Trẻ bị phát ban là bệnh gì? Cần làm gì khi trẻ bị phát ban
Trẻ bị phát ban có thể là do một bệnh ngoài da gây ra hoặc do cơ thể tiếp xúc với chất gây kích ứng và sinh ra phản ứng.
Dưới đây là một số bệnh có thể khiến cho trẻ bị phát ban (không phát sốt) mà bố mẹ cần biết để có hướng điều trị phát ban tốt nhất cho con.
Phát ban là gì?
Phát ban là tình trạng da bị tổn thương và biểu hiện bằng nhiều triệu chứng khác nhau.
Triệu chứng đặc trưng và phổ biến của phát ban da là xuất hiện những mảng hoặc chấm da có màu khác biệt so với làn da bình thường (thường là có màu đỏ).
Phát ban thường được phân loại là cấp tính hoặc mạn tính:
- Phát ban cấp tính thường gặp ở trẻ em hầu hết nguyên nhân từ dị ứng.
- Phát ban mạn tính (kéo dài hơn sáu tuần) hiện tại vẫn đang được nghiên cứu để tìm ra phương pháp chữa trị tuy nhiên bệnh này rất hiếm gặp ở trẻ em.
Phát ban có thể kèm sốt hoặc không sốt. Trong khuôn khổ của bài viết này, BookingCare sẽ đề cập đến hiện tượng phát ban không sốt.
Trẻ bị phát ban nhưng không phát sốt là tình trạng da đang bị kích ứng. Biểu hiện là trên da xuất hiện những nốt ban hoặc mẩn đỏ.
Nguyên nhân có thể do một bệnh ngoài da gây ra hoặc là do cơ thể tiếp xúc với chất gây kích ứng và sinh ra phản ứng.
Trẻ bị phát ban không sốt có thể là dấu hiệu của bệnh gì?
Viêm da tiếp xúc
Viêm da tiếp xúc là một dạng kích ứng da thường gặp, xảy ra khi tiếp xúc trực tiếp với yếu tố/ chất gây dị ứng: côn trùng, nhựa thực vật, hóa mỹ phẩm, ánh nắng có cường độ mạnh…
Triệu chứng thường gặp:
- Khi tiếp xúc với tác nhân dị ứng, vùng da của trẻ thường có xu hướng nổi phát ban có màu hồng hoặc đỏ, đi kèm với triệu chứng phồng rộp, mụn nước, bong tróc da, ngứa ngáy, sưng đỏ và đau nhức.
- Thông thường, triệu chứng của bệnh chỉ xảy ra tại vùng da có tiếp xúc với tác nhân gây bệnh nên hầu như không làm phát sinh bất cứ triệu chứng toàn thân nào như sốt cao, mệt mỏi hay đau đầu.
Viêm da dị ứng
Viêm da dị ứng là bệnh da liễu mãn tính thường gặp ở trẻ nhỏ. Khi có các yếu tố kích thích (lông động vật, phấn hoa, khói bụi, hóa mỹ phẩm), các triệu chứng của bệnh có khả năng bùng phát mạnh.
Triệu chứng thường gặp:
- Ban đầu da sẽ xuất hiện các vết phát ban mọc khu trú hoặc lan tỏa đi kèm với triệu chứng nóng rát và ngứa ngáy.
- Theo thời gian, tổn thương da chuyển sang màu đỏ thẫm, nâu, dày sừng và có dấu hiệu khô ráp.
- Tương tự viêm da tiếp xúc, viêm da dị ứng chỉ gây triệu chứng trên da nên không gây sốt hay làm phát sinh bất cứ triệu chứng toàn thân nào khác.
Dị ứng thực phẩm
Sau khi dung nạp một số thực phẩm lạ trẻ thường bị tiêu chảy, táo bón, đau bụng…
Triệu chứng thường gặp:
- Cơ thể trẻ xuất hiện các triệu chứng như phát ban, đau bụng, buồn nôn, sưng lưỡi…
- Nặng có thể chuyển biến thành sốc phản vệ.
- Phần lớn các trường hợp trẻ bị dị ứng thực phẩm không gây sốt và thuyên giảm triệu chứng sau 3 – 5 giờ.
