Khám tầm soát ung thư và các rủi ro có thể có

Một trong những nguyên nhân chính khiến người mắc bệnh ung thư tử vong là phát hiện muộn và không được điều trị kịp thời.

Trong khi với ung thư, phát hiện càng sớm, việc điều trị càng đơn giản, hiệu quả điều trị tốt hơn cho người bệnh. Do vậy, việc đi khám tầm soát ung thư sớm có vai trò rất quan trọng.

Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thêm những thông tin hữu ích cho bạn đọc về tầm soát ung thư.

Tầm soát ung thư là gì?

Tầm soát ung thư là dò tìm kiếm bệnh ung thư trong giai đoạn sớm, khi chưa có triệu chứng nào hoặc chưa có chẩn đoán bệnh trước đây.

Các xét nghiệm sàng lọc có thể giúp tìm ra bệnh ung thư ở giai đoạn sớm, trước khi các triệu chứng xuất hiện. Khi phát hiện mô hoặc tế bào ung thư sớm, có thể điều trị hoặc xử lý bệnh dễ dàng hơn.

Theo thời gian triệu chứng xuất hiện, tế bào ung thư có thể đã phát triển và lây lan làm cho bệnh ung thư khó chữa trị hơn.

Khi bác sĩ đề nghị tiến hành xét nghiệm sàng lọc ung thư, không có nghĩa là họ nghi ngờ bạn bị ung thư.

Xét nghiệm sàng lọc ung thư được thực hiện ngay cả khi bạn không có triệu chứng ung thư nào.

Xem thêm:Giá gói khám tầm soát ung thư tại các bệnh viện uy tín ở Hà Nội

Có bao nhiêu phương pháp sàng lọc ung thư sớm?

Có nhiều phương pháp và xét nghiệm sàng lọc ung thư sớm, tùy thuộc vào bệnh ung thư cần tầm soát hoặc qua thăm khám, tư vấn của bác sĩ. 

Khám sức khoẻ và tiền sử bệnh

Khám kiểm tra sức khoẻ cơ thể để kiểm tra các dấu hiệu sức khoẻ chung, bao gồm kiểm tra các dấu hiệu bệnh, như cục u hoặc dấu hiệu bất thường.

Các thói quen, tiền sử bệnh tật và điều trị trong quá khứ cũng sẽ được ghi nhận.

Xét nghiệm

Các xét nghiệm y học như xét nghiệm mô bệnh học, xét nghiệm máu, nước tiểu, hoặc xét nghiệm các thành phần khác trong cơ thể.

Nhiều người lầm tưởng rằng chỉ riêng xét nghiệm máu có thể phát hiện ung thư mà không cần phải thực hiện các xét nghiệm khác.

Thực tế, khi tế bào ung thư phát triển sẽ sản sinh ra một số chất trong máu. Nếu một chất nào đó trong máu tăng cao, bệnh nhân có khả năng mắc ung thư. Tuy nhiên, đó cũng có thể là dấu hiệu của các bệnh lý khác. Vì vậy, bệnh nhân cần thực hiện các phương pháp tầm soát ung thư cơ bản phù hợp với từng lứa tuổi và đối tượng theo chỉ định của bác sĩ.

Chẩn đoán hình ảnh và thăm dò chức năng

Tiến hành chụp chiếu chẩn đoán hình ảnh các bộ phận bên trong cơ thể, như chụp X.Quang, Siêu âm, Chụp cắt lớp vi tính, Chụp cộng hưởng từ, Chụp PET/CT,...

Các kỹ thuật thăm dò chức năng như nội soi dạ dày, nội soi đại trực tràng có vai trò quan trọng chẩn đoán sớm các bệnh ung thư đường tiêu hóa.

Xét nghiệm gene

Các xét nghiệm tìm kiếm một số đột biến gen liên quan đến một số loại ung thư.

Các xét nghiệm sàng lọc ung thư có rủi ro không?

Không phải tất cả các xét nghiệm sàng lọc ung thư đều hữu ích và hầu hết đều có ít nhiều rủi ro. Điều quan trọng là hiểu biết những rủi ro của xét nghiệm đó và lợi ích mà nó có thể mang lại.

• Một số xét nghiệm sàng lọc có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng khác
• Kết quả xét nghiệm có thể dương tính giả
• Kết quả xét nghiệm có thể âm tính giả
• Phát hiện ra ung thư có thể không cải thiện được sức khoẻ của người bệnh hoặc không giúp họ sống lâu hơn.

Nhược điểm của một số xét nghiệm sàng lọc

Một số thủ thuật sàng lọc có thể gây chảy máu hoặc các vấn đề nghiêm trọng khác. Ví dụ, xét nghiệm sàng lọc ung thư đại tràng, quá trình nội soi có thể gây ra thủng ruột hoặc tác dụng phụ của thuốc gây mê.

Hay tầm soát ung thư toàn thân bằng chụp PET/CT có thể bị tác dụng phụ bởi nhiễm xạ trong quá trình chụp.

Kết quả xét nghiệm có thể dương tính giả

Các kết quả xét nghiệm sàng lọc có thể cho kết quả bất thường ngay cả khi không có bệnh ung thư. Kết quả xét nghiệm dương tính giả chỉ ra dấu hiệu ung thư trong khi thực tế là không có ung thư, có thể gây lo lắng cho người bệnh và gia đình.

Sau đó thường đi kèm với việc làm thêm nhiều xét nghiệm và thủ thuật khác, gây ra rủi ro khác hoặc đau đớn, tốn kém chi phí cho người bệnh và gia đình họ.

Kết quả xét nghiệm có thể âm tính giả

Kết quả xét nghiệm sàng lọc có thể là bình thường ngay cả khi có ung thư. Một người nhận được kết quả xét nghiệm âm tính giả, kết quả cho thấy không có ung thư trong khi thực sự là có, dẫn đến sự trì hoãn, bỏ qua việc chăm sóc và các bước tiếp điều trị tiếp theo, làm mất cơ hội được điều trị sớm.

Phát hiện ra ung thư có thể không cải thiện được sức khoẻ của người bệnh hoặc giúp họ sống lâu hơn

Một số bệnh ung thư không gây ra triệu chứng hoặc có nguy cơ đe dọa đến tính mạng con người, nhưng nếu phát hiện bằng xét nghiệm sàng lọc, bệnh ung thư đó có thể được tiến hành điều trị.

Tuy nhiên, không biết liệu điều trị bệnh ung thư đó có giúp người bệnh sống lâu hơn so với nếu không được điều trị hay không. Ngoài ra, điều trị ung thư thường kèm theo các tác dụng phụ.

Đối với một số bệnh ung thư, việc tìm và điều trị ung thư sớm không cải thiện được cơ hội chữa bệnh hoặc giúp người bệnh sống lâu hơn.

Như vậy, các rủi ro trong trong tầm soát ung thư sớm là có, dù mức độ khác nhau tùy thuộc vào phương pháp được lựa chọn. Tuy nhiên, những rủi ro (có thể có) là nhỏ so với lợi ích mà việc tầm soát ung thư sớm mang đến cho sức khỏe con người. 

Vấn đề đặt ra là, cần tìm hiểu địa chỉ uy tín, phương pháp phù hợp, giảm thiểu rủi ro và nên tham vấn với bác sĩ chuyên khoa tin cậy.

Xem thêm bài viết:6 địa chỉ khám tầm soát ung thư tốt nhất ở Hà Nội