Hướng dẫn vệ sinh Tai Mũi Họng đúng cách và những sai lầm thường gặp

Những sai lầm thường gặp khi vệ sinh Tai, Mũi, Họng 

Không ít người vệ sinh Tai Mũi Họng sai cách nhưng không hề hay biết. Việc vệ sinh Tai Mũi Họng sai cách sẽ không mang lại hiệu quả phòng tránh và điều trị bệnh, thậm chí còn ảnh hưởng đế sức khỏe những bộ phận này về sau. 

1. Ngoáy mũi thường xuyên

Nhiều người có thói quen ngoáy mũi, móc mũi bất kể khi nào lỗ mũi khó chịu. Thường gặp ở những người có bệnh viêm mũi dị ứng, đôi khi cũng là do thói quen.

Thực tế thì niêm mạc vách mũi rất mỏng, là nơi tập trung nhiều mạch máu nhỏ để sưởi ẩm luồng không khí hít vào. Đặc biệt, ngay phần trước vách mũi có 1 điểm mạch máu rất dễ bị tổn thương. Chỉ cần hắt hơi mạnh, móc mũi… là sẽ gây ra chảy máu cam. 

2. Nhổ lông mũi 

Một số người có sở thích nhổ lông mũi dù lông mũi không dài. Các lông ở trong mũi có tác dụng giữ lại các hạt bụi trong khí hít vào do đó nó bảo vệ đường hô hấp.

Nếu lông mũi dài quá, thò ra ngoài gây mất thẩm mĩ thì nên cắt phần ngọn lông chứ không nên nhổ cả gốc, rất dễ gây tổn thương, viêm mũi.

3. Rửa mũi, xịt mũi, nhỏ mũi nhiều lần

Niêm mạc mũi được phủ bởi lớp nhầy, có tác dụng bảo vệ mũi, giữ ẩm và giữ bụi. Việc thường xuyên xịt rửa mỗi ngày dù mũi không bị bệnh không những không đem lại lợi ích gì mà còn có hại thêm, do làm tổn thương lớp chất nhầy bảo vệ mũi.

Nhiệt độ của nước rửa mũi cũng ảnh hưởng tới mũi. Nếu nước rửa quá lạnh có thể gây co mạch máu, giảm miễn dịch tại chỗ, rối loạn chức năng vòi nhĩ và có thể dẫn tới viêm tai giữa.

Đặc biệt là ở trẻ nhỏ do vòi nhĩ nằm ngang và ngắn hơn người lớn là đối tượng dễ bị tổn thương hơn. Do đó, chỉ thực hiện vệ sinh mũi khi bị bệnh viêm hô hấp, theo sự chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa Tai Mũi Họng, ngày bình thường không nên nhỏ mũi hay xịt mũi.

4. Ngoáy tai thường xuyên

Việc thường xuyên dùng tăm bông để ngoáy tai với lí do là làm sạch tai, hoặc đôi khi là sở thích do thích thú với cảm giác dễ chịu khi ngoáy tai. Động tác này cũng dễ gây tổn thương ống tai ngoài.

Vì vậy nếu sau tắm hay tai bị ướt bạn chỉ cần dùng khăn để lau khô. Không nên dùng tăm bông để ngoáy tai mỗi ngày.

Xem thêm bài viết

• 6 bệnh viện, phòng khám Tai Mũi Họng uy tín ở Hà Nội 
• Địa chỉ khám chữa bệnh Tai Mũi Họng tốt ở TP.HCM 

5. Lấy ráy tai không không đúng cách

Ráy tai nằm trong ống tai ngoài, là một chất không thấm nước có tác dụng bảo vệ tai khỏi chấn thương, nhiễm trùng hay dị vật từ bên ngoài. 

Dụng cụ lấy ráy tai thường là những dụng cụ làm bằng kim loại cứng, có móc và sắc… rất dễ gây tổn thương trầy xước niêm mạc ống tai, gây viêm nhiễm, chảy máu.

Những dụng cụ lấy ráy tai này không được khử trùng nên vết thương có thể bị nhiễm trùng, dùng chung dụng cụ với nhiều người làm tăng nguy cơ truyền những bệnh lây qua đường máu. Ngoài ra, tự lấy ráy tai đôi khi còn đẩy cục ráy vào sâu hơn trong tai, động tác thô bạo có thể gây thủng màng nhĩ.

6. Súc miệng hay là súc họng?

Khi có chỉ định vệ sinh họng bằng các dung dịch sát trùng để điều trị chứng viêm tại chỗ, một nhầm lẫn hay gặp đó là nhiều người lại súc miệng.

Nghĩa là chỉ ngậm và di chuyển dung dịch trong khoang miệng, từ bên này sang bên kia sau đó nhổ ra ngoài mà không thực hiện động tác ngửa cổ kêu a..a..a. Động tác này mới là động tác vệ sinh và sát trùng khoang họng.

