Cách xử trí và phòng tránh mắc dị vật trong họng

Cấu trúc họng gồm nhiều khe, rãnh, hố nên dị vật dễ rơi vào. Dị vật họng là thường gặp nhất trong các trường hợp mắc dị vật thuộc chuyên khoa Tai Mũi Họng, ở cả người lớn và trẻ em. 

Dị vật mắc vào họng chủ yếu do ăn uống: thức ăn có xương, nhai nuốt vội, ngậm các mảnh đồ chơi (ở trẻ em), đinh, ghim (ở người lớn), một số trường hợp cũng gặp cả răng giả hay hàm giả. Trong bài viết dưới đây, BookingCare sẽ đề cập cụ thể các cách xử trí và phòng tránh mắc dị vật ở họng.

Dị vật họng có nguy hiểm không?

Thông thường, các trường hợp dị vật sẽ được bác sĩ Tai Mũi Họng thăm khám, có trường hợp được lấy bỏ dễ dàng, không để lại biến chứng như dị vật tai, dị vật mũi.

Tuy nhiên, có những trường hợp phải được xử trí cấp cứu, thậm chí là cấp cứu khẩn cấp. Nếu không được xử trí đúng và kịp thời, dị vật họng có thể gây những biến chứng như: ngạt thở cấp (hay gặp trong dị vật đường thở), áp-xe thành họng, hạ họng...

Đặc biệt khi trẻ bị hóc, phụ huynh cần tuyệt đối bình tĩnh và không làm trẻ hốt hoảng, vì khi đó trẻ thường cố nuốt dị vật xuống. Phải thực hiện động tác sơ cứu ngay, vì sau 4 phút không lấy được dị vật ra ngoài, trẻ sẽ có nguy cơ bị ảnh hưởng tính mạng.

Cách xử trí khi mắc dị vật họng

Dị vật họng bao gồm: 

• Dị vật ở họng miệng
• Dị vật ở hạ họng 
• Dị vật ở họng mũi

Mỗi vị trí mắc dị vật sẽ có biểu hiện và cách xử trí, sơ cứu khác nhau. Cụ thể như sau. 

1. Dị vật ở họng miệng

Dị vật ở họng miệng thường là những vật nhỏ, nhọn, sắc như xương cá, kim khâu. Dị vật thường cắm ở amiđan khẩu cái hay amiđan lưỡi, rãnh lưỡi – amiđan.

Sau khi bị hóc, bệnh nhân thấy nuốt vướng, nuốt đau ngay và kéo dài ở một vị trí nhất định. Khi ăn hay uống mức độ đau nhói tăng lên rõ.

Nếu dị vật nhỏ, ngắn và người bệnh vẫn tiếp tục ăn uống hay lấy tay ngoáy, sờ trong họng sẽ khiến dị vật ngày càng khó thấy. Cần gây tê tốt vùng họng miệng, dùng móc vén trụ amiđan để quan sát được tốt.

Khi đã thấy được dị vật thì gắp lấy ra bằng kẹp đầu tù hay kẹp Frankel (Frăng – ken) cong. Không nên gắp mò hay lấy ngón tay khoắng họng dễ gây tổn thương niêm mạc, gẫy đầu ngoài dị vật sẽ càng khó tìm.

Người bệnh nên đi khám với bác sĩ chuyên khoa Tai Mũi họng để bác sĩ có kinh nghiệm và đủ dụng cụ hỗ trợ lấy dị vật bị mắc. Hoặc tư vấn từ xa qua video để được hướng dẫn cách sơ cứu. 

2. Dị vật ở hạ họng

Dị vật ở hạ họng thường lớn, có nhiều góc cạnh, sắc nhọn như xương gà, mảnh đồ chơi, răng, hàm giả…

Sau khi bị hóc, bệnh nhân thấy nuốt vướng, nuốt đau, tăng rõ khi ăn, uống, kèm theo là xuất tiết và ứ đọng nước bọt, thường gây nói khó, thay đổi âm sắc.

Khi soi thanh quản sẽ thấy dị vật mắc hay cắm ở xoang lê, nếp phễu thanh thiệt hay sụn phễu, sụn thanh nhiệt.

Nếu lấy ngón tay ngoáy, móc hạ họng hoặc đến muộn dễ đưa tới viêm thanh quản, viêm tấy mủ tỏa lan với các triệu chứng: nuốt nghẹn, nuốt đau không ăn uống được, khó thở, sưng tấy vùng cổ bên, có thể có tràn khí dưới da.

