Các xét nghiệm sàng lọc trước sinh quan trọng và thời điểm thực hiện

Tác giả: Nguyễn Nga
Nguyễn Nga
Content Writer Gần 3 năm kinh nghiệm sản xuất nội dung trong lĩnh vực Y tế
- Người kiểm duyệt: Thảo Hoàng
Thảo Hoàng
Product Manager (Quản lý Sản phẩm) tại BookingCare Hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Y tế
- Cố vấn y khoa: Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Mai Hồng,
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Mai Hồng
Nguyên Trưởng khoa Cơ xương khớp, Bệnh viện Bạch Mai Gần 40 năm kinh nghiệm về chuyên khoa Nội, Nội Cơ xương khớp
Bác sĩ Nguyễn Dương Nhật Thi,
Bác sĩ Nguyễn Dương Nhật Thi
Hiện là Bác sĩ chuyên khoa Chấn thương, chỉnh hình, Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức Hơn 5 năm kinh nghiệm khám và điều trị Ngoại khoa
Ts.Bs. Vũ Thái Hà
Ts.Bs. Vũ Thái Hà
Trưởng khoa Khoa nghiên cứu và ứng dụng công nghệ tế bào gốc - BV Da liễu Trung ương Gần 20 năm kinh nghiệm khám và điều trị
- Xuất bản: 30/01/2024 - Cập nhật lần cuối: 16/07/2024

Sàng lọc trước sinh nên được thực hiện sớm và nên thực hiện trên tất cả các thai phụ, giúp phát hiện sớm các dị tật bẩm sinh của thai từ đó có biện pháp can thiệp kịp thời.

Mẹ bầu cần thực hiện sàng lọc trước sinh
Sàng lọc trước sinh nên được thực hiện sớm và thực hiện với mọi thai phụ - Ảnh: BookingCare

Sàng lọc trước sinh hiện được khuyến cáo áp dụng thường quy cho mọi thai kỳ, giúp phát hiện sớm các dị tật bẩm sinh của thai như hội chứng Down, Patau, Edwards,... từ đó có biện pháp can thiệp kịp thời nhằm giảm tỉ lệ trẻ sơ sinh tử vong, tỉ lệ trẻ bị dị tật, khuyết tật nặng nề. 

Vậy cụ thể có những xét nghiệm sàng lọc trước sinh nào, ý nghĩa các xét nghiệm, các mốc thực hiện ra sao để có kết quả chính xác nhất và cân nhắc nên thực hiện xét nghiệm sàng lọc trước sinh nào? Những thông tin này sẽ được BookingCare giải đáp trong nội dung dưới đây. 

Phụ nữ mang thai nên thực hiện sàng lọc trước sinh

Sinh con khỏe mạnh, lành lặn là mong muốn của tất cả mẹ bầu, gia đình. Tuy nhiên, thực tế là tỷ lệ trẻ sinh ra bị dị tật bẩm sinh đang có dấu hiệu tăng lên hàng năm. Rất nhiều thai phụ, gia đình đau đớn khi chứng kiến con mình chào đời bị dị tật, không chỉ ảnh hưởng tới sức khỏe và tương lai của trẻ mà còn gây gánh nặng cho gia đình, xã hội.

Mặc dù vậy, hầu hết những dị tật bẩm sinh ở trẻ đều có thể phát hiện sớm qua sàng lọc trước sinh.

Trước kia, sàng lọc trước sinh được tư vấn, chỉ định cho các thai phụ có nguy cơ cao thực hiện như thai phụ mang thai muộn từ 35 tuổi trở lên hay có các yếu tố nguy cơ khác như sử dụng thuốc không theo chỉ định hoặc sốt trong ba tháng đầu, tiền sử thai dị dạng, thai chết lưu, sảy thai nhiều lần, siêu âm nghi ngờ thai dị dạng,...

Hiện nay, với sự phát triển của y học hiện đại, xét nghiệm sàng lọc trước sinh được khuyến cáo ở tất cả phụ nữ mang thai để đảm bảo an toàn cho cả sản phụ và thai nhi.

"Trên thực tế, mặc dù tuổi mẹ càng cao nguy cơ con mắc các hội chứng bất thường càng lớn nhưng sản phụ ở mọi lứa tuổi vẫn có khả năng sinh con mắc những hội chứng này."