7. Tự pha nước muối tại nhà để súc họng

Nước muối sinh lý thường xuyên được các bác sĩ kê để bệnh nhân súc miệng – họng, do tính chất sẵn có của muối ăn. Nhiều người tự pha dung dịch nước muối để súc họng mỗi ngày.

Dung dịch nước muối được gọi là sinh lý với niêm mạc họng miệng là dung dịch có nồng độ 0.9%. Nghĩa là trong 100 ml dung dịch đó chỉ có 0.9 gram muối. Trong khi đó, nếu tự pha rất khó để đạt được nồng độ này.

Thông thường, dung dịch tự pha mặn hơn rất nhiều nước muối sinh lý. Và vì dung dịch tự pha không sinh lý nên không hề đem lại lợi ích gì, thậm chí gây tổn thương thêm cho niêm mạc.

8. Lạm dụng dung dịch sát trùng họng - miệng quá thường xuyên

Các dung dịch được quảng cáo có tính sát trùng họng, tạo hơi thở thơm mát.. rất được ưa chuộng vì người ta nghĩ rằng nếu súc họng thường xuyên bằng các dung dịch sẽ giúp sát trùng, hơi thở thơm tho…

Tuy nhiên đa số các dung dịch có hương thơm và vị cay mát là dung dịch có độ cồn cao và không phù hợp với sinh lý niêm mạc họng, miệng. Việc súc họng nhiều lần 1 ngày với những thứ dung dịch này lâu dài dẫn đến những biến đổi mạn tính của niêm mạc, có thể có liên quan với sự gia tăng nguy cơ ung thư tại chỗ.

Một số phụ huynh cẩn thận dùng dụng cụ hút mũi cho trẻ nhưng bác sĩ khuyên không nên lạm dụng, đặc biệt với trẻ sơ sinh vì có thể làm tổn thương niêm mạc mũi.

Hướng dẫn vệ sinh Tai, Mũi, Họng cho trẻ đúng cách

Bệnh Tai Mũi Họng thường gặp xuất hiện ở trẻ em nhiều hơn so với người lớn. Ba mẹ cần nhớ Tai Mũi Họng là cơ quan rất dễ tổn thương, việc vệ sinh đòi hỏi sự tỉ mỉ, cẩn thận và nhẹ nhàng để tránh làm tổn thương ngược lại trẻ.

1. Vệ sinh Tai cho trẻ 

Đối với trẻ sơ sinh vì lỗ tai còn quá nhỏ nên các mẹ chú ý không ngoáy sâu và bên trong. Thay vào đó chỉ cần lấy khăn bông mỏng mềm, xoắn lại theo chiều xoắn của khăn lau vành tai cho trẻ.

Đối với trẻ trên 3 tuổi, mẹ có thể sử dụng tăm bông để làm sạch. Chọn loại tăm bông được đóng gói sạch sẽ, đầu bông nhỏ dành cho trẻ, sợi bông mịn, mềm nhẹ nhàng đưa vào bên trong lỗ tai trẻ để lấy ra các chất bẩn. Không nên đưa quá sâu có thể là tổn thương niêm mạc trong tai mà cha mẹ không hay biết.

2. Vệ sinh Mũi, Họng cho trẻ

Đối với trẻ sơ sinh bị ngạt mũi nhẹ, nước mũi còn lỏng và trong cha mẹ hãy lau mũi bằng khăn mềm. Nếu dịch mũi đặc, đã có gỉ thì nên nhỏ 2 - 3 giọt nước muối sinh lý vào mỗi bên mũi, đợi một lúc rồi dùng tay nhẹ nhàng day day mũi bé để gỉ mũi mềm và bong ra.

Một số phụ huynh cẩn thận dùng dụng cụ hút mũi cho trẻ nhưng bác sĩ khuyên không nên lạm dụng, đặc biệt với trẻ sơ sinh vì có thể làm tổn thương niêm mạc mũi. Đối với trẻ trên 2 tuổi, có thể vệ sinh Mũi, Họng bằng cách súc miệng nước muối  sinh lý hoặc xịt nước muối biển 2 lần/ngày.

Để đảm bảo sức khỏe cho trẻ, ngoài việc vệ sinh Tai Mũi Họng, cha mẹ cần nhớ cho trẻ rửa chân tay trước khi ăn. Khi con lên 3 tuổi, cha mẹ hoàn toàn có thể tập cho con tự rửa tay, vệ sinh răng miệng và hình thành thói quen này hàng ngày.

Xem thêm bài viết

• 6 bệnh Tai Mũi Họng thường gặp và cách điều trị, phòng tránh tái phát
• Đặt lịch khám với bác sĩ Tai Mũi Họng giỏi và nhiều kinh nghiệm
• Bác sĩ Tai Mũi Họng giỏi tại TP.HCM