Điều trị châm cứu liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên

Liệt 7 ngoại biên hay liệt mặt là một bệnh lý thường gặp nhất trong các bệnh của dây thần kinh sọ não. Châm cứu chữa liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên là một trong những biện pháp chữa bệnh mang lại hiệu quả cao, được nhiều người áp dụng. Việc tác động vào các huyệt đạo giúp lưu thông khí huyết, thư giãn cơ, giải phóng đau nhức, giảm áp lực lên hệ thần kinh.

Đôi nét về liệt dây thần kinh số 7 

Trong y học cổ truyền, bệnh liệt 7 ngoại biên còn gọi là khẩu nhãn oa tà, diện tý. Bệnh khởi phát đột ngột, có thể gặp ở mọi lứa tuổi nhưng độ tuổi, phổ biến nhất ở những người từ 15 đến 40 tuổi. Triệu chứng bệnh:

• Bệnh khởi phát đột ngột, có thể đau sau tai trước đó 1 - 2 ngày, Nửa bên mặt bệnh hơi xệ xuống, nếp mũi – má, nếp nhăn trán mờ đi. Khi nói, cười, nửa bên mặt lành co xếch lên còn bên bệnh không thay đổi khiến cho miệng méo về bên lành.  
• Mắt bên bệnh nhắm không kín hoặc không nhắm được, chảy nước mắt. 
• Không cau mày được, không huýt sáo, thổi lửa được. 
• Khi nói hơi phì ra ở bên cạnh. Khi uống nước, nước chảy ra ngoài phía bên bệnh. Khi ăn, đồ ăn hay đọng lại ở má bên bệnh. 
• Có thể kèm tăng nhạy cảm với âm thanh hoặc giảm hoặc mất cảm giác vị giác ⅔ trước của nửa lưỡi cùng bên bệnh.

Châm cứu có điều trị liệt dây thần kinh số 7 được không? 

Liệt dây thần kinh số 7 đáp ứng tốt với phương pháp điều trị châm cứu. Nhiều công trình nghiên cứu đã chứng minh, điều trị liệt VII ngoại biên bằng phương pháp châm cứu có tỉ lệ khỏi bệnh khoảng 90% nếu điều trị kịp thời, đúng phương pháp, bệnh sẽ khỏi trong vòng 20-25 ngày.

Cơ chế của châm cứu là giúp đả thông kinh lạc, điều hòa khí huyết, phục hồi hệ thần kinh, tăng cường dẫn truyền, thúc đẩy tái tạo các sợi thần kinh và hình thành các nhánh dẫn truyền phụ, đồng thời giúp tăng cường co cơ. Vì vậy, khi áp dụng châm cứu điều trị liệt 7, tổn thương ở các dây thần kinh sẽ dần được cải thiện, phục hồi tình trạng bệnh nhanh chóng. 

Bên cạnh đó, tác dụng của châm cứu còn giảm viêm, giảm đau, giảm các tình trạng đau đầu, đau quanh mắt cho bệnh nhân liệt 7. Châm cứu cũng giúp tăng cường tuần hoàn máu, dưỡng chất đến vùng mặt, cơ, khiến các tổn thương nhanh chóng hồi phục. 

Phác đồ châm cứu chữa liệt dây 7 

Công thức huyệt:

• Huyệt chính: Thái dương, Toản trúc, Ty trúc không,  Tình minh, Đồng tử liêu, Ngư yêu, Dương bạch, Ế phong, Thính hội, Hoàn cốt, Hạ quan, Giáp xa, Quyền liêu, Địa thương, Cự liêu, Nhân trung, Thừa tương, Hợp cốc (bên đối diện),  Nội đình (cùng bên)
• Huyệt phối hợp: Phong trì, Khúc trì, Thái xung, Dương lăng tuyền, Ngoại quan, Tam dương lạc.

Cách châm cứu:

• Mỗi lần châm chọn 1 – 2 huyệt của từng nhóm huyệt mắt, má, miệng và huyệt ở xa. Một số huyệt có thể châm xuyên huyệt (tức châm từ huyệt này qua huyệt kia bằng 1 kim): huyệt Địa thương xuyên sang huyệt Giáp xa, huyệt Toản trúc xuyên Tình minh,… 
• Nên kết hợp châm với cứu ngải hoặc ôn châm ngay từ lần chữa đầu tiên với liệt 7 do phong hàn, khí huyết ứ trệ kinh lạc và với những bệnh nhân đến chữa muộn. 

Liệu trình châm: Mỗi ngày 1 lần, mỗi lần từ 20 – 30 phút, liệt trình từ 7 – 10 ngày. Sau mỗi liệu trình ngưng 2 - 3 ngày, có thể lặp lại 2 - 3 liệu trình và đánh giá, theo dõi cải thiện của người bệnh.

Ngoài châm cứu, người bệnh có thể áp dụng các phương pháp khác như: 

• Điện châm: dùng cường độ thích hợp (bệnh nhân không cảm thấy đau hay khó chịu), thời gian sử dụng 30 phút. Ngày 1 lần, liệu trình 10 – 15 ngày. Công thức huyệt như trên châm cứu.
• Nhĩ châm (châm loa tai): các điểm trán, thái dương, má, hàm, mắt, mũi, miệng, mặt, thận, thần môn, giao cảm. 
• Thuỷ châm (tiêm thuốc vào huyệt): dùng dung dịch vitamin B1, B6, B12, Mecobalamin tiêm vào các huyệt Giáp xa, Phong trì, Túc tam lý và các huyệt như trên. Lưu ý mỗi lần thủy châm thường chỉ dùng 2 - 5 huyệt.  

Lưu ý khi châm cứu điều trị liệt dây thần kinh số 7 

Khi điều trị bệnh bằng phương pháp châm cứu, người bệnh cần lưu ý: 

• Do những dây thần kinh mặt nằm sát bề mặt, cần châm kim vào phần nông, châm xiên. Không nên châm cứu quá nhiều huyệt để tránh tình trạng kích thích quá mức. 
• Nên thực hiện châm cứu đúng cách, kích thích vừa đủ, không kéo dài để tránh tình trạng co giật cơ.
• Bên cạnh châm cứu, người bệnh cần chú ý giữ ấm mặt, sinh hoạt bằng nước ấm, kiêng lạnh, kiêng gió.  
• Bảo vệ mắt bằng cách đeo kính râm, nhỏ mắt bằng nước muối sinh lý, dùng băng dính che mắt tạm thời để tránh bụi, dị vật gây tổn thương mắt, hạn chế xem ti vi, làm việc bằng máy tính  
• Tự tập qua gương như nhắm mắt, huýt sáo, thổi lửa, ngậm chặt miệng, mỉm cười, nhăn trán, hỉnh 2 cánh mũi, cười thấy răng và nhếch môi trên, phát âm những từ có âm môi: B,P,U,I,...
• Giữ gìn vệ sinh răng miệng để tránh thức ăn đọng gây ra các vấn đề răng miệng. 
• Tự xoa bóp vùng mặt để cải thiện tình trạng bệnh, giảm liệt mặt.

Mong rằng qua bài viết này, bạn đọc đã hiểu hơn về phương pháp châm cứu điều trị liệt 7 ngoại biên. Hiểu về bệnh và những lưu ý khi điều trị sẽ giúp bạn chủ động phòng và điều trị bệnh hiệu quả hơn.