Bác sĩ đọc kết quả sàng lọc trước sinh
Sàng lọc trước sinh giúp phát hiện sớm các dị tật bẩm sinh của thai - Ảnh: Canva

Các xét nghiệm sàng lọc trước sinh và thời điểm thực hiện

Trong từng giai đoạn của thai kỳ, bác sĩ sẽ tư vấn và chỉ định thực hiện các xét nghiệm, siêu âm,... nhằm kịp thời phát hiện các bệnh lý đang và có thể mắc. 

Siêu âm đo độ mờ da gáy

Siêu âm đo độ mờ da gáy là một trong những kỹ thuật sàng lọc trước sinh quan trọng, giúp sàng lọc sớm hội chứng Down và một số hội chứng bất thường nhiễm sắc thể khác. 

Độ mờ da gáy là khoảng tích tụ dịch dưới da, ở vùng sau gáy thai nhi. Ở tất cả các thai nhi khỏe mạnh đều có lớp dịch sau gáy, nhưng độ mờ da gáy tăng cao bất thường ở thai nhi mắc hội chứng Down và một số hội chứng bất thường nhiễm sắc thể khác. Vì thế, đo độ mờ da gáy là cách để chẩn đoán sàng lọc sớm nguy cơ này.

Siêu âm đo độ mờ da gáy được thực hiện vào khoảng tuần thai thứ 11 - 13 tuần 6 ngày của thai kỳ.

Nếu kết quả siêu âm đo độ mờ da gáy ở thai nhi phát hiện bất thường, thai phụ sẽ cần tiến hành thêm một số xét nghiệm khác để biết thai nhi có bị Down hay không.

Xét nghiệm Double test

Siêu âm đo độ mờ da gáy kết hợp với xét nghiệm Double test (kiểm tra, định lượng nồng độ Beta hCG và PAPP-A) là phương pháp sàng lọc, đánh giá nguy cơ bất thường nhiễm sắc thể ở thai nhi như hội chứng Down, Edwards và Patau.

Siêu âm độ mờ da gáy và xét nghiệm Double test được thực hiện đồng thời ở thời điểm tốt nhất là tuần thai 11 - 13 tuần 6 ngày.

Xét nghiệm Double test có độ chính xác từ 80 - 90%, có ý nghĩa sàng lọc thai nhi có nguy cơ cao hay thấp, chưa kết luận được cụ thể thai nhi có mắc dị tật bẩm sinh hay không. 

Xét nghiệm Triple test

Xét nghiệm Triple test (kiểm tra, định lượng nồng độ AFP, uE3 và β-hCG) là xét nghiệm sàng lọc dị tật thai nhi, đánh giá nguy cơ thai nhi mắc phải hội chứng Down, hội chứng Edwards hoặc dị tật ống thần kinh hay không.

Thời điểm để thực hiện xét nghiệm Triple test cho kết quả tin cậy nhất là vào tuần thai 16 - 18 tuần. 

Xét nghiệm Triple test có độ chính xác khoảng 60 - 70%, chỉ kết luận thai nhi có nguy cơ cao hay thấp với các hội chứng, chưa kết luận được cụ thể thai nhi có mắc dị tật bẩm sinh hay không. 

Xét nghiệm NIPT

Trong những năm gần đây, xét nghiệm sàng lọc trước sinh không xâm lấn NIPT được nhiều mẹ bầu lựa chọn thực hiện:

  • Xét nghiệm NIPT phát hiện các bất thường về số lượng nhiễm sắc thể gây ra dị tật bẩm sinh cho thai nhi như hội chứng Down, Patau, Edwards, hội chứng Turner, hội chứng tam nhiễm, Klinefelter, Jacobs,… Tổng quan chung, xét nghiệm NIPT phát hiện được nhiều loại dị tật bẩm sinh. 
  • Độ chính xác cao, trên 99% (độ chính xác cao hơn so với xét nghiệm Double test và Triple test), giúp giảm thiểu kết quả dương tính giả và thai phụ phải làm thêm các xét nghiệm khác, giảm bớt tỷ lệ thai phụ bị chọc ối "oan",... Chỉ những thai phụ có kết quả sàng lọc nguy cơ cao mới được tư vấn, chỉ định thực hiện chẩn đoán bằng phương pháp xâm lấn như chọc ối, sinh thiết gai nhau.
  • Xét nghiệm NIPT lấy máu từ người mẹ để phân tích và không gây tác động nguy hiểm nào tới thai nhi. Đây là xét nghiệm an toàn cho cả thai phụ và thai nhi. 

