Có nhiều nguyên nhân dẫn đến bệnh đái tháo đường trong đó, có hai nhóm nguyên nhân chính được đề cập đến bao gồm do di truyền và do lối sống. Các nguyên nhân cụ thể gây ra bệnh đái tháo đường tuýp 1, tuýp 2, đái tháo đường thai kì sẽ được đề cập trong bài viết dưới đây.
Bài viết được cố vấn và kiểm duyệt chuyên môn bởi BS.CKI Nguyễn Phúc Thiện.
Nguyên nhân bệnh đái tháo đường tuýp 1
Bệnh đái tháo đường tuýp 1 xảy ra do hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công và phá hủy tế bào insulin trong tuyến tụy. Điều này dẫn đến sự thiếu hụt insulin trong cơ thể, khiến cho mức đường trong máu tăng cao. Nguyên nhân cụ thể về tại sao hệ thống miễn dịch lại tấn công chính tuyến tụy vẫn chưa được tìm hiểu rõ hoàn toàn. Tuy nhiên có một số yếu tố gắn liền với sự phát triển của đái tháo đường tuýp 1 như sau:
- Yếu tố di truyền: Nguyên nhân di truyền có thể đóng một vai trò quan trọng. Người có người thân trong gia đình mắc đái tháo đường type 1 thường có nguy cơ cao hơn.
- Tác nhân môi trường: Một số yếu tố môi trường như nhiễm virus (như virus rubella, virus viêm gan C) hay tiếp xúc với các chất độc hại có thể gây kích thích hệ miễn dịch và góp phần vào sự phá hủy tế bào beta tụy.
- Yếu tố miễn dịch: Hệ thống miễn dịch của cơ thể có thể không hoạt động bình thường dẫn đến tấn công tuyến tụy.
- Các yếu tố khác: Dinh dưỡng, tình trạng sức khỏe và môi trường cũng có thể ảnh hưởng đến phát triển đái tháo đường tuýp 1, nhưng cơ chế cụ thể vẫn đang được nghiên cứu sâu hơn.
Nguyên nhân bệnh đái tháo đường tuýp 2
Đái tháo đường tuýp 2 trước kia được gọi là đái tháo đường của người lớn tuổi hay đái tháo đường không phụ thuộc insulin, chiếm 90-95% các trường hợp đái tháo đường. Thể bệnh này bao gồm những người có thiếu insulin tương đối cùng với đề kháng insulin. Ít nhất ở giai đoạn đầu hoặc có khi suốt đời bệnh nhân đái tháo đường tuýp 2 không cần điều trị bắt buộc bằng insulin.
Nguyên nhân dẫn đến đái tháo đường tuýp 2 là sự kết hợp giữa lối sống và yếu tố di truyền.
Béo phì: Béo phì là yếu tố nguy cơ hàng đầu của đái tháo đường tuýp 2. Di truyền: Cơ chế bệnh sinh của đái tháo đường có yếu tố di truyền, vậy nên nếu gia đình bạn có người mắc đái tháo đường, bạn cũng có nguy cơ mắc bệnh.
Lối sống tĩnh tại, ít vận động thể lực có thể làm tăng nguy cơ mắc đái tháo đường. Vận động thể lực phù hợp là cần thiết để phòng tránh nguy cơ đái tháo đường tuýp 2.
Các bệnh lý khác cũng tạo nên nguy cơ dẫn tới bệnh đái tháo đường:
- Tăng huyết áp: Người bệnh tăng huyết áp cũng có nguy cơ cao mắc bệnh đái tháo đường (nhóm bệnh tim mạch - chuyển hóa).Rối loạn mỡ máu cũng là yếu tố nguy cơ của đái tháo đường, đặc biệt khi các chỉ số xét nghiệm không đạt mục tiêu điều trị
- Đái tháo đường thai kỳ: Sản phụ bị đái tháo đường thai kỳ sẽ có nguy cơ diễn tiến đái tháo đường tuýp 2 sau này.
- Tiền đái tháo đường: Đây là tình trạng đường huyết tăng cao hơn bình thường nhưng chưa đủ tiêu chuẩn để chẩn đoán đái tháo đường tuýp 2. Nếu không tích cực điều chỉnh các yếu tố nguy cơ nền, tiền đái tháo đường rất dễ diễn tiến thành đái tháo đường.
- Suy giáp: Những người bị suy giáp và không dung nạp gluten dễ bị đái tháo đường tuýp 2 hơn.
- Phụ nữ mắc bệnh buồng trứng đa nang có nguy cơ cao mắc bệnh đái tháo đường tuýp 2.
Nguyên nhân bệnh đái tháo đường thai kỳ
Sự thay đổi nội tiết tố và tăng cân là 2 vấn đề xảy ra trong thời kỳ mang thai, làm cho cơ thể đề kháng insulin, khi đó đường huyết sẽ tăng cao trong máu dẫn đến tình trạng Đái tháo đường thai kỳ.
Những thai phụ có nguy cơ mắc Đái tháo đường thai kỳ bao gồm:
- Người thừa cân hay béo phì.
- Gia đình có người thân bị đái tháo đường (Cha, mẹ, anh, chị, em ruột bị đái tháo đường).
- Tiền căn bất thường chuyển hóa Glucose.
- Tiền căn về bệnh sản khoa.
- Tiền căn sinh con trên 4kg.
- Tiền căn có hội chứng buồng trứng đa nang.
- Tiền đái tháo đường: đường huyết cao hơn bình thường nhưng chưa tới mức chẩn đoán đái tháo đường.
Như vậy, bài viết đã cung cấp những thông tin liên quan đến nguyên nhân gây bệnh đái tháo đường. Bạn đọc có thể theo dõi những bài viết về chủ đề đái tháo đường tiếp theo trên BookingCare để tìm hiểu về triệu chứng, cách điều trị bệnh đái tháo đường,...
