Các bệnh về tim: Nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và hướng điều trị

Bệnh tim mạch là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới. (Nguồn: Cổng thông tin điện tử Bộ Y tế). Chính vì vậy, theo dõi và phát hiện kịp thời những dấu hiệu của bệnh lý về tim mạch để có biện pháp điều trị sớm là rất quan trọng. 

Bệnh tim mạch là gì?

Tim là một trong những cơ quan quan trọng nhất trong cơ thể, và cũng là một trong những bộ phận dễ bị tổn thương nhất. Bệnh tim mạch là một loạt các rối loạn, vấn đề liên quan đến tim và các mạch máu chủ yếu. Đây cũng là một trong những bệnh lý thuộc nhóm bệnh không lây nhiễm có tỷ lệ tử vong cao.

Có nhiều các bệnh về tim khác nhau, mỗi bệnh ảnh hưởng đến tim và mạch máu theo những cách khác nhau. Các bệnh tim mạch phổ biến nhất bao gồm: Bệnh động mạch vành, bệnh viêm cơ tim, loạn nhịp tim và suy tim.  

Triệu chứng các bệnh về tim

Triệu chứng của bệnh tim có thể khác nhau tùy thuộc vào loại bệnh tim và mức độ nghiêm trọng của nó. Dưới đây là một số triệu chứng phổ biến của bệnh tim:

• Đau ngực: Đau ngực là triệu chứng phổ biến nhất của bệnh tim. Đau thường xuất hiện trong vùng ngực phía trên hoặc sau lồng ngực và có thể lan ra cánh tay trái, vai, cổ họng, hàm hoặc lưng. Đau thường kéo dài từ vài phút đến một giờ và có thể xuất hiện sau hoạt động vất vả hoặc tinh thần căng thẳng.
• Khó thở: Khó thở thường xảy ra khi tim không hoạt động hiệu quả và không đủ máu được bơm ra cơ thể. Người bị bệnh tim có thể cảm thấy khó thở khi thực hiện hoạt động vật lý nhẹ hoặc thậm chí khi nằm nghỉ.
• Mệt mỏi: Cảm thấy mệt mỏi dù đã nghỉ ngơi cũng là một triệu chứng phổ biến của bệnh tim. Một sự suy giảm chức năng tim có thể làm giảm lượng máu và dưỡng chất được cung cấp đến các cơ và mô trong cơ thể, gây ra cảm giác mệt mỏi.
• Nhịp tim không đều: Nhịp tim không đều, như nhịp tim nhanh, nhịp tim chậm hoặc bất thường, có thể là một triệu chứng của bệnh tim. Nhịp tim không đều có thể gây ra cảm giác đập mạnh trong ngực hoặc cảm giác nhịp tim không đều.
• Chóng mặt và hoa mắt: Bệnh tim có thể gây ra tình trạng thiếu máu và không đủ máu được cung cấp đến não, dẫn đến cảm giác chóng mặt, mất cân bằng và thậm chí hoa mắt.
• Đau hoặc khó chịu trong các vùng khác: Một số người có thể trải qua triệu chứng như đau cổ, vai, lưng, hàm hoặc bụng dưới, đặc biệt khi mắc bệnh tim phức tạp như nhồi máu cơ tim.

