Tức ngực khó thở: Triệu chứng, nguyên nhân và cách chăm sóc hiệu quả tại nhà

Tức ngực khó thở là tình trạng thường gặp, có thể do nhiều nguyên nhân gây ra. Nguyên nhân phổ biến nhất là bệnh tim, nhưng cũng có thể do bệnh hô hấp, bệnh tâm lý,... Nếu bạn gặp phải tình trạng này, hãy tìm hiểu nguyên nhân và cách điều trị phù hợp để tránh những biến chứng nguy hiểm.

Nguyên nhân

Nguyên nhân gây tức ngực khó thở có thể là do nhiều yếu tố, bao gồm:

• Bệnh lý về tim mạch: Tức ngực khó thở là một triệu chứng phổ biến của bệnh tim mạch, đặc biệt là bệnh mạch vành (mạch vành là mạch máu để cung cấp dưỡng chất cho tim). Khi động mạch vành bị tắc nghẽn, tim sẽ không nhận đủ oxy, dẫn đến cảm giác tức ngực, khó thở.
• Bệnh lý về hô hấp: Tức ngực khó thở cũng có thể là triệu chứng của các bệnh lý phổi, chẳng hạn như hen suyễn, viêm phổi, xơ phổi, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD). Khi phổi bị tổn thương, sẽ khó khăn hơn trong việc hô hấp, dẫn đến cảm giác tức ngực, khó thở
• Bệnh lý về tiêu hóa: Tức ngực khó thở cũng có thể là triệu chứng của trào ngược dạ dày thực quản, loét dạ dày tá tràng, viêm tụy. Khi các cơ quan này bị tổn thương, sẽ gây ra cảm giác đau tức ngực, khó thở..
• Bệnh lý tâm lý: Lo lắng, căng thẳng cũng có thể gây ra cảm giác tức ngực khó thở. Khi bạn cảm thấy lo lắng, căng thẳng, cơ thể sẽ có phản xạ tương tự như stress dẫn tới tăng nhịp thở, làm cho người bệnh có cảm giác khó thở và hoặc , đau tức ngực.
• Các nguyên nhân khác: Tức ngực khó thở cũng có thể do các nguyên nhân khác gây ra, chẳng hạn như:
• Thiếu máu
• Phản ứng dị ứng
• Thuốc lá
• Ngộ độc thực phẩm
• Cường giáp, nhược giáp

Triệu chứng

Các triệu chứng của tức ngực khó thở có thể khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra. Tuy nhiên, một số triệu chứng phổ biến bao gồm:

• Đau ngực: Đau ngực là triệu chứng phổ biến nhất của tức ngực khó thở. Cơn đau ngực có thể xảy ra ở giữa ngực, bên trái ngực, hoặc lan sang các vùng khác như cánh tay, cổ, hàm, hoặc lưng. Cơn đau có thể có cảm giác như bị bóp chặt, đè nặng, hoặc thắt lại.

• Khó thở: Khó thở có thể là biểu hiện không điển hình của triệu chứng  đau ngực, đặc biệt là ở phụ nữ hoặc bệnh nhân đái tháo đường. Người bị tức ngực khó thở thường cảm thấy khó thở, thở hụt hơi, thở dốc, hoặc thở khò khè. Tình trạng này có thể xảy ra khi gắng sức, khi nghỉ ngơi, hoặc khi nằm xuống.

• Các triệu chứng khác:
• Chóng mặt, ngất xỉu: có thể xảy ra do tim không cung cấp đủ máu cho não.
• Mệt mỏi: có thể xảy ra do tim không cung cấp đủ máu cho cơ thể.
• Nhịp tim nhanh, nhịp tim không đều: có thể xảy ra do các bệnh lý về tim mạch, loạn nhịp tim.

Xét nghiệm chẩn đoán

Để chẩn đoán tức ngực khó, bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám lâm sàng, hỏi bệnh và thực hiện các xét nghiệm cần thiết, bao gồm:

• Xét nghiệm hình ảnh: chụp x-quang ngực, chụp cắt lớp vi tính (CT), chụp cộng hưởng từ (MRI), chụp CT mạch máu phổi, siêu âm tim, nội soi phế quản, nội soi lồng ngực.
• Xét nghiệm máu: các chỉ số đánh giá tình trạng viêm, nhiễm trùng...
• Các xét nghiệm khác: điện tâm đồ, chọc dịch màng phổi, xét nghiệm chức năng phổi, đo nồng độ oxy trong máu…

Phương pháp điều trị

Nếu bạn bị tức ngực khó thở, hãy bình tĩnh và nghỉ ngơi. Nếu cơn tức ngực khó thở kéo dài hơn 20 phút, hoặc kèm theo các triệu chứng khác như đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, nôn, ngất xỉu, hãy gọi cấp cứu ngay lập tức.

