Khó thở: Giải mã nguyên nhân và phương pháp điều trị hiệu quả

Khó thở là tình trạng cơ thể không thể lấy đủ oxy vào phổi. Triệu chứng này có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, từ các vấn đề hô hấp đơn giản đến các bệnh lý nghiêm trọng. Nếu bạn đang gặp phải tình trạng khó thở, hãy tìm hiểu nguyên nhân để có hướng điều trị phù hợp.

Triệu chứng

Khó thở là tình trạng khó khăn khi hít thở, khiến người bệnh cảm thấy như không đủ oxy. Triệu chứng khó thở này có thể biểu hiện dưới nhiều dạng khác nhau, bao gồm:

• Thở dốc, thở hụt hơi khi gắng sức: Khó thở khi gắng sức là triệu chứng phổ biến nhất của bệnh khó thở. Khi bạn làm việc nặng, đi bộ nhanh, leo cầu thang, bạn sẽ cảm thấy khó thở, thở hụt hơi, thở không ra hơi. Triệu chứng này có thể khiến bạn mệt mỏi, chóng mặt, và thậm chí ngất xỉu.

• Thở gấp, thở nông, thở khó khăn khi nghỉ ngơi: Một số người bị khó thở ngay cả khi nghỉ ngơi. Họ có thể thở gấp, thở nông, thở khó khăn, và có thể cảm thấy tức ngực khó thở. Triệu chứng này có thể do nhiều nguyên nhân, bao gồm bệnh tim mạch, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), hoặc bệnh lý thần kinh.

• Thở có tiếng khò khè, thở rít: Tiếng khò khè hoặc tiếng rít phát ra khi thở là một triệu chứng phổ biến của bệnh khó thở. Tiếng khò khè thường do đường thở bị hẹp hoặc tắc nghẽn. Tức ngực, đau ngực khi thở: Tức ngực hoặc đau ngực khi thở là một triệu chứng nghiêm trọng của bệnh khó thở. Triệu chứng này có thể do nhiều nguyên nhân, bao gồm nhồi máu cơ tim, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, hoặc bệnh lý thần kinh.

• Mệt mỏi, chóng mặt, hoa mắt, nhức đầu: Mệt mỏi, chóng mặt, hoa mắt, nhức đầu là những triệu chứng thường gặp ở người bị khó thở. Những triệu chứng này có thể do thiếu oxy, hoặc do các bệnh lý gây ra khó thở.

• Da xanh xao, tím tái: Da xanh xao hoặc tím tái là một triệu chứng nghiêm trọng của bệnh khó thở. Triệu chứng này có thể do thiếu oxy.

Nguyên nhân

Khó thở không phải lúc nào cũng liên quan đến một bệnh lý cụ thể. Chúng ta có thể cảm thấy khó thở khi làm việc hoặc tập luyện gắng sức hoặc khi có sự thay đổi về nhiệt độ môi trường lớn khiến cơ thể chưa thích nghi kịp.

Tuy nhiên, nếu khó thở diễn ra một cách đột ngột hoặc diễn ra thường xuyên thì có thể đó là dấu hiệu của một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

Nếu tính trạng khó thở kéo dài  từ vài giờ đến vài ngày, đó là trường hợp khó thở cấp tính, khó thở cấp tính có thể do các nguyên nhân thường gây khó thở sau:

• Suy tim
• Nhồi máu cơ tim cấp
• Chèn ép tim cấp
• Hen phế quản
• Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính
• Tràn khí màng phổi
• Thuyên tắc phổi
• Viêm phổi
• Dị vật đường thở
• Phản ứng phản vệ

Khó thở cũng thường gặp ở người bệnh mắc các bệnh lý mạn tính. Khi khó thở xảy ra vài tuần đến hàng tháng được gọi là khó thở mạn tính. Khó thở mạn tính có thể là do:

• Hen phế quản
• Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính
• Các vấn đề về tim như suy tim, viêm màng ngoài tim hoặc bệnh cơ tim
• Béo phì
• Xơ phổi
• Loãng xương
• Thiếu máu

Khó thở có nguy hiểm không?

Câu trả lời ngắn gọn là có. Tuy nhiên, mức độ nguy hiểm của khó thở phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra nó.

Nếu khó thở là do những nguyên nhân nhẹ như cảm lạnh, dị ứng, hoặc tập thể dục quá sức thì thường không nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu khó thở là do những nguyên nhân nặng hơn như suy tim, ung thư phổi, hoặc nhồi máu cơ tim thì có thể gây nguy hiểm đến tính mạng.

Phương pháp điều trị

Phương pháp điều trị khó thở phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Một số phương pháp điều trị thường được sử dụng bao gồm:

• Thuốc: thuốc giãn phế quản, thuốc chống viêm, thuốc kháng sinh, thuốc điều trị suy tim,...
• Phẫu thuật: phẫu thuật cắt bỏ khối u phổi, phẫu thuật thay van tim,...
• Điều trị hỗ trợ: thở oxy, chăm sóc hô hấp,...

Khi nào nên đi thăm khám bác sĩ chuyên khoa

Dưới đây là một số trường hợp khó thở cần đi thăm khám bác sĩ chuyên khoa ngay lập tức:

• Khó thở đột ngột, dữ dội, kèm theo đau ngực, buồn nôn, nôn, chóng mặt, ngất xỉu. Đây có thể là dấu hiệu của các cơn đau tim, suy tim cấp, tràn khí màng phổi,...
• Dễ Khó thở hơn bình thường khi gắng sức, đi bộ nhanh, leo cầu thang,...
• Khó thở khi nằm, thở khò khè, thở rít,...
• Khó thở kèm theo ho ra máu, sốt, ớn lạnh,...
• Khó thở kéo dài hơn 2 tuần, không rõ nguyên nhân.

Ngoài ra, những người có các yếu tố nguy cơ mắc các bệnh lý hô hấp, tim mạch, thần kinh, tâm lý,... cũng nên đi khám định kỳ để sàng lọc và phát hiện sớm các bệnh lý tiềm ẩn, từ đó có biện pháp điều trị kịp thời, hiệu quả.

Khó thở là một triệu chứng phổ biến có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, từ các bệnh lý nhẹ như cảm cúm đến các bệnh lý nghiêm trọng như suy tim, suy hô hấp. Nếu bạn đang gặp phải tình trạng khó thở, điều quan trọng là phải đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Trong thời gian chờ đợi, bạn có thể áp dụng một số biện pháp tự chăm sóc tại nhà như nghỉ ngơi nhiều, uống nhiều nước và sử dụng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