Nguyên nhân gây các bệnh về tim

• Tuổi tác: Nguy cơ bị bệnh tim mạch tăng theo tuổi. Người cao tuổi dễ mắc các bệnh tim mạch do mạch máu bị tổn thương dần theo thời gian, thường xuất hiện các mảng xơ vữa bám trong thành mạch. Điều này gây ra tình trạng hẹp mạch hoặc tắc mạch máu..
• Di truyền: Người có tiền sử gia đình có người thân từng bị tim mạch hoặc đột quỵ trước tuổi 55 (nam) và 65 (nữ) sẽ có nguy cơ bị bệnh tim cao hơn những người khác. Một số bệnh lý tim như bệnh giãn cơ tim, bệnh cơ tim phì đại hoặc hội chứng Brugada… có tính chất gia đình
• Hút thuốc lá: Hút thuốc lá và tiếp xúc với khói thuốc lá là một yếu tố nguy cơ quan trọng cho bệnh tim mạch. Hút thuốc lá làm tăng huyết áp, làm tăng mức đường trong máu và gây tổn thương cho các mạch máu.
• Tiền sử bệnh tim mạch: Nếu bạn đã từng mắc bệnh tim mạch hoặc có tiền sử nhồi máu cơ tim, đau tim hoặc đột quỵ thì nguy cơ tái phát hoặc mắc thêm các bệnh tim mạch khác là cao.
• Mỡ máu cao: Mỡ máu cao, bao gồm mức cholesterol và triglyceride cao, là yếu tố nguy cơ gây ra bệnh tim mạch.
• Huyết áp cao: Tăng huyết áp gây căng thẳng cho các mạch máu và làm tăng nguy cơ bị bệnh tim mạch.
• Đái tháo đường: Đái tháo đường có thể gây tổn thương cho các mạch máu và tăng nguy cơ bị bệnh tim mạch.
• Căng thẳng tâm lý: Tình trạng căng thẳng tâm lý kéo dài gây ra những tác động tiêu cực đến chức năng tim.

Phương pháp chẩn đoán các bệnh về tim

Có một số phương pháp chẩn đoán được sử dụng để xác định các bệnh về tim. Dưới đây là một số phương pháp chẩn đoán phổ biến:

• Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu có thể đo các chỉ số như mức đường huyết, cholesterol, triglyceride và các enzyme tim như troponin để xác định sự tổn thương tim.
• Điện tâm đồ (ECG): ECG ghi lại hoạt động điện của tim để xem xét nhịp tim, tần số tim và các vấn đề nhịp tim khác. Nó có thể phát hiện được các biến đổi đáng chú ý trong hoạt động điện của tim.
• Siêu âm tim: Siêu âm tim sử dụng sóng siêu âm để tạo ra hình ảnh của tim và các cấu trúc xung quanh. Nó có thể giúp xác định kích thước và hình dạng của tim, đánh giá chức năng bơm máu và phát hiện các vấn đề như khối u hay van tim bất thường.
• X-quang tim: X-quang tim tạo ra hình ảnh của tim và các mạch máu chủ yếu. Nó có thể chỉ ra sự hẹp hoặc tắc nghẽn của các động mạch vành hoặc các vấn đề khác như một khối u hay bóng bẩn.
• Chụp cộng hưởng từ MRI: MRI tim tạo ra hình ảnh chi tiết của tim và các cấu trúc xung quanh bằng cách sử dụng từ trường và sóng radio. Nó có thể đánh giá chức năng tim, xem xét các dấu hiệu tổn thương và xác định các vấn đề như khối u hay van tim không bình thường.
• Siêu âm tim gắng sức: Thử nghiệm này đo các chỉ số tim và huyết áp trong khi người bệnh đang thực hiện hoạt động vật lý. Nó có thể giúp xác định sự phản ứng của tim trong tình huống căng thẳng và xác định vấn đề như khó thở hoặc đau ngực.

Phương pháp điều trị các bệnh về tim

Điều trị các bệnh về tim phụ thuộc vào loại bệnh và mức độ nghiêm trọng của bệnh đó. Dưới đây là một số phương pháp điều trị bệnh tim mạch phổ biến:

Điều trị bằng thuốc

Thuốc được sử dụng để điều trị các bệnh tim mạch gồm thuốc giảm cholesterol, thuốc huyết áp, thuốc chống loạn nhịp tim, thuốc ức chế ACE, thuốc chẹn beta, thuốc chống đông máu,... Thuốc được chỉ định dựa trên tình trạng sức khỏe cụ thể của bệnh nhân và mục đích điều trị.

Phẫu thuật

Trong một số trường hợp, phẫu thuật có thể được thực hiện để điều trị bệnh tim. Ví dụ như phẫu thuật đặt stent để mở rộng các động mạch bị tắc nghẽn hoặc phẫu thuật cấy ghép mạch máu để cung cấp máu mới cho tim.