Chụp X-quang thấy thành hạ họng dày lên rõ rệt, có bóng khi hay có mức hơi, mức nước của ổ áp xe. 

Nếu dị vật mới chưa gây biến chứng, thực hiện gắp lấy dị vật bằng kẹp Rfankel qua soi thanh quản gián tiếp sau khi đã gây tê niêm mạc tốt. Với trẻ em hay dị vật gây khó thở, nên soi thanh quản trực tiếp để lấy cho bảo đảm.

3. Dị vật họng mũi

Có thể là dị vật nhỏ qua đường mũi vào hoặc dị vật ở họng miệng bị đẩy ngược lên. Tùy theo dị vật to hay nhỏ và vị trí mắc sẽ thấy:

• Ngạt tắc mũi, nói giọng mũi kín (nếu dị vật to).
• Ăn, uống được nhưng khi nuốt có cảm giác mắc, đau, dễ sặc với chất lỏng lên mũi.
• Có thể thấy đau, ù tai một bên (dị vật ở loa vòi).
• Chảy nước mũi sau chảy mũi mủ một hoặc cả hai bên.
• Soi mũi sau gián tiếp hoặc với ống soi vòm thấy dị vật mắc ở cửa lỗ mũi sau, gờ loa vòi Eustachi hoặc lấp cả hay một phần họng mũi.
• Lấy dị vật sau khi đã gây tê tốt.
• Nếu dị vật nhỏ có thể lây qua đường mũi.
• Nếu dị vật to lấy theo đường họng miệng.

Xem thêm bài viết

• 6 bệnh Tai mũi họng thường gặp và cách điều trị, phòng tránh tái phát
• Địa chỉ khám Tai mũi họng uy tín ở TP.HCM 
• Bệnh viện, phòng khám Tai mũi họng uy tín tại Hà Nội

Sơ cứu và xử trí khi bị mắc dị vật đường thở 

Việc xử trí dị vật đường thở phải thực hiện thật khẩn trương nếu không sẽ nguy hiểm tính mạng, do vậy lập tức thực hiện các biện pháp vỗ lưng, ép ngực hay ép bụng tùy độ tuổi. Tư vấn từ xa với bác sĩ Tai Mũi Họng để được hướng dẫn cách xử trí kịp thời. 

Còn một trường hợp nữa là nếu chính bạn bị hóc thì thực hiện theoo các hướng dẫn sau đây. Đặt một nắm tay lên trên rốn. Xòe tay kia nắm lấy nắm đấm của tay bên này và cúi người qua một bề mặt cứng - như mặt quầy hàng hoặc ghế. Thúc nắm đấm theo hướng vào trong và lên trên.

Phòng tránh mắc dị vật trong họng

• Thận trọng khi ăn, uống thức ăn có xương nhỏ.
• Bỏ thói quen ngậm các vật dụng, đồ chơi…ở miệng.
• Đặc biệt lưu ý trẻ nhỏ vì rất khó phát hiện và xử trí.
• Khi bị hóc hay nghi bị hóc, nên đến ngay cơ sở tai mũi họng.
• Không dùng ngón tay hay vật cứng móc, ngoáy họng vì như vậy sẽ gây sang chấn, tai biến.

Mắc dị vật họng khám ở đâu tốt?

Với những trường hợp mắc dị vật ở họng, người bệnh nên đến thăm khám và xử trí tại các bệnh viện, phòng khám Tai mũi họng uy tín.

BookingCare ưu tiên giới thiệu các bệnh viện, phòng khám làm việc thời gian trải dài cả ngày, có lịch bác sĩ Tai Mũi Họng thăm khám thường xuyên để bạn đọc khi gặp phải sự cố có thể nhanh chóng xử lý.

Xử lý dị vật ở họng tại Hà Nội

Danh sách các bệnh viện, phòng khám có thế mạnh Tai Mũi Họng tại Hà Nội:

1. Bệnh viện Đa khoa An Việt

• Địa chỉ: Số 1E Trường Chinh, Thanh Xuân, Hà Nội
• Thời gian làm việc: Cả tuần (7h30 – 12h00; 13h30 – 16h30)

Một trong những chuyên khoa thế mạnh của Bệnh viện An Việt là Tai Mũi Họng với đa dạng dịch vụ thăm khám và điều trị các bệnh lý tai mũi họng thông thường, các khối u vùng đầu mặt cổ, các dị tật bẩm sinh vùng tai mũi họng,... 

