Thoái hóa khớp gối ở người trẻ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Thoái hóa khớp gối là căn bệnh phổ biến, gây ra đau đớn và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Đặc biệt ở người trẻ - đối tượng có cường độ vận động cao và di chuyển nhiều, bệnh lý này càng ảnh hưởng nặng nề tới công việc, sinh hoạt hàng ngày. 

Bởi vậy, các bác sĩ Cơ xương khớp lưu ý các bạn trẻ khi có có dấu hiệu đau mỏi khớp gối cần đi khám sớm tại các bệnh viện, phòng khám Cơ xương khớp, tuyệt đối không nên chủ quan để tránh xảy ra các biến chứng nguy hiểm.

Thoái hóa khớp gối ở người trẻ là gì?

Thoái hóa khớp gối, hay còn gọi là viêm khớp gối, là tình trạng mất dần sụn khớp gối, mô mềm và xương xung quanh, gây ra viêm nhiễm, đau nhức và hạn chế chức năng của khớp. Đây là bệnh lý thường xảy ra ở người trung niên và người cao tuổi. 

Tuy nhiên hiện nay, số lượng người trẻ bị thoái hóa khớp gối đang có dấu hiệu gia tăng do những yếu tố liên quan đến lối sống, thói quen sinh hoạt, bên cạnh các bệnh lý khác như thoái hóa khớp háng, thoái hóa khớp vai,...

Đây là một vấn đề nghiêm trọng, gây ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống và sinh hoạt của người bệnh.

Triệu chứng thoái hóa khớp gối ở người trẻ

Đau nhức là triệu chứng đầu tiên của thoái hóa khớp gối. Tuy nhiên, ở những người trẻ tuổi, triệu chứng này thường bị nhầm lẫn với những cơn đau bình thường khi mới phát bệnh. Nhiều bệnh nhân thường bỏ qua và chưa ý thức về căn bệnh ở giai đoạn này.

Cảm giác đau do thoái hóa khớp gối có thể xuất hiện đồng thời ở 2 bên khớp gối trái và phải hoặc chỉ xuất hiện ở một bên. Cơn đau có thể xuất hiện đột ngột rồi biến mất hoặc đau âm ỉ. Nếu tình trạng thoái hóa, viêm khớp  càng tiến triển nặng, mức độ đau càng tăng lên.

Ngoài đau nhức, các triệu chứng thoái hóa khớp ở người trẻ còn bao gồm:

• Đau và cứng khớp: Người trẻ bị thoái hóa khớp có thể trải qua cảm giác đau và cứng ở khớp, đặc biệt là sau khi vận động hoặc sau khi thức dậy vào buổi sáng.
• Sưng và viêm khớp: Một số trường hợp thoái hóa khớp có thể gây sưng và viêm khớp, làm cho khớp trở nên đỏ và nóng.
• Giảm chức năng khớp: Do thoái hóa khớp, người bị ảnh hưởng có thể gặp khó khăn trong việc di chuyển khớp và thực hiện các hoạt động hàng ngày.
• Âm thanh khi vận động khớp: Một số người bị thoái hóa khớp có thể nghe thấy các âm thanh như kêu creaking, popping hoặc nút bụp khi di chuyển khớp.
• Mất khớp và biến dạng: Khi thoái hóa khớp tiến triển, có thể xảy ra mất khớp và biến dạng khớp, làm cho khớp trở nên không ổn định và dễ bị tổn thương.

Nguyên nhân dẫn đến thoái hóa khớp gối ở người trẻ

Khớp gối là bộ phận trên cơ thể thường xuyên phải gánh chịu nhiều áp lực nên rất dễ bị chấn thương. Thoái hóa khớp gối ở người lớn tuổi xảy ra khi lớp sụn khớp bị thoái hóa, khiến khớp gối khó cử động, gây sưng tấy và đau nhức. 

Còn thoái hóa khớp gối ở những người trẻ tuổi có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, nhưng phổ biến nhất là:

Lười vận động

Đây là một thực trạng chung của nhiều người trẻ hiện nay, đặc biệt là những bạn trẻ làm văn phòng. Do thói quen sống cũng như tính chất công việc phải ngồi trước máy tính nhiều, một phận lớp trẻ thường bỏ qua việc luyện tập thể dục thể thao.

Điều này về lâu dài khiến chức năng của khớp gối bị suy yếu dẫn đến bệnh lý thoái hóa.

Chế độ ăn uống hàng ngày không khoa học

Người trẻ có xu hướng thường xuyên dung nạp thức ăn nhanh, đồ hộp, nhiều gia vị. Những nhóm thực phẩm này chứa nhiều chất béo gây hại cho xương khớp và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý khác như tiểu đường, tim mạch,… 

Lối sống

Do nhịp sống bận rộn cũng như chưa có ý thức trong việc chăm sóc sức khỏe bản thân, nhiều người trẻ hiện nay thường duy trì lối sống kém lành mạnh như thức khuya, ngủ không đủ giấc, lạm dụng bia rượu, thuốc lá,...

