Béo phì là tình trạng tích lũy mỡ quá mức và không bình thường tại một vùng cơ thể hay toàn thân đến mức ảnh hưởng tới sức khoẻ như: bệnh tim mạch, đột quỵ, đái tháo đường,...
Béo phì độ 1 có tỷ lệ phổ biến cao trong cộng đồng hiện nay. Vậy nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị béo phì độ 1 như thế nào? Cùng BookingCare trả lời câu hỏi trên qua bài viết dưới đây.
Béo phì độ 1 là tình trạng tích tụ mỡ thừa hoặc bất thường, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Để phân loại mức độ béo phì, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) thường dùng chỉ số khối cơ thể (BMI - Body Mass Index) tính bằng cách chia cân nặng (kg) cho bình phương chiều cao (mét).
Bảng Đánh giá tình trạng thừa cân, béo phì theo tiêu chuẩn của WHO áp dụng cho người Châu Á:
BMI (kg/m2) | Phân loại |
< 18,5 |
Thiếu cân |
18,5 - 22,9 |
Bình thường |
23-24,9 |
Thừa cân |
25 - 29,9 |
Béo phì độ 1 |
≥ 30 |
Béo phì độ 2 |
Hiện nay, béo phì độ 1 và béo phì độ 2 hiện là các dạng béo phì phổ biến nhất trong cộng đồng.
Béo phì độ 1 dễ dàng nhận biết bởi sự tích tụ và phân bổ mỡ trên cơ thể. Bên cạnh đó, một số triệu chứng khác của béo phì độ 1 thường gặp như:
Béo phì độ 1 thường không khó nhận biết, tuy nhiên nếu người bệnh không quan tâm và kiểm tra định kỳ sẽ dễ bỏ quên gây nhiều khó khăn trong điều trị béo phì.
Một số tiêu chuẩn chẩn đoán béo phì độ 1 thường áp dụng trên thực hành lâm sàng như:
BMI được tính bằng trọng lượng cơ thể (kg) chia cho bình phương chiều cao (m). Một người được xem là béo phì độ 1 khi chỉ số BMI từ 25 - 29,9.
Đo chu vi vòng bụng bằng cách đứng thẳng lưng, tư thế tự nhiên, hai chân rộng bằng vai. Sau đó, choàng thước dây qua đường giữa xương sườn thấp nhất và bờ trên của xương chậu.
Nếu chu vi vòng bụng của nữ từ 80cm trở lên, hoặc trên 90cm ở nam thì được xem là béo phì.
DXA (Dual Energy X-ray Absorptiometry) sử dụng tia X ở 2 mức năng lượng khác nhau để xác định tỉ lệ mỡ và thành phần của cơ thể. Nhiều chuyên gia cho rằng DEXA là một trong những "tiêu chuẩn vàng" để đánh giá mỡ cơ thể.
Béo phì được hình thành do nhiều nguyên nhân khác nhau. Một số nguyên nhân béo phì độ 1 thường gặp trên thực hành lâm sàng như:
Nguyên nhân dinh dưỡng của béo phì đa dạng, chủ yếu do tăng quá mức lượng năng lượng ăn vào, ăn lượng thức ăn nhiều hơn nhu cầu của cơ thể. Người ăn quá mức có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau như:
Một số nguyên nhân nội tiết gây béo phì độ 1 thường gặp như:
Một số thuốc gây béo phì độ béo phì độ 1 thường gặp trên thực hành lâm sàng như: các hormon steroide, thuốc chống trầm cảm cổ điển (3 vòng, 4 vòng, IMAO), nhóm benzodiazepine, lithium, thuốc chống loạn thần,...
Ngoài ra, béo phì béo phì có thể do một số nguyên nhân khác như:
Tùy thuộc vào nguyên nhân gây béo phì mà các bác sĩ sẽ có chiến lược điều trị riêng biệt, tuy nhiên một số trường hợp đặt biệt, béo phì có thể do nhiều nguyên nhân phối hợp gây ra.
Béo phì độ 1 có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Một số biến chứng của béo phì độ 1 thường gặp như:
Trong trường hợp không đạt được mục tiêu giảm cân thông qua phương pháp điều trị không dùng thuốc ở bệnh nhân có chỉ số BMI ≥ 25 kg/m2, các bác sĩ sẽ xem xét dùng thuốc điều trị béo phì độ 1.
Hai loại thuốc được phê duyệt trong điều trị béo phì bao gồm: orlistat và liraglutide 3,0 mg. Người bệnh cần thận trọng với các loại thuốc giảm cân trên thị trường, các thuốc khác hiện không được phê duyệt cho điều trị béo phì.
Trong một số trường hợp đặt biệt, bệnh thất bại với các điều trị không phẫu thuật, ở người bệnh có BMI ≥ 35 kg/m2 hay BMI≥ 30 kg/m2 và kèm bệnh lý đồng mắc liên quan béo phì.
Tùy từng trường hợp bệnh nhân, các bác sĩ sẽ lựa chọn và tư vấn phương pháp phẫu thuật phù hợp.
Một số phương pháp phẫu thuật thường gặp trên lâm sàng: phẫu thuật đặt vòng thắt dạ dày, phẫu thuật tạo hình dạ dày ống đứng, phẫu thuật nối tắt dạ dày, phẫu thuật phân lưu mật tụy, phẫu thuật đảo dòng tá tràng, phẫu thuật nối tắt dạ dày với 1 miệng nối (mini gastric bypass), phẫu thuật tạo hình dạ dày,...
Béo phì độ 1 là mức độ béo phì mức độ trung bình và tỷ lệ phổ biến cao trong cộng đồng hiện nay. Bệnh diễn tiến âm thầm và gây ra hàng loạt vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như: bệnh tim mạch, đột quỵ, đái tháo đường,..
Vì vậy, nắm được nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị béo phì độ 1 được xem là phương pháp hiệu quả giúp bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình từ sớm.