Xét nghiệm NIPT được thực hiện từ tuần thai thứ 10, trong đó thời điểm tốt nhất được khuyến khích là 11 tuần - 13 tuần 6 ngày.

Ưu đãi xét nghiệm NIPT mẹ bầu
Hoàn ngay 10% chi phí xét nghiệm NIPT tại Medlatec - Ảnh: BookingCare

"Ưu đãi gửi mẹ, Trọn vẹn an tâm" - BookingCare triển khai chương trình Hoàn 10% chi phí xét nghiệm NIPT cho khách hàng xét nghiệm NIPT tại Medlatec Hà Nội khi đặt lịch qua BookingCare.

Điều kiện áp dụng: Khách hàng đặt lịch xét nghiệm NIPT (trực tiếp và tại nhà) tại tất cả các cơ sở Medlatec Hà Nội.

Thời gian áp dụng: từ nay đến hết 31/03/2024.

Mẹ bầu nhanh tay đặt lịch xét nghiệm ngay TẠI ĐÂY để nhận ưu đãi!

Siêu âm hình thái và cấu trúc của các cơ quan của thai nhi

Siêu âm hình thái học là phương pháp sàng lọc trước sinh giúp quan sát hình ảnh, sự phát triển của thai nhi, phát hiện các bất thường hình thái.

Siêu âm hình thái học đánh giá được rất nhiều bệnh lý từ bất thường hệ thần kinh, bất thường hệ tim mạch, bất thường bẩm sinh của bộ máy tiêu hóa, dị tật bẩm sinh của hệ tiêu hóa, sơ quan sinh dục, hệ tiết niệu, dị tật và biến dạng bẩm sinh của hệ cơ xương,... 

Siêu âm hình thái được thực hiện trong 3 tháng giữa thai kỳ. 

Bổ sung thêm, ở giai đoạn 3 tháng cuối thai kỳ, thai phụ phải theo dõi định kỳ bằng siêu âm để đánh giá tình trạng thai, bánh rau và nước ối.

Tổng quan lại một số xét nghiệm sàng lọc trước sinh và thời điểm thực hiện như sau:

Xét nghiệm sàng lọc trước sinhThời điểm thực hiện 

Siêu âm đo độ mờ da gáy

Xét nghiệm Double test

11 tuần - 13 tuần 6 ngày

Xét nghiệm Triple test

Triple test được thực hiện với độ tin cậy cao nhất vào thời điểm 16 - 18 tuần. Trong một số trường hợp có thể thực hiện ở tuần 15 - 22, tuy nhiên khi đó hiệu quả sàng lọc có thể kém đi.

Nếu thai phụ đi khám thai trễ, chưa làm xét nghiệm Double test, siêu âm độ mờ mờ da gáy và đến thăm khám vào thời điểm khoảng 16 - 17 tuần có thể chọn lựa xét nghiệm Triple test.

Xét nghiệm NIPT

Thực hiện xét nghiệm NIPT từ 10 tuần trở đi. Thời điểm tốt nhất được khuyến khích là thời điểm 11 tuần – 13 tuần 6 ngày.
Siêu âm hình thái và cấu trúc của các cơ quan của thai nhi, phát hiện các bất thường hình thái

3 tháng giữa

Theo dõi định kỳ bằng siêu âm để đánh giá tình trạng thai, bánh rau và nước ối

3 tháng cuối

Cân nhắc các xét nghiệm sàng lọc trước sinh

Có thể thấy ở mốc 11 tuần - 13 tuần 6 ngày, có 3 xét nghiệm: Double test, Triple Test và NIPT được khuyến cáo thực hiện. Các xét nghiệm này đều là những xét nghiệm không xâm lấn, an toàn cho thai nhi và mẹ bầu để sàng lọc, chẩn đoán các dị tật bẩm sinh.

Thực tế trước đây, mẹ bầu thường quen hơn và thực hiện siêu âm đo độ mờ da gáy, xét nghiệm Double test, Triple Test. Các mẹ thường được tư vấn thực hiện xét nghiệm NIPT sau khi đã thực hiện các xét nghiệm Double test hoặc Triple test có kết quả cho thấy nguy cơ cao mắc dị tật bẩm sinh. Cũng bởi vậy, mẹ bầu có thể cân nhắc lựa chọn thực hiện xét nghiệm NIPT từ đầu.  

Trong trường hợp mẹ bầu đã xét nghiệm NIPT ở tuần thai thứ 10 sẽ không cần phải thực hiện thêm xét nghiệm Double test và Triple test ở các tuần thai tiếp theo nữa.

Nhìn chung, việc lựa chọn thực hiện xét nghiệm sàng lọc trước sinh nào tùy thuộc vào tình trạng, nhu cầu của mẹ bầu, nên cân nhắc kết hợp nghe tư vấn từ bác sĩ chuyên môn. Tránh bỏ quá mốc sàng lọc quan trọng, có thể gây ảnh hưởng lớn cho thai phụ cũng như thai nhi.

Mẹ bầu xét nghiệm NIPT
Đặt lịch xét nghiệm NIPT "An tâm đón Tết, Yên tâm đón Rồng" - Ảnh: BookingCar

"An tâm đón Rồng, Yên tâm đón Tết" - BookingCare triển khai chương trình Hoàn 10% chi phí xét nghiệm NIPT cho khách hàng xét nghiệm NIPT tại Medlatec Hà Nội khi đặt lịch qua BookingCare.

Điều kiện áp dụng: Khách hàng đặt lịch xét nghiệm NIPT (trực tiếp và tại nhà) tại tất cả các cơ sở Medlatec Hà Nội.

Thời gian áp dụng: từ 10/01/2024 đến hết 10/02/2024.

Mẹ bầu nhanh tay đặt lịch xét nghiệm ngay TẠI ĐÂY để nhận ưu đãi!

Lưu ý khi thực hiện xét nghiệm sàng lọc trước sinh

  • Mẹ bầu nên giữ tâm lý thoải mái, không cần quá lo lắng khi thực hiện sàng lọc trước sinh. Trong thường hợp kết quả có nguy cơ cao, cần bình tĩnh để thực hiện các phương pháp chẩn đoán xác định cũng như có biện pháp chăm sóc thai nhi phù hợp. 
  • Nên tham khảo, lựa chọn cơ sở y tế có uy tín trong lĩnh vực xét nghiệm sàng lọc trước sinh. Đặc biệt với xét nghiệm NIPT là phương pháp xét nghiệm hiện đại, đòi hỏi cao về công nghệ cũng như những kỹ thuật, để đảm bảo yên tâm về kết quả mẹ bầu nên tìm kiếm địa chỉ xét nghiệm NIPT uy tín
  • Mẹ bầu không cần nhịn ăn trước khi làm xét nghiệm Double test, Triple test hay xét nghiệm NIPT.  
  • Sàng lọc trước sinh giúp phát hiện nguy cơ dị tật bào thai, do vậy trong các trường hợp sàng lọc có nguy cơ cao sẽ được tư vấn, chỉ định các phương pháp chẩn đoán sớm các dị tật bẩm sinh của thai: chọc ối, sinh thiết gai rau,... 
 
 
Tài liệu tham khảo
1. https://tudu.com.vn/vn/y-hoc-thuong-thuc/suc-khoe-phu-nu/lam-me-an-toan/cham-soc-ba-me-mang-thai/sang-loc-truoc-sinh-trong-3-thang-dau-thai-ky/
2. https://bvhungvuong.vn/danh-cho-benh-nhan/sieu-am-do-mo-da-gay
3. https://bvhungvuong.vn/danh-cho-benh-nhan/triple-test
4.https://chaodontuonglai.vn/uploads/tailieu/Tai%20lieu%20huong%20dan%20sang%20loc%20truoc%20sinh.pdf
Lưu ý khi sử dụng

Nội dung trong bài chỉ mang tính tham khảo, bệnh nhân không nên tự ý điều trị mà cần phải tham khảo thêm lời khuyên của bác sĩ. Chúng tôi không chịu trách nhiệm nào do việc áp dụng các thông tin trong các bài viết gây ra.

Đội ngũ BookingCare
Góp ý về bài viết

Chúng tôi rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của bạn đọc và các nhà chuyên môn về nội dung bài viết này.

Danh mục cẩm nang

Trợ lý AI

© 2024 BookingCare.
TiktokFacebook/Youtube/