Nhận biết: Những biểu hiện chính của hội chứng Cushing

Hội chứng Cushing gây ra do tình trạng tăng kéo dài Cortisol hoặc các chất glucocorticoid trong máu. Đây là bệnh lý nội tiết phổ biến hiện nay, tỷ lệ cao nữ giới thường mắc hội chứng Cushing ở độ tuổi từ 25 - 40 tuổi.

Bệnh thường có biểu hiện kín đáo, đa dạng và các biểu hiện bệnh có thể xuất hiện không đồng đều. Do đó, nếu không chú ý chúng ta sẽ dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác. Dưới đây là một số biểu hiện chính của hội chứng Cushing.

Biểu hiện chính hội chứng Cushing

Nhận biết hội chứng Cushing qua một số biểu hiện chính như:

• Thay đổi hình dáng cơ thể: tăng cân, béo phì là triệu chứng thường gặp ở hội chứng Cushing. Do sự tăng lắng đọng mỡ, sự phân bố tổ chức cũng thay đổi. Béo phì tập trung ở trung tâm, béo phì vùng bụng, ở da mặt (mặt tròn đỏ hay còn được mô tả là mặt tròn như mặt trăng), ở trên xương đòn (dấu hiệu cổ áo), ở vùng cổ - gáy ( còn gọi là bướu trâu).
• Thay đổi ở da, lông:
  
• Do các lớp thượng bì và các tổ chức mô liên kết bên dưới da teo dẫn đến da mỏng, dễ bầm máu. Đặc biệt, khi người bệnh được thực hiện các thủ thuật tiêm, chích sẽ dễ xuất hiện các mảng bầm da.
  
• Các vết rạn da có màu đỏ tím, đường kính ngang khoảng 0.5 - 2cm, khi sờ vào có cảm giác lõm hơn so với bề mặt vùng da bình thường. Chúng thường gặp ở vùng bụng dưới, ngực, hông, cánh tay, đùi, cẳng chân, nách, vùng hố chậu. Trường hợp nặng, các vết rạn da có thể xuất hiện toàn thân.
  
• Rậm lông, nhiều mụn trứng cá cũng là biểu hiện thường gặp của hội chứng Cushing. Nguyên nhân của biểu hiện trên do cơ thể tăng tiết hormon androgen. Triệu chứng này có thể xuất hiện ở cả nam và nữ. Rậm lông, lông tơ mọc nhiều ở mặt, bụng, ngực, vú, đùi, tóc rụng nhiều làm đầu hói,...
• Rối loạn chức năng sinh dục: 
• Phụ nữ còn hoạt động sinh dục có thể mất kinh hoặc bị rối loạn kinh nguyệt, vô sinh. Một số trường hợp hợp, hội chứng Cushing còn gây âm vật to ở nữ, giảm tình dục.
• Ở nam giới, do tăng cortisol trong máu kéo dài dẫn đến giảm khả năng tình dục, lông thưa, tinh hoàn mềm, liệt dương.
• Teo cơ, yếu cơ tay và chân: yếu cơ, teo cơ ở gốc chi nhưng cơ lực ở ngọn chi vẫn bình thường, đa phần các nhóm cơ ở chân bị ảnh hưởng nhiều hơn tay. Nguyên nhân chính của yếu cơ là do tăng quá trình dị hóa, giảm quá trình tổng hợp protein. Bên cạnh đó, hạ kali máu đi kèm trong hội chứng Cushing cũng làm cho yếu cơ nặng hơn. 
• Rối loạn tâm thần và chức năng thần kinh:
  
• Biểu hiện nhẹ, người bệnh có thể thay đổi cảm xúc, dễ xúc động, cảm xúc kém ổn định, dễ kích động, chán nản, lo lắng, giảm khả năng tập trung và trí nhớ kém. Rối loạn giấc ngủ, mất ngủ hoặc thức dậy sớm.
  
• Biểu hiện nặng, người bệnh có thể có biểu hiện trầm cảm nặng, hoang tưởng, ảo giác. Một số trường hợp có ý định tự sát.

Các biểu hiện này liên quan tới những biến động trong não do huyết áp cao và tăng áp lực sọ não thứ phát, các hội chứng này thường không hồi phục.

Một số biểu hiện khác

Hội chứng Cushing có biểu hiện đa dạng, các biểu hiện có thể xuất hiện không đồng đều. Một số biểu hiện khác của hội chứng Cushing có thể kể đến như:

• Rối loạn đường huyết: một số triệu chứng điển hình của đái tháo đường như: ăn nhiều, uống nhiều, tiểu nhiều và sụt cân.
• Tăng huyết áp: thường gặp trong 75 - 96% trường hợp, tăng huyết áp cả huyết áp tối đa và tối thiểu, huyết áp tối thiểu > 100 mmHg trong 50% trường hợp.
• Loãng xương: người bệnh thường bị đau lưng hoặc gãy xương bệnh lý ở xương bàn chân, xương sườn hoặc xương cột sống. Theo các nghiên cứu cho thấy, có khoảng 15 - 20% trường hợp phát hiện có xẹp đốt sống trên phim X-quang.
• Sỏi thận: gặp trong 15% bệnh nhân, sỏi đường tiết niệu được hình thành do quá trình tăng thải calci qua đường tiểu. Cơn đau quặn thận có thể là biểu hiện đầu tiên đưa bệnh nhân đi khám.
• Chậm phát triển chiều cao ở trẻ em: Tăng cân cùng với chậm phát triển chiều cao xảy ra ở trẻ em cần phải được tầm soát hội chứng Cushing.
• Hô hấp: Dễ bị viêm phế quản, viêm phổi, lao phổi do giảm sức chống đỡ của cơ thể vì tác dụng ức chế tạo kháng thể của cortisol.

Hội chứng Cushing là một bệnh lý nội tiết phổ biến hiện nay. Nhận biết được các biểu hiện hội chứng Cushing là cách hữu hiệu giúp chúng ta bảo vệ sức khỏe bản thân, gia đình và xã hội.