Đội ngũ bác sĩ Tai Mũi Họng tại Bệnh viện An Việt luôn có lịch thăm khám thường xuyên, sẵn sàng xử lý các trường hợp mắc dị vật ở họng gấp một cách hiệu quả. Bạn đọc có thể đặt khám Tai Mũi Họng tại Bệnh viện An Việt với các bác sĩ, chuyên gia giỏi như sau:

• PGS.TS Nguyễn Thị Hoài An
  • Nguyên Trưởng khoa Tai Mũi Họng trẻ em, Bệnh viện Tai Mũi Họng Trung Ương
  • Giám Đốc Bệnh viện Đa khoa An Việt
• PGS.TS Đoàn Thị Hồng Hoa: Nguyên Phó Trưởng khoa Tai - Tai Thần Kinh, Bệnh viện Tai Mũi Họng Trung Ương
• Bác sĩ Chuyên khoa Đỗ Đình Khải

2. Bệnh viện Đa khoa Bảo Sơn

• Địa chỉ: Số 52 Nguyễn Chí Thanh, Đống Đa, Hà Nội
• Thời gian làm việc: Thứ 2 đến thứ 7 (7h30 - 16h30)

Các bạn đọc ở Đống Đa hoặc các khu vực lân cận nếu gặp các tình huống mắc dị vật ở họng có thể nhanh chóng di chuyển đến Bệnh viện Đa khoa Bảo Sơn. Vốn là một bệnh viện lớn, trang bị đầy đủ thiết bị và có đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, có nhân viên hướng dẫn, bệnh nhân sẽ được giải quyết các dị vật mắc ở họng một cách nhanh chóng.

Tại đây, bạn đọc có thể gặp, thăm khám, xử lý dị vật mắc ở họng với:

• TS.BS Nguyễn Văn Lý: Nguyên Trưởng khoa Tai mũi họng, Bệnh viện Trung ương quân đội 108
• BS CKI Nguyễn Song Hào: Hơn 20 năm kinh nghiệm khám và điều trị lĩnh vực Tai mũi họng

Tuy nhiên, TS.BS Nguyễn Văn Lý nhận khám từ 14 tuổi trở lên, còn BS CKI Nguyễn Song Hào nhận khám từ 12 tuổi trở lên (Dưới 12 tuổi hỏi ý kiến bác sĩ) thế nên bạn đọc cần lưu ý.

3. Phòng khám Chuyên khoa Tai Mũi Họng Hải Hà

• Địa chỉ: Tầng 1, SH5-CT3 Iris Garden, 30 Trần Hữu Dực, Cầu Diễn, Nam Từ Liêm, Hà Nội
• Thời gian làm việc: Cả tuần (08h00 - 20h00)

Đây là phòng khám chuyên khoa Tai Mũi Họng thế nên dịch vụ thăm khám, xử lý các dị vật ở họng tại đây được tối ưu hóa với quy trình nhanh chóng, thuận tiện. Ngoài ra, Phòng khám Tai Mũi Họng Hải Hà có thời gian làm việc trải dài cả trong và ngoài giờ hành chính thuận tiện cho các hoạt động thăm khám gấp.

Phòng khám quy tụ các chuyên gia tai mũi họng như:

• PGS.TS.BS Nguyễn Tuyết Xương:
  • Gần 30 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Tai Mũi Họng
  • Trưởng khoa Tai Mũi Họng, Bệnh viện Nhi Trung ương
• Bác sĩ Nguyễn Trung Việt: Bác sĩ Khoa Tai Mũi Họng- Bệnh viện Trung ương Quân đội 108

Xử lý dị vật ở họng tại TPHCM

Bạn đọc ở TPHCM có thể tham khảo chi tiết thăm khám Tai Mũi Họng tại các địa chỉ dưới đây:

1. Phòng khám Bệnh viện Đại học Y dược 1

• Địa chỉ: 20-22 Dương Quang Trung, Phường 12, Quận 10, TPHCM
• Thời gian làm việc: 
  • Thứ 2 tới thứ 6: 07h30 - 16h30
  • Thứ 7: 07h30 - 12h00

Phòng khám Bệnh viện Đại học Y dược 1 là địa chỉ thăm khám tư nhân đáng tin cậy tại TPHCM, được đông đảo bạn đọc biết tới nhờ sự hợp tác chuyên môn với Bệnh viện Đại học Y dược TPHCM. 

