượu, đồ uống có ga, socola và ca cao, đồ ăn nhiều gia vị, dầu mỡ, đồ chua, cay...

• Không ăn quá no.
• Tránh thức ăn chứa nhiều axit, rượu, caffein, chocolate, hành tỏi, hạt tiêu, ớt.
• Giảm thức ăn béo.
• Tránh nằm xuống ngay sau khi ăn.
• Kê cao đầu giường khi ngủ.
• Tránh dùng thuốc có thể gây trào ngược (thuốc an thần, NSAID, nitrat…)
• Bỏ thuốc lá.
• Tránh mặc quần hay thắt lưng quá chặt.

5. Trào ngược dạ dày thực quản có nguy hiểm không

Nếu trào ngược dạ dày thực quản được phát hiện và điều trị ngay từ giai đoạn đầu – khi bệnh chưa gây ra các biến chứng, thì người bệnh có thể không cần quá lo lắng.

Tuy nhiên, mắc bệnh quá lâu mà không có phương pháp điều trị cũng như chế độ sinh hoạt phù hợp, bệnh có thể dẫn đến nhiều dạng bệnh lý khác khó điều trị và tốn kém hơn rất nhiều.

• Không được điều trị, qua thời gian, bệnh sẽ gây ra các tổn thương trực tiếp tại thực quản. Điển hình nhất là viêm loét thực quản do axit, chít hẹp thực quản cũng dễ xảy ở những bệnh nhân trào ngược dạ dày.
• Để thích nghi với môi trường axit thường xuyên trào ngược lên, các tế bào thực quản sẽ dần biến đổi sao cho giống như niêm mạc dạ dày để phù hợp với axit, được gọi là thực quản Barret và có nguy cơ gây ung thư thực quản.
• Trào ngược dạ dày thực quản có thể gây ra các bệnh ngoài đường tiêu hóa như viêm họng, ho, ngứa cổ, hen... Tình trạng này là do axit trào ngược lên họng, gây tổn thương, bào mòn các mô, gây viêm nhiễm. Chính các chất dịch dạ dày là nguyên nhân dẫn đến các bệnh về hô hấp và răng miệng.

6. Khám và điều trị trào ngược dạ dày thực quản ở đâu?

Để điều trị bệnh trào ngược dạ dày thực quản hiệu quả, người bệnh nên tìm đến các bệnh viện, phòng khám có chuyên khoa Tiêu hóa. Nếu có biểu hiện và biến chứng ngoài đường tiêu hóa (chủ yếu là ho khan, khàn giọng),các bác sĩ Tiêu hóa có thể tư vấn người bệnh nên kết hợp điều trị với cả khoa Tai Mũi Họng. Nhưng nhìn chung thì vẫn ưu tiên khám tiêu hóa trước.

• Khoa Tiêu hóa - Bệnh viện Bạch Mai
  Địa chỉ: Tầng 5 nhà P, Số 78 đường Giải Phóng
• Bệnh viện Đại học Y Hà Nội
  Địa chỉ: Số 1 Tôn Thất Tùng, Đống Đa
• Trung tâm Tiêu hóa - Bệnh viện E
  Địa chỉ: Số 89 đường Trần Cung, Nghĩa Tân, Cầu Giấy
• Bệnh viện Đa khoa Bảo Sơn 2
  Địa chỉ: Số 52 Nguyễn Chí Thanh, Đống Đa
• Phòng khám Đa khoa Hoàng Long
  Địa chỉ: Tầng 10, tòa VCCI, số 9 Đào Duy Anh, Đống Đa.

Với những thông tin vừa rồi, hy vọng bạn đọc đã hiểu rõ thêm về trào ngược dạ dày thực quản để chủ động phòng tránh và điều trị.