Cần lưu ý, nếu trẻ xuất hiện các triệu chứng như khó thở, sưng mắt, nghẹn cổ họng, mất kiểm soát… cần đưa ngay trẻ tới cơ sở y tế để được xử lý kịp thời.
Dị ứng thời tiết
Tương tự dị ứng thực phẩm, dị ứng thời tiết cũng có thể là nguyên nhân gây ra tình trạng trẻ bị phát ban nhưng không sốt.
Trong trường hợp đó, yếu tố kích thích hệ miễn dịch tạo kháng nguyên thường là do sự thay đổi đột ngột về độ ẩm, không khí, nhiệt độ…
Ngoài triệu chứng phát ban không sốt, trẻ bị dị ứng thời tiết còn có thể gặp phải một số triệu chứng đi kèm như sổ mũi, nghẹt mũi, ngứa ngáy, khó chịu, hắt hơi.
Viêm da cơ địa
Ngoài ra, tình trạng trẻ bị phát ban nhưng không sốt có thể là dấu hiệu của bệnh viêm da cơ địa.
Bệnh lý này thường gặp ở trẻ dưới 2 tuổi, đặc trưng bởi phát ban da có hình thái đa dạng, màu hồng hoặc đỏ.
Sau một thời gian, trên bề mặt phát ban da sẽ xuất hiện các vết mụn nước nhỏ, mọc khu trú, dễ vỡ, gây chảy dịch và đóng thành vảy tiết.
Tổn thương da do viêm da cơ địa thường không gây sốt. Tuy nhiên bệnh có thể đi kèm với một số vấn đề sức khỏe khác như viêm mũi dị ứng và hen suyễn.
Hăm tã
Trẻ nhỏ thường được dùng tã nên thường xảy ra tình trạng hăm tã hay còn gọi là viêm da tã lót.
Tình trạng này gây nên do da mát sát với tã quần thường gặp ở trẻ trong độ tuổi từ 3 – 15 tháng.
Triệu chứng thường gặp:
- Phát ban ở mông, bẹn và những vùng da tiếp xúc với tã lót.
- Nếu bị hăm tã nặng da có thể nổi các sần nước nhỏ trên bề mặt ban đỏ.
- Các triệu chứng do hăm tã gây nên gây ngứa, khó chịu và đau rát nhưng không gây sốt ở trẻ.
- Tuy nhiên nếu trẻ bị nhiễm trùng ở vùng da hăm tã có thể bị sốt cao, ớn lạnh, lười ăn, quấy khóc và nôn mửa.
Phát ban sau sốt
Sốt phát ban là bệnh nhiễm trùng cấp thường gặp ở trẻ nhỏ. Bệnh xảy ra khi trẻ nhiễm virus rubella, enterovirus, adenovirus, echovirus,…
Triệu chứng thường gặp:
- Khi virus xâm nhập vào cơ thể, trẻ bắt đầu có dấu hiệu sốt nhẹ hoặc sốt cao tùy vào loại virus gây bệnh và tình trạng sức khỏe.
- Sau khoảng vài ngày, thân nhiệt trẻ sẽ trở lại bình thường.
- Các ban da có màu hồng hoặc đỏ sẽ bắt đầu xuất hiện ở mặt, tai rồi lan dần xuống ngực, bụng và toàn thân.
Các vết phát ban này thường vô hại và có thể thuyên giảm hoàn toàn chỉ sau khoảng vài ngày mà không cần điều trị y tế.
Nổi mề đay mẩn ngứa
Nổi mề đay là phản ứng của mao mạch ở lớp trung bì khi có các yếu tố kích thích như dị ứng, nhiễm trùng, thay đổi thời tiết, tắm nước nóng,…
Tình trạng này có thể khiến da xuất hiện sẩn ngứa, phát ban, kèm theo ngứa ngáy, khó chịu, sưng viêm và nóng rát.
Do cơ địa nhạy cảm và hệ miễn dịch kém nên trẻ nhỏ thường xuyên bị phát ban da không sốt do chứng nổi mề đay mẩn ngứa.
Bệnh lý này hầu như không gây nguy hiểm và có thể tự thuyên giảm sau vài giờ đến vài ngày.
Chàm sữa
Chàm sữa là bệnh da liệu gặp khá phổ biến ở các bé từ 5 – 11 tháng tuổi.