Lối sống này gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình tổng hợp canxi của cơ thể. Lượng canxi giảm sẽ khiến cho mật độ xương thưa dần, hệ thống xương khớp dần trở nên suy yếu và đau nhức khi vận động nhiều. Từ đó khiến nguy cơ mắc bệnh thoái hóa khớp gối ở người trẻ tăng lên.

Cân nặng

Người trẻ có cơ thể bị thừa cân – béo phì, tải trọng lớn sẽ làm tăng áp lực lên tất cả các khớp, đặc biệt là đầu gối. Từ đó gây ra tình trạng thoái hóa khớp gối sớm.

Di truyền

Một số người có yếu tố di truyền dễ bị thoái hóa khớp gối. Nếu có người trong gia đình mắc bệnh này, nguy cơ mắc thoái hóa khớp gối sẽ tăng.

Ngoài ra, hình dạng bất thường của xương bao quanh khớp gối do di truyền từ thế hệ trước cũng có thể khiến sụn khớp dễ bị thoái hóa sớm.

Chấn thương

Các hoạt động vận động lớn, như chạy bộ, nhảy lên cao, hoặc các hoạt động thể thao có tác động mạnh vào khớp gối như bóng đá, võ, bóng chuyền,... nếu để lại chấn thương sẽ làm tổn thương bề mặt sụn khớp và các cơ thần kinh xung quanh.

Phương pháp chẩn đoán thoái hóa khớp gối ở người trẻ

Thăm khám lâm sàng

Chẩn đoán thoái hóa khớp gối bắt đầu sẽ bằng thăm khám lâm sàng. Bác sĩ Cơ xương khớp sẽ xem xét tiền sử bệnh của bệnh nhân và hỏi các triệu chứng gần đây người bệnh đang gặp phải. Qua đó, bác sĩ có thể xác định xem cơn đau của người bệnh là do viêm xương khớp hay một chứng bệnh khác. 

Bên cạnh đó, các bác sĩ cũng sẽ tìm hiểu xem trong gia đình người bệnh có ai bị thoái hóa khớp gối hay không để cân nhắc yếu tố di truyền.

Sau khi khám lâm sàng, bác sĩ có thể chỉ định người bệnh làm thêm một số xét nghiệm sau để đưa ra kết luận chính xác về tình trạng bệnh:

Siêu âm

Qua hình ảnh siêu âm khớp gối, bác sĩ chuyên khoa Cơ xương khớp sẽ dễ dàng nhận biết được sụn khớp gối đang gặp phải tình trạng gì.

Một số triệu chứng thấy được qua các hình ảnh siêu âm khớp gối đó là: Tràn dịch khớp gối, gai xương, hẹp khe khớp, những mảnh sụn thoái hóa bong vào trong ổ khớp,...

Chụp X-quang

X-quang là phương pháp chẩn đoán giúp bác sĩ đánh giá mức độ thoái hóa cũng như tiên lượng điều trị cho bệnh nhân. Hình ảnh X-quang thoái hóa khớp gối của người bệnh cho thấy các vấn đề về gai xương, hẹp khe khớp, biến dạng, lệch trục khớp. 

Chụp cộng hưởng từ MRI

Cộng hưởng từ giúp bác sĩ phát hiện thoái hóa khớp gối ở người trẻ từ giai đoạn sớm. Qua các hình ảnh thu được từ chụp MRI, bác sĩ dễ dàng quan sát và phát hiện ra những tổn thương ở màng hoạt dịch, dây chằng và sụn khớp của người bệnh. 

Phương pháp điều trị thoái hóa khớp gối ở người trẻ

Điều trị thoái hóa khớp gối cần nhiều thời gian, tùy theo giai đoạn và mức độ thoái hóa khớp gối.

Đối với bệnh thoái hóa khớp gối ở người trẻ tuổi, việc điều trị sẽ tập trung vào khắc phục triệu chứng. Từ đó, giúp cải thiện khả năng vận động của khớp gối và ức chế sự tiến triển của quá trình thoái hóa.

