Tràn dịch khớp gối: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Tràn dịch khớp gối gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người bệnh. Trong bài viết này, BookingCare xin được chia sẻ tới bạn đọc một số nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị và chăm sóc bệnh tràn dịch khớp gối để có thể phát hiện và điều trị kịp thời với các bác sĩ Cơ Xương Khớp.

Tràn dịch khớp gối là gì?

Khớp gối kiểm soát sự linh hoạt và cân bằng của cơ thể. Chất lỏng trong khớp có tác dụng bôi trơn, giảm ma sát và nuôi dưỡng sụn khớp. 

Tràn dịch khớp gối là tình trạng khi có một lượng dịch lớn tích tụ trong khớp gối. Dịch này thường là dịch tiết tự nhiên của khớp gối, nhưng trong một số trường hợp, có thể là do chấn thương, viêm nhiễm hoặc các bệnh lý khác. 

Khi tràn dịch xảy ra, khớp gối sẽ bị phồng lên và có thể gây ra đau và cảm giác căng thẳng. Ngoài ra, sự di chuyển và linh hoạt của khớp cũng có thể bị giới hạn.

Triệu chứng tràn dịch khớp gối

Dưới đây là những dấu hiệu tràn dịch khớp gối mà người bệnh dễ nhận thấy nhất:

• Lượng dịch trong khớp gối tăng lên gây chèn ép
• Dựa vào mốc xương để so sánh hai bên khớp sẽ thấy một bên khớp gối sưng nề, to hơn bên còn lại.
• Cảm giác đau nhức và nặng nề ở khớp gối, đặc biệt khi thay đổi thời tiết hoặc sau khi hoạt động vận động.
• Tràn dịch khớp gối do nhiễm khuẩn có thể có sốt
• Khớp gối bị mẩn đỏ do lượng dịch khớp tăng quá mức. Tuy nhiên không phải bệnh nhân nào cũng gặp phải biểu hiện này.
• Một số triệu chứng khác như tê chân, mất cảm giác chân, cứng khớp… là một số dấu hiệu đi kèm mà người bệnh có thể gặp phải.
• Một số biến chứng: dính khớp, xơ cứng khớp, hạn chế vận động

Nguyên nhân tràn dịch khớp gối

Mặc dù tràn dịch khớp gối không phải là một bệnh khó chữa nhưng nếu không được chẩn đoán và điều trị sớm, bệnh có thể dẫn tới các biến chứng nguy hiểm. Một số nguyên nhân thường gặp của tràn dịch khớp gối gồm có:

• Tràn dịch sau các chấn thương: Một chấn thương trực tiếp ở khớp gối có thể gây ra viêm và tràn dịch khớp gối. Chấn thương có thể bao gồm các vết thương, chấn thương từ tai nạn xe cộ, chấn thương từ hoạt động thể thao khiến sụn khớp bị tổn thương, giãn hoặc đứt dây chằng chéo trước, dây chằng chéo sau hay rách sụn chêm, gãy xương,...
• Tràn dịch trong các bệnh lý về khớp: Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất của tràn dịch khớp gối là viêm khớp gối. Viêm khớp gối có thể do nhiều nguyên nhân như viêm khớp do thoái hóa khớp gối, viêm khớp do bệnh gout, viêm khớp do bệnh viêm khớp dạng thấp,...
• Nhiễm khuẩn: Một số trường hợp người bệnh bị nhiễm khuẩn do virus, vi khuẩn, bị lao, vẩy nến,... cũng gây ra tình trạng tràn dịch khớp gối. Tình trạng nhiễm khuẩn kéo dài và lan rộng cả ra vùng khớp gối khiến tràn dịch khớp.
• Thừa cân, béo phì: Trọng lượng cơ thể quá nặng đè nén lên phần sụn khớp gối khiến phần gối chịu áp lực quá lớn mà dần bị tổn thương sụn và tràn dịch khớp gối.
• Lão hóa: Những người trên 50 tuổi có nguy cơ bị tràn dịch khớp gối cao hơn do dễ mắc các bệnh về khớp như khô khớp, cứng khớp hoặc các tổn thương tương tự ở khớp, điển hình là khớp gối.