Trong trường hợp cơn tức ngực khó thở không nghiêm trọng, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau để giảm bớt triệu chứng:

• Nghỉ ngơi ở tư thế thoải mái, ngồi hoặc nằm nghiêng.
• Uống nhiều nước ấm.
• Sử dụng thuốc giãn phế quản, thuốc chống lo âu,... theo chỉ định của bác sĩ.

Tùy thuộc vào nguyên nhân cụ thể, tức ngực khó thở có thể được xử lý bằng các phương pháp khác nhau.

• Đối với các bệnh lý tim mạch: Nếu tức ngực khó thở là do bệnh lý tim mạch, bạn cần được điều trị bằng thuốc và/hoặc phẫu thuật để cải thiện lưu thông máu đến tim.
• Đối với các bệnh lý hô hấp: Nếu tức ngực khó thở là do các bệnh lý hô hấp, bạn cần được điều trị bằng thuốc và/hoặc các phương pháp khác để cải thiện hô hấp.
• Đối với các bệnh lý tâm lý: Nếu tức ngực khó thở là do các vấn đề tâm lý, bạn cần được điều trị bằng liệu pháp tâm lý hoặc các phương pháp khác để cải thiện sức khỏe tâm thần.
• Đối với các nguyên nhân khác: Nếu tức ngực khó thở là do các nguyên nhân khác, bạn cần được điều trị theo nguyên nhân cụ thể.

Chăm sóc hiệu quả tại nhà

Khi bị tức ngực khó thở, bạn nên bình tĩnh, ngồi hoặc nằm xuống ở nơi thoáng mát, nghỉ ngơi và thư giãn. Bạn có thể thực hiện một số biện pháp chăm sóc tại nhà sau đây để giúp cải thiện tình trạng:

• Thở sâu: Thở sâu là một cách đơn giản và hiệu quả để cải thiện tình trạng tức ngực khó thở. Khi thở sâu, bạn sẽ cung cấp nhiều oxy hơn cho cơ thể, giúp giảm căng thẳng và thư giãn cơ bắp. Để thực hiện thở sâu, bạn hãy ngồi hoặc nằm xuống ở tư thế thoải mái, đặt tay lên bụng. Hít vào bằng mũi, bụng phình ra, giữ hơi trong 2-3 giây rồi thở ra từ từ bằng miệng, bụng hóp lại. Lặp lại động tác này 10-15 lần.

• Thở mím môi: Thở mím môi là một kỹ thuật thở giúp làm giảm nhịp thở và tăng cường lưu thông oxy trong cơ thể. Để thực hiện thở mím môi, bạn hãy ngồi hoặc nằm xuống ở tư thế thoải mái, đặt hai ngón tay trỏ lên trán, hai ngón tay giữa lên hai bên mũi. Hít vào bằng mũi trong 4 giây, sau đó mím môi và thở ra từ từ trong 6-8 giây. Lặp lại động tác này 10 lần.

• Ngồi cúi ra trước: Ngồi cúi ra trước là một tư thế giúp mở rộng đường thở và cải thiện lưu thông máu. Để thực hiện tư thế này, bạn hãy ngồi xuống ghế, đặt hai tay lên đùi, vai thả lỏng. Hít vào, cúi đầu và ngực về phía trước, giữ trong 5 giây rồi thở ra từ từ. Lặp lại động tác này 10 lần.

• Hít hơi nước: Hít hơi nước nóng có thể giúp làm loãng đờm và giảm kích ứng đường thở, từ đó cải thiện tình trạng tức ngực khó thở. Bạn có thể hít hơi nước từ máy xông hơi, hoặc hít hơi nước từ cốc nước nóng.

• Giữ tinh thần thoải mái: Căng thẳng, lo lắng có thể làm trầm trọng thêm tình trạng tức ngực khó thở. Vì vậy, bạn cần giữ tinh thần thoải mái, thư giãn bằng cách nghe nhạc, đọc sách, tập yoga,...
• Sử dụng thuốc: Nếu tình trạng tức ngực khó thở nghiêm trọng, bạn cần đến bệnh viện để được bác sĩ thăm khám và kê đơn thuốc phù hợp.

Lưu ý khi chăm sóc tại nhà:

Để chăm sóc cho bệnh nhân bị khó thở tốt nhất, bạn cần lưu ý một số điều như sau:

• Nếu bạn bị tức ngực khó thở kèm theo các triệu chứng khác như: đau thắt ngực, khó nuốt, ho ra máu,... thì cần đến bệnh viện ngay lập tức.
• Bạn không nên tự ý sử dụng thuốc để điều trị tức ngực khó thở khi chưa có chỉ định của bác sĩ

Tức ngực khó thở là một tình trạng phổ biến có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, từ các nguyên nhân lành tính như căng thẳng, lo lắng đến các nguyên nhân nghiêm trọng như bệnh tim mạch, bệnh hô hấp. Nếu bạn gặp phải tình trạng này, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.