Chuyên khoa Tai Mũi Họng của Phòng khám nổi bật với 2 bác sĩ:

• GS.TS Phạm Kiên Hữu: Trưởng khoa Tai Mũi Họng, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM
• BS CKI Võ Trần Thành Nhân: 10 năm kinh nghiệm lĩnh vực Tai mũi họng

Lịch thăm khám của GS.TS Phạm Kiên Hữu không có nhiều mà với các trường hợp thăm khám gấp thì sẽ gặp bác sĩ Thành Nhân. Bác sĩ Thành Nhân nhận được nhiều review tốt từ các bệnh nhân đã thăm khám về thái độ nhiệt tình và kết quả thăm khám tốt.

2. Bệnh viện Đa khoa Nam Sài Gòn

• Địa chỉ: Số 88, Đường số 8, Khu dân cư Trung Sơn, Xã Bình Hưng, Huyện Bình Chánh, TPHCM
• Lịch khám: Thứ 2 đến Thứ 7 (7h00 - 12h00; 13h30 - 17h00)

Khoa Tai Mũi Họng của Bệnh viện Nam Sài Gòn khám và điều trị tất cả các bệnh lý liên quan đến Tai Mũi Họng. Khoa quy tụ các bác sĩ có trình độ chuyên môn cao, ưu tiên áp dụng các kỹ thuật tiên tiến cùng với cơ sở vật chất hiện đại sẽ đáp ứng đầy đủ các nhu cầu của người bệnh ở lĩnh vực Tai Mũi Họng.

Bạn đọc quan tâm có thể tham khảo các bác sĩ chuyên khoa Tai Mũi Họng dưới đây:

• ThS.BS CKI Nguyễn Trương Khương
  • Giám đốc chuyên môn Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn
  • Hơn 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Tai Mũi Họng
• BS CKII Lê Nhật Vinh
  • Hơn 10 năm kinh nghiệm lĩnh vực Tai mũi họng
  • Từng công tác tại Bệnh viện Thống Nhất

3. Phòng khám Đa khoa Quốc tế Sài Gòn

• Địa chỉ: 
  • 9-11-13-15 Trịnh Văn Cấn, Phường Cầu Ông Lãnh, Quận 1, TPHCM
  •  441 Lê Văn Lương, Phường Tân Phong, Quận 7, TPHCM
• Lịch khám: Khoa Tai Mũi Họng làm việc từ cả tuần từ 7h30 - 19h30 (riêng Chủ nhật chỉ làm buổi sáng từ 7h30 - 11h30) 

Phòng khám đa khoa Quốc tế Sài Gòn cùng hệ thống với Bệnh viện Tai Mũi Họng Sài Gòn nhờ đó được củng cố về mặt chuyên môn, đội ngũ bác sĩ cùng hệ thống máy móc hiện đại. Không gian thăm khám rộng rãi, đội ngũ nhân viên tư vấn, hướng dẫn nhiệt tình cũng được coi là điểm cộng lớn khi thăm khám Tai Mũi Họng tại Phòng khám.

Dưới đây là một số bác sĩ giỏi, uy tín, có đầy đủ chuyên môn xử trí các tình huống mắc dị vật trong họng mà bạn đọc có thể tham khảo:

• TTUT.TS.BS CKII Hoàng Lương
  
  • Gần 40 năm kinh nghiệm lĩnh vực Tai mũi họng
  • Giám đốc Bệnh viện Tai Mũi Họng Sài Gòn
• BS CKII Đỗ Kỳ Nhật
  
  • Hơn 30 năm kinh nghiệm lĩnh vực Tai mũi họng
  • Từng công tác tại Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Đại học Y Dược cơ sở 2, Bệnh viện La Mans - Pháp
• BS CKII Trần Cao Khoát
  
  • Gần 30 năm kinh nghiệm lĩnh vực Tai mũi họng
  • Từng công tác tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định, Bệnh viện Đa khoa Vạn Hạnh

Khi bị mắc dị vật họng, tuyệt tối không tự dùng tay, tự dùng vật dụng đưa vào họng để cố gắp dị vật ra. Hãy sơ cứu tạm thời và nhanh chóng đi đến bệnh viện, phòng khám Tai mũi họng gần nhất để được bác sĩ xử trí kịp thời.