Phương pháp chẩn đoán tràn dịch khớp gối

Để xác định được tình trạng bệnh lý cũng như nguyên nhân gây tràn dịch khớp gối, bác sĩ sẽ tiến hành một số phương pháp dưới đây:

Khám lâm sàng

Bác sĩ sẽ xem xét biểu hiện trên khớp gối của bệnh nhân, dễ nhận thấy nhất là tình trạng gối bị nổi mẩn đỏ, sưng phù lên. Nếu người bệnh bị tràn dịch khớp gối một bên chân thì so sánh giữa hai bên sẽ thấy sự chênh lệch do bên gối bị sưng thường to hơn, phù nề. 

Ngoài ra, bệnh nhân sẽ được hỏi triệu chứng, mô tả cảm giác đau và các chấn thương gặp phải trong thời gian gần đây (nếu có).

Siêu âm, chụp X-quang hoặc chụp MRI

Để nhận biết tràn dịch khớp gối, bác sĩ có thể chỉ định người bệnh thực hiện một số chẩn đoán hình ảnh như siêu âm khớp, chụp X-quang hoặc chụp cộng hưởng từ MRI. Hình ảnh chụp sẽ cho thấy rõ nét mức độ phù nề của khớp. Đồng thời phát hiện các dấu hiệu rạn nứt xương, gãy xương và trật khớp, u hoặc thoái hóa khớp.

Phương pháp điều trị tràn dịch khớp gối

Việc lựa chọn phương pháp điều trị tràn dịch khớp gối phụ thuộc vào nguyên nhân, mức độ và giai đoạn mắc  bệnh của từng bệnh nhân. Các phương pháp điều trị phổ biến thường bao gồm:

Điều trị bằng thuốc

Bác sĩ có thể chỉ định một số loại thuốc như thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) như ibuprofen hoặc naproxen để giảm viêm và đau. Thuốc chống viêm có thể được uống qua đường miệng hoặc tiêm trực tiếp vào khớp. Bác sĩ cũng có thể tiêm axit hyaluronic vào khớp để làm giảm sự mòn sụn và giảm đau.

Lưu ý là quá trình sử dụng thuốc cần được theo dõi nghiêm ngặt bởi bác sĩ điều trị, đặc biệt là đối với thuốc có tác dụng phụ như corticoid.

Chọc hút dịch khớp

Tràn dịch khớp gối không chỉ hạn chế khả năng vận động mà còn làm bệnh nhân cảm thấy vô cùng đau đớn và khó chịu. Bởi vậy, ngoài việc sử dụng thuốc giảm đau, bác sĩ sẽ tiến hành chọc hút dịch khớp để giảm nhẹ các triệu chứng cho bệnh nhân. 

Trong quá trình chọc hút dịch khớp, một kim nhỏ được chèn vào khớp bị viêm và hút dịch ra. Quá trình này thường được thực hiện dưới sự hỗ trợ của các công cụ hình ảnh, như siêu âm hoặc máy chụp mạch máu. Sau khi dịch khớp bị hút ra, bệnh nhân sẽ được tiêm kháng sinh để chống nhiễm trùng và làm khô vết thương.

Chất dịch hút ra sẽ được đem đi xét nghiệm để xác định rõ bản chất của chúng và có hướng điều trị phục hồi. Tuy nhiên với phương pháp này thì sau một thời gian ngắn, dịch khớp sẽ sớm xuất hiện trở lại.

Nội soi khớp

Nội soi khớp là phương pháp mổ nội soi giúp chẩn đoán và điều trị các tổn thương như viêm bao hoạt dịch, sụn, dây chằng hoặc thoái hóa khớp.  

Bác sĩ sẽ dùng một ống ánh sáng đưa vào khớp gối. Từ đó giúp sửa chữa vị trí các khớp đang gặp vấn đề, phục hồi tổn thương ở sụn khớp, và khắc phục tình trạng tràn dịch khớp gối.

Vật lý trị liệu

Dựa vào tình trạng của từng người bệnh mà các bác sĩ chỉ định phương pháp vật lý trị liệu phù hợp. Một số bài tập vật lý giúp người bệnh bị tràn dịch khớp gối nhanh chóng phục hồi chức năng cho. .