Điều trị bằng thuốc

Các nhóm thuốc được bác sĩ chỉ định cho người trẻ mắc thoái hóa khớp gối bao gồm:

• Thuốc chống viêm giảm đau: Acetaminophen (Tydol), loại thuốc này được dùng cho trường hợp thoái hóa khớp gối từ nhẹ đến trung bình.
• Thuốc chống viêm không steroid: Nếu Acetaminophen không làm giảm đau thì người bệnh có thể dùng 2 loại thuốc Naproxen (Aleve) hoặc Ibuprofen (Motrin) này.
• Thuốc bôi ngoài da: Dùng các loại gel như Voltaren Emulgel bôi tại khớp gối 2-3 lần/ngày để giảm đau nhanh.
• Thuốc chống thoái hóa khớp tác dụng chậm: Glucosamine, Chondroitin, Diacerein giúp cải thiện các triệu chứng thoái hóa khớp và làm chậm tiến triển bệnh.
• Thuốc tiêm vào khớp: Corticosteroid, Acid Hyaluronic giúp bôi trơn, giảm sưng đau và cứng ở khớp gối.

Vật lý trị liệu

Ngoài việc dùng thuốc, bác sĩ có thể sẽ yêu cầu kết hợp với vật lý trị liệu để  làm cho khớp ổn định hơn, mang lại kết quả điều trị tốt hơn. Các liệu pháp vật lý trị liệu sẽ hỗ trợ giảm đau cũng như tăng phạm vi chuyển động cho khớp.

Các liệu pháp thông dụng bao gồm: Bài tập vận động trị liệu cho khớp, nhiệt trị liệu, điện trị liệu, sóng ngắn và massage trị liệu.

Phẫu thuật

Thông thường ở người trẻ, phẫu thuật là lựa chọn cuối cùng khi các bệnh nhân đau trầm trọng và các biện pháp khác không hiệu quả.

Bởi phương pháp này ẩn chứa nhiều rủi ro như biến dạng khớp, ảnh hưởng tới sức khỏe hay thời gian phục hồi lâu nhưng bệnh vẫn có thể tái diễn.

Chăm sóc hiệu quả thoái hóa khớp gối ở người trẻ

Người trẻ khi được chẩn đoán thoái hóa khớp gối có thể thực hiện những hướng dẫn dưới đây để chăm sóc sức khỏe, kiểm soát các biến chứng của bệnh lý:

• Nên vận động nhẹ nhàng, có băng chun bảo vệ khớp gối khi tập thể dục thể thao.
• Tránh leo cầu thang, mang vác nặng hoặc ngồi xổm…gây áp lực lên khớp gối.
• Nếu đang trong tình trạng thừa cân - béo phì, người bệnh cần giảm cân để giảm tải trọng cho khớp gối. Việc làm này sẽ giúp cải thiện đáng kể tình trạng đau đầu gối do viêm xương khớp.
• Nếu ở tình trạng thoái hóa sụn khớp gối giai đoạn nhẹ hoặc trung bình, người bệnh có thể sử dụng các liệu pháp như kem bôi có capsaicin, châm cứu hoặc chất bổ sung (glucosamine, chondroitin…).

Sống chung với bệnh thoái hóa khớp gối ở người trẻ

Quá trình điều trị thoái hóa khớp gối ở người trẻ cần sự kết hợp của nhiều yếu tố. Trong thói quen sinh hoạt, vận động hàng ngày, người bệnh cũng cần chú ý một số điểm sau để sống chung với bệnh hiệu quả:

• Thường xuyên vận động nhưng tránh vận động thể thao quá mức. Việc luyện tập không chỉ tốt cho hệ tim mạch mà còn giúp cơ bắp khỏe mạnh, máu huyết lưu thông dễ dàng, tăng cường dinh dưỡng cho lớp sụn khớp.
• Thiết lập chế độ ăn đủ chất dinh dưỡng, các thực phẩm giàu vitamin C, E và canxi sẽ hỗ trợ cho hệ khớp trong cơ thể không bị sớm suy thoái. 
• Uống nhiều nước mỗi ngày, nước chiếm 70% thành phần của sụn và duy trì sự trơn tru giữa hai đầu xương.
• Sửa đổi các thói quen sinh hoạt chưa tốt như ngủ muộn hay tiêu thụ thức ăn nhanh. Thay vào đó, người bệnh cần đi ngủ đúng giờ và ăn uống khoa  học.
• Người bị thoái hóa khớp gối không nên đi giày cao gót, giày có đế cứng và cao mà nên sử dụng các loại giày có đế thấp.
• Duy trì cân nặng ở mức hợp lý để không làm tình trạng bệnh trở nên trầm trọng hơn.

Thoái hóa khớp gối ở người trẻ cũng như các bệnh lý Cơ xương khớp khác cần được thăm khám và điều trị sớm để giảm nguy cơ gây biến chứng, ảnh hưởng tới chất lượng sống của bệnh nhân. 

Ngoài điều trị bằng thuốc cũng như các phương pháp theo chỉ định của bác sĩ, người bệnh cũng cần chăm sóc thật tốt sức khỏe tại nhà và điều chỉnh thói quen sinh hoạt hợp lý để quá trình điều trị đạt kết quả tốt nhất.