Điện xung tim

Điện xung tim được sử dụng để điều trị nhịp tim không đều, như nhịp tim nhanh hoặc bất thường. Quá trình này sử dụng điện xung để đánh mất nhịp tim không đều và khôi phục nhịp tim bình thường.

Phục hồi chức năng tim mạch

Sau khi trải qua một biến cố về tim mạch như nhồi máu cơ tim hoặc đau tim, bác sĩ sẽ đề xuất bệnh nhân tham gia các chương trình phục hồi chức năng tim mạch. Chương trình này sẽ bao gồm các bài tập thể dục kiểm soát và giáo dục về lối sống lành mạnh để giúp bệnh nhân phục hồi sức khỏe tim mạch và ngăn ngừa tái phát.

Quan trọng nhất, điều trị bệnh tim phải được thực hiện dưới sự giám sát của bác sĩ chuyên khoa Tim mạch. Bác sĩ sẽ đưa ra các khuyến nghị và kế hoạch điều trị phù hợp với từng trường hợp cụ thể.

Chăm sóc hiệu quả các bệnh về tim tại nhà

Chăm sóc bệnh tim tại nhà là một phần quan trọng trong việc quản lý và điều trị bệnh tim. Dưới đây là một số lời khuyên để chăm sóc bệnh tim tại nhà:

• Tuân thủ kế hoạch điều trị: Hãy tuân thủ đúng các chỉ định và kế hoạch điều trị do bác sĩ đề ra. Đảm bảo uống thuốc đúng liều, theo dõi các chỉ số sức khỏe như huyết áp và nhịp tim, và thực hiện các bài tập và chế độ ăn uống được khuyến nghị.
• Cấp cứu kịp thời: Nếu người bệnh gặp các vấn đề tim mạch cấp tính như đau ngực dữ dội, liệt nửa người thì cần nhanh chóng đưa đến cơ sở y tế gần nhất để sơ cứu kịp thời.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ, kiểm soát huyết áp, hàm lượng cholesterol trong máu, hàm lượng đường trong máu để phòng và điều trị các bệnh có nguy cơ dẫn đến bệnh tim mạch.

Sống chung với các bệnh về tim

• Chế độ ăn uống lành mạnh: Hãy ăn một chế độ ăn uống giàu chất xơ, thấp natri, ít chất béo bão hòa và cholesterol. Hạn chế tiêu thụ thức ăn có nhiều đường và chất béo không lành mạnh như thực phẩm nhanh và đồ ngọt. Tăng cường tiêu thụ các loại thực phẩm giàu omega-3 như cá, hạt chia và hạt lanh.
• Tập thể dục đều đặn: Tùy theo khả năng và hướng dẫn của bác sĩ, hãy thực hiện các bài tập vừa phải như đi bộ, bơi lội hoặc tập yoga. Điều này giúp cải thiện sức khỏe tim mạch, tăng cường cường độ và sự linh hoạt của tim.
• Chăm sóc sức khỏe tâm lý: Căng thẳng có thể gây tổn thương cho tim. Hãy tìm hiểu các kỹ thuật giảm căng thẳng như thiền, yoga, thả lỏng cơ thể hoặc tham gia các hoạt động giải trí yêu thích để giảm căng thẳng hàng ngày.
• Ngừng hút thuốc lá: Hút thuốc lá là một yếu tố nguy cơ lớn cho bệnh tim. Nếu bạn hút thuốc lá, hãy tìm cách để bỏ thuốc hoàn toàn và tránh tiếp xúc với khói thuốc lá.
• Giữ cân nặng lành mạnh: Béo phì và thừa cân có thể làm tăng nguy cơ bị bệnh tim. Hãy duy trì một cân nặng lành mạnh bằng cách ăn một chế độ ăn uống cân đối và tập thể dục đều đặn.

Bệnh tim mạch ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe, thậm chí là đe dọa tới tính mạng của người bệnh. Do đó, ngay khi cơ thể có các dấu hiệu bất thường, bạn đọc nên thăm khám càng sớm càng tốt với các bác sĩ chuyên khoa Tim mạch nhằm phát hiện sớm, chữa trị kịp thời, hạn chế các biến chứng nguy hiểm.