Ví dụ như bài tập kéo giãn cơ đùi sau có tác dụng giảm co thắt cơ cũng như tình trạng căng cứng cơ, khớp gối được giảm đáng kể áp lực. Bạn cũng có thể sử dụng các thiết bị hỗ trợ như ống đệm, gối đỡ hoặc khung chống đau để hỗ trợ khớp gối.

Phẫu thuật thay khớp gối

Đây là phương pháp can thiệp ngoại khoa được chỉ định trong các trường hợp bệnh từ trung bình đến nặng, không đáp ứng các phương pháp điều trị phía trên.

Một số trường hợp cần phải phẫu thuật thay khớp gối như tràn dịch khớp gối do nhiễm trùng, trong khớp gối có dịch mủ, tràn dịch khớp gối số lượng nhiều đã chọc hút, các bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật để thay thế phần khớp đã hỏng.

Chăm sóc hiệu quả tràn dịch khớp gối tại nhà

Để chăm sóc hiệu quả tràn dịch khớp gối tại nhà, người bệnh có thể thực hiện các biện pháp sau:

• Nghỉ ngơi, ngừng đi lại, di chuyển, hạn chế hoạt động về mặt vận động trong thời gian ngắn. Vì đi lại nhiều sẽ gây áp lực cho khớp gối, làm tăng tình trạng tràn dịch, khiến đầu gối thêm sưng to và phù nề.
• Nẹp cố định đầu gối hoặc nẹp hỗ trợ vận động của đầu gối để hạn chế thấp nhất sự di chuyển của đầu gối, không làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh. Ngoài ra, việc cố định đầu gối sẽ giúp xoa dịu phần nào cơn đau. Để chọn được loại nẹp phù hợp, bệnh nhân nên hỏi ý kiến bác sĩ để xin tư vấn.
• Thực hiện nhẹ nhàng các động tác massage khớp gối để giảm cứng khớp và tăng cường lưu thông máu.
• Chườm đá trong vòng 15 – 20 phút để giảm sưng, hạn chế căng cơ và bầm tím. Lưu ý là nên đặt đá trong khăn ẩm hoặc bọc nilon, tuyệt đối không chườm đá trực tiếp.

Sống chung với tràn dịch khớp gối

• Kê chân cao hơn tim trong khi nằm giúp lưu thông máu dễ dàng, giảm sưng.
• Thực hiện các bài tập nhẹ nhàng để tăng cường sự linh hoạt và sức mạnh cho khớp gối. Ví dụ như bơi lội và thể dục nhịp điệu dưới nước để không gây căng thẳng cho đầu gối. Hoặc tự mình tập luyện bằng các bài tập co giãn cơ tại nhà, nhằm giúp phục hồi sự linh động của cơ bắp xung quanh khớp gối.
• Nên chọn các nhóm thực phẩm chứa nhiều omega-3 đặc biệt là các loại cá béo như cá hồi, ngừ, mòi, dầu cá… Bổ sung vitamin A, C và K trong các loại rau như rau bina, bông cải xanh và các loại rau xanh khác cung cấp chất xơ cũng như các khoáng chất và vitamin quan trọng.
• Kiêng đồ cay nóng, đồ nếp để tránh làm gia tăng tình trạng sưng nóng, viêm nhiễm.
• Không nên ăn nhiều đường, muối, chất béo chuyển hóa và chất béo bão hòa. Hạn chế rượu bia, các chất kích thích.
• Duy trì cân nặng hợp lý để giảm áp lực lên đầu gối, giảm thiểu nguy cơ tổn thương và tràn dịch tại khớp.

Tràn dịch khớp gối nếu được phát hiện sớm có thể điều trị dứt điểm mà không gây nhiều biến chứng. Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều bệnh nhân do chủ quan khiến bệnh ngày càng nặng hơn. Người bệnh vì thế không chỉ bị hạn chế khả năng vận động khớp gối mà còn gặp phải các biến chứng nặng nề.

Trên đây là những chia sẻ của BookingCare về tràn dịch khớp gối. Bạn đọc nếu có những dấu hiệu của bệnh tràn dịch khớp gối cần đến thăm khám sớm tại các bệnh viện, phòng khám chuyên khoa Cơ xương khớp uy tín.