Triệu chứng thường gặp:
- Phát ban màu hồng sau xuất hiện các mụn nước li ti khu trú trên ban hồng
- Mụn nước duy trì một thời gian sau đó vỡ ra, rỉ cuối cùng đóng mài và bong vảy
- Không gây sốt nhưng gây ra tình trạng ngứa và đau khiến trẻ rất khó chịu
Các triệu chứng của chàm sữa có thể biến mất khi trẻ lớn lên. Tuy nhiên, nếu chăm sóc và điều trị không đúng cách có thể gây bội nhiễm vùng da bị tổn thương.
Do các nguyên nhân khác
Bên cạnh đó bé bị phát ban nhưng không sốt còn có thể do những nguyên nhân sau:
- Ma sát với quần áo: Cho trẻ mặc trang phục có chất liệu cứng, dày và chật có thể làm tăng ma sát lên da, khiến da đỏ ứng, kích thích và nổi phát ban.
- Tác dụng phụ khi dùng thuốc: Một số loại bôi tại chỗ có thể khiến vùng da dùng thuốc bị nổi ban, ngứa, bong tróc và khô ráp.
Khi nào cần đưa trẻ thăm khám bác sĩ?
Thông thường, tình trạng phát ban không sốt có thể giảm nhanh chỉ sau vài ngày. Tuy nhiên ở những trẻ có cơ địa nhạy cảm và sức khỏe yếu, triệu chứng trên da có thể tiến triển kéo dài và nghiêm trọng dần theo thời gian.
Vì vậy mẹ nên đưa trẻ thăm khám bác sĩ nếu có các triệu chứng sau:
- Tình trạng phát ban không sốt kéo dài hơn 3 ngày và không có dấu hiệu thuyên giảm
- Phát ban da có xuất hiện mụn mủ, lở loét và viêm nặng
- Trẻ bị hen suyễn và viêm mũi dị ứng
- Phát ban da gây ngứa nhiều khiến trẻ mất ngủ, bỏ ăn, quấy khóc
Xem thêm bài viết:
Với trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh, nhiều cha mẹ ngại đưa con đi khám tại các bệnh viện, phòng khám vì trẻ còn nhỏ, yếu ớt đồng thời hay quấy khóc, không hợp tác khi chờ đợi đến lượt cũng như khi bác sĩ kiểm tra bệnh.
Trong trường hợp đó, phụ huynh có thể đăng ký cho con thăm khám với các bác sĩ Da liễu từ xa qua video. Sau khi xem hình ảnh và cha mẹ mô tả triệu chứng ở trẻ, các bác sĩ sẽ đưa ra chẩn đoán và hướng dẫn cha mẹ cách chăm sóc cũng như điều trị cho trẻ sao cho đúng cách.
Cách phòng ngừa phát ban không sốt ở trẻ
Cách phòng ngừa hữu hiệu nhất là hạn chế các lý do dẫn tới phát ban ở trẻ. Dưới đây là một số biện pháp mà cha mẹ có thể làm giúp ngăn ngừa tình trạng phát ban ở trẻ:
- Tiêm chủng để ngăn ngừa một số bệnh như sởi, thủy đậu… Hầu hết các vacxin đều cần thiết cho hệ miễn dịch của bé.
- Đảm bảo vệ sinh tốt cho bé bằng cách rửa tay sạch bằng nước sau khi chơi ngoài trời, vệ sinh tay của cha mẹ trước khi muốn tắm rửa hoặc ôm bé.
- Thận trọng khi cho bé ăn loại thức ăn mới, khi trẻ bị mẩn ngứa nên ăn chế độ ăn nhạt để không tích lũy quá nhiều nước và natri trong cơ thể.
- Bà mẹ cho con bú cần kiêng các thức ăn có khả năng gây dị ứng cho trẻ cho tới khi trẻ hoàn toàn khỏi mẩn ngứa.
- Cho trẻ mặc quần áo rộng rãi và làm bằng chất liệu mềm mại.
- Khi trẻ bị ngứa không để trẻ gãi có thể gây tổn thương da.
- Không sử dụng xà phòng rửa da vì sẽ làm mẩn ngứa nặng thêm.