Xét nghiệm glucose máu là xét nghiệm đường có trong máu, được sử dụng phổ biến trong lâm sàng để chẩn đoán bệnh tiểu đường. Ngoài ra, cũng được ứng dụng trong khám sức khỏe tổng quát để tầm soát và theo dõi mức đường huyết định kỳ.
Xét nghiệm Glucose máu là gì?
Xét nghiệm glucose máu là một xét nghiệm đo lượng đường trong máu. Glucose được hấp thụ từ thức ăn và được vận chuyển đến các tế bào trong cơ thể bằng insulin, một loại hormone được sản xuất bởi tuyến tụy.
Bình thường glucose không có trong phân và nước tiểu.
Ai cần làm xét nghiệm glucose máu?
Bản chất của chất của xét nghiệm glucose máu là để chẩn đoán và theo dõi bệnh tiểu đường. Ngoài ra, kết quả cũng phản ánh chức năng tuyến tụy nội tiết, chức năng gan và ảnh hưởng của một số hormon khác.
Xét nghiệm glucose máu được chỉ định với bất kỳ đối tượng nào, dù là người bệnh tiền đái tháo đường, người bệnh tiểu đường tuýp 1, người bệnh tiểu đường tuýp 2 hay kể cả người bình thường đến kiểm tra sức khỏe định kỳ.
Một số trường hợp cần lưu ý hơn bao gồm:
Bác sĩ cũng có thể chỉ định thực hiện xét nghiệm glucose máu nếu bạn có các triệu chứng về mức đường huyết cao hoặc mức đường huyết thấp.
- Các triệu chứng của lượng đường trong máu cao bao gồm: Khát nước và đi tiểu nhiều (đi tiểu), mờ mắt, vết thương lâu lành, giảm cân bất thường,...
- Các triệu chứng của lượng đường trong máu thấp bao gồm: Cảm thấy run rẩy hoặc bồn chồn, chóng mặt, đau đầu, nhịp tim nhanh,...
Các trường hợp có nguy cơ cao mắc tiểu đường type 2 cũng nên xét nghiệm glucose máu:
- Thừa cân, béo phì
- Từ 45 tuổi trở lên
- Có tiền sử gia đình mắc bệnh tiểu đường
- Bị huyết áp cao
- Có tiền sử bệnh tim hoặc đột quỵ
- Đã bị tiểu đường thai kỳ
Nếu bạn đang mang thai, bạn có thể thực hiện xét nghiệm glucose máu vào khoảng tuần thứ 24 đến tuần thứ 28 của thai kỳ để kiểm tra bệnh tiểu đường thai kỳ.
Ngoài ra, xét nghiệm glucose máu cũng được áp dụng trong các trường hợp chẩn đoán và kiểm soát các rối loạn chuyển hóa carbohydrat khác, kiểm tra trước phẫu thuật, kiểm tra sức khoẻ định kỳ…
Lưu ý trước khi xét nghiệm Glucose máu
Người thực hiện xét nghiệm glucose máu cần nhịn đói ít nhất 8 giờ trước khi lấy máu, do vậy, xét nghiệm này được ưu tiên thực hiện vào buổi sáng.
Hãy trao đổi với bác sĩ để có kế hoạch ngưng sử dụng những loại thuốc có thể ảnh hưởng đến độ chính xác của kết quả như: các thuốc hoặc thực phẩm chức năng có chứa đường, các thuốc điều trị mắt, hạ lipid mắt, các thuốc có tác dụng hạ đường huyết trước khi làm xét nghiệm.
Ý nghĩa chỉ số xét nghiệm Glucose máu?
Ở những thời điểm khác nhau, chỉ số glucose trong máu cũng có thể khác nhau. Theo Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ, định lượng glucose máu được đánh giá ở mức bình thường khi kết quả nằm trong khoảng 3.9 mmol/L−5.6 mmol/L khi đói. Trong trường hợp đường máu bất kỳ nhỏ hơn 7.8 mmol/L cũng được xem là bình thường. Khi đường máu bất kỳ lớn hơn 11 mmol/L thì có thể chẩn đoán bệnh nhân mắc đái tháo đường.
Cụ thể:
| Chẩn đoán |
Chỉ số glucose máu (mmol/l) |
| Tiểu đường |
> hoặc = 11.1 |
| Tiền tiểu đường |
7.8 - 11.1 |
| Bình thường |
< 7.8 |
Glucose máu có thể tăng cao trong các trường hợp:
- Bệnh tiểu đường
- Viêm tụy cấp hay mạn tính, các bệnh về tuyến yên hay tuyến thượng thận
- Bệnh nhân đang dùng ACTH, corticoid
- Nhiễm độc giáp nặng, choáng, bỏng, viêm màng não, tình trạng stress....
- Lấy bệnh phẩm xét nghiệm sau khi ăn cũng là một trong những nguyên nhân khiến chỉ số glucose máu có thể tăng
Glucose máu giảm trong các trường hợp:
- Bệnh u tụy
- Dùng quá liều insulin hay thuốc điều trị tiểu đường
- Suy giảm chức năng một số tuyến nội tiết: thượng thận, tuyến giáp, tuyến yên
- Suy giảm chức năng gan, xơ gan giai đoạn cuối.
- Sau cắt đoạn dạ dày
- Rối loạn hệ thần kinh tự động
Bình thường không có glucose trong nước tiểu. Glucose trong nước tiểu xuất hiện khi ngưỡng thận thấp hoặc glucose máu vượt quá ngưỡng thận (8,5 mmol/l) do gan không điều hòa được, trong bệnh tiểu đường, khi dùng ACTH hoặc corticoid kéo dài.
Để tìm hiểu ý nghĩa chính xác của kết quả xét nghiệm, hãy xin tư vấn từ đội ngũ bác sĩ